Huyện Quan Hóa: Nhiều hoạt động thiết thực hạn chế lây nhiễm HIV trong cộng đồng

Theo số liệu thống kê, ca nhiễm HIV đầu tiên phát hiện trên địa bàn huyện Quan Hóa từ năm 2001, lũy tích số người nhiễm tính đến hết tháng 6-2018 là 762 người, trong đó số còn sống và quản lý là 429 người.

Bệnh nhân uống methadone tại Trạm Y tế xã Thành Sơn.

Trong những năm qua, huyện Quan Hóa đã nỗ lực triển khai nhiều hoạt động phòng, chống HIV/AIDS (điều trị ARV, tư vấn xét nghiệm tự nguyện, điều trị methadone, triển khai tiếp cận điều trị 2.0) từ đó đã nâng cao chất lượng chăm sóc, điều trị và quản lý bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS, góp phần giảm số người bị lây nhiễm trong cộng đồng. Theo đánh giá thì số người nhiễm HIV/AIDS mới trên địa bàn huyện Quan Hóa đã giảm qua các năm.

Để đạt được kết quả đó là nhờ sự chỉ đạo quyết liệt của chính quyền các cấp cùng với sự chỉ đạo của Sở Y tế, Trung tâm Phòng, chống HIV/AIDS tỉnh về công tác chuyên môn và sự hỗ trợ của chương trình quốc gia, Quỹ toàn cầu về phòng, chống HIV/AIDS. Với vai trò chủ đạo, Trung tâm Y tế huyện Quan Hóa đã chủ động tham mưu cho UBND huyện ban hành các văn bản chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể trên địa bàn tăng cường phối hợp cùng đẩy mạnh các hoạt động truyền thông nhằm nâng cao nhận thức của người dân trong việc phòng, chống HIV/AIDS tại cộng đồng; đồng thời bố trí một cán bộ phụ trách hoạt động phòng, chống HIV/AIDS để thực hiện công tác truyền thông; ở mỗi xã, thị trấn có một cán bộ vừa làm công tác chuyên trách vừa làm nhân viên tiếp cận cộng đồng để kịp thời triển khai tất cả các hoạt động cũng như nắm bắt được diễn biến tình hình HIV/AIDS trên địa bàn. Công tác truyền thông được đa dạng hóa thông qua việc lồng ghép với các chương trình chăm sóc sức khỏe, phối hợp lồng ghép, tập huấn kiến thức phòng, chống HIV/AIDS cho cán bộ tiếp cận cộng đồng, y tế xã, y tế thôn; đẩy mạnh công tác tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, nhất là trên hệ thống loa truyền thanh của các xã, thị trấn cho các nhóm đối tượng về HIV/AIDS và biện pháp phòng, chống cho bản thân cùng gia đình và cộng đồng.

Công tác điều trị HIV/AIDS được trung tâm y tế huyện chú trọng, hiện đang duy trì điều trị cấp phát thuốc methadol tại 3 điểm (trung tâm y tế và 2 xã Trung Sơn, Thành Sơn) với số lượng bệnh nhân giao động từ 170-200 người thường xuyên điều trị. Tại huyện có 1 phòng khẳng định, xét nghiệm sàng lọc, 1 phòng tư vấn xét nghiệm cố định và lưu động tại trung tâm y tế huyện và 7 xã: Trung Sơn, Trung Thành, Thành Sơn, Phú Thanh, Hiền Kiệt, Hiền Chung, Thiên Phủ; duy trì việc tiếp cận đối tượng tiêm chích ma túy cấp phát bơm tiêm, nước cất và bao cao su. 6 tháng năm 2018 đã phát miễn phí 138.993 bơm tiêm sạch, 109.911 ống nước cất và 7.056 bao cao su... nhờ đó đã góp phần làm giảm tỷ lệ lây nhiễm HIV qua đường máu và việc làm này đã nhận được sự đồng tình ủng hộ của người dân. Chương trình tiếp cận xét nghiệm HIV cho đối tượng nguy cơ cao đã thực hiện có hiệu quả, 6 tháng năm 2018 có 2.128 khách hàng nguy cơ cao được tiếp cận, được tư vấn xét nghiệm và nhận kết quả, có 12 khách hàng tư vấn xét nghiệm có kết quả dương tính và được đưa vào quản lý điều trị. Tại bệnh viện đa khoa huyện, bệnh nhân được quản lý điều trị theo hệ thống là trên 370 người, có đủ điều kiện chuyển giao điều trị bằng thẻ BHYT cho bệnh nhân; bệnh nhân điều trị ARV đủ điều kiện chuyển về cấp thuốc theo dõi tại xã 14/18 xã. Hiện tại 93% bệnh nhân khi có kết quả phản ứng với HIV khi khẳng định được đưa vào quản lý điều trị.

Tại xã Thành Sơn, từ tháng 7-2014 đã bắt đầu triển khai tư vấn, xét nghiệm HIV và điều trị ARV tại trạm y tế xã, người có nhu cầu xét nghiệm HIV có thể đến xét nghiệm trực tiếp tại trạm y tế xã, được kỹ thuật xét nghiệm lấy máu đầu ngón tay hoặc bằng dịch miệng để thực hiện việc xét nghiệm sàng lọc HIV sớm cho các khách hàng có nhu cầu.

Ông Phạm Văn Minh, Trưởng Trạm Y tế Thành Sơn cho biết: Là xã vùng sâu, vùng xa cách trung tâm huyện tới 50 km, giao thông đi lại rất khó khăn, đặc biệt vào mùa mưa. Để triển khai dịch vụ tư vấn và xét nghiệm HIV cũng như điều trị ARV và methadone, các cán bộ y tế xã đã được đào tạo về chuyên môn và được cung cấp các vật phẩm thiết yếu phục vụ cho xét nghiệm và điều trị.

Ông Đinh Văn Bột, Giám đốc Trung tâm Y tế huyện cho biết: Trước đây sự kỳ thị đối với người nhiễm HIV là rất lớn, bây giờ đã khác rồi, nhận thức của người dân trên địa bàn huyện về HIV/AIDS đã được nâng lên, các đối tượng có nguy cơ bị lây nhiễm HIV/AIDS cao, phụ nữ mang thai đã tự nguyện đi xét nghiệm máu; người bị nhiễm HIV/AIDS đã chủ động đi điều trị ARV, người dân đã hiểu rõ hơn về căn bệnh này và mọi người đều đến chia sẻ với gia đình người nhiễm... Để công tác phòng, chống HIV/AIDS đạt kết quả tốt hơn nữa, thời gian tới trung tâm y tế huyện tiếp tục tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương, huy động các ngành, đoàn thể và nhân dân cùng tham gia vào công tác phòng, chống HIV/AIDS mạnh mẽ, quyết liệt hơn; tổ chức tốt các buổi truyền thông sâu rộng trong quần chúng nhân dân, đặc biệt là cho thanh, thiếu niên, các đối tượng nghiện chích, người nhiễm HIV/AIDS với nhiều hình thức tuyên truyền đa dạng, phong phú; tăng cường tiếp cận can thiệp giảm hại trao đổi bơm kim tiêm sạch, bảo đảm hoạt động các điểm điều trị thay thế các chất dạng thuốc phiện bằng methadone; tăng cường tiếp cận tư vấn điều trị ARV cho những người nhiễm HIV/AIDS và đẩy mạnh công tác dự phòng lây truyền từ mẹ sang con... phấn đấu đẩy lùi căn bệnh HIV/AIDS trên địa bàn.