Xét tuyển vào lớp 6 theo tinh thần Thông tư 30: Các nhà trường nói gì?

Thông tư số 30/TT-BGDĐT ngày 30/12/2024 của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) quy định từ năm 2025 tuyển sinh THCS theo phương thức xét tuyển. Nhiều phụ huynh học sinh có nguyện vọng vào các trường chất lượng cao băn khoăn về việc nếu chỉ dựa vào học bạ mà không kèm theo các bài kiểm tra, đánh giá năng lực riêng sẽ khó lựa chọn được học sinh phù hợp với chương trình đào tạo. Nhiều ý kiến cũng lo ngại dễ phát sinh tiêu cực nhằm mục đích “làm đẹp học bạ”...

Cô trò Trường THCS Trần Mai Ninh trong giờ hoạt động ngoại khóa.

Nhận định Thông tư mới phù hợp Chương trình giáo dục phổ thông 2018, nhằm giảm áp lực cho học sinh, cha mẹ học sinh và cơ sở giáo dục, tuy nhiên, thầy Dương Lê Hoàn, Hiệu trưởng Trường THCS Trần Mai Ninh (TP Thanh Hóa) cũng bày tỏ băn khoăn: Nếu không khảo sát chất lượng thì sẽ không “lọc” được học sinh, không “tìm” được những học sinh thực sự có tố chất phù hợp, đồng đều để làm chất lượng, làm “mũi nhọn”. Bản chất của giáo dục là nếu không có “mũi nhọn” sẽ không có phong trào, không lựa chọn được những học sinh giỏi để dự thi quốc gia, quốc tế. Nếu không có khảo sát đầu vào sẽ là một bước tụt lùi, làm mất đi “giá trị” của trường chất lượng cao.

Thầy Dương Lê Hoàn cho biết thêm: Mỗi năm Trường THCS Trần Mai Ninh nhận được từ 1.200-1.600 hồ sơ đăng ký dự tuyển, trong khi đó, chỉ tiêu tuyển sinh được giao hàng năm chưa đến 400. Nếu không có bài khảo sát chất lượng đầu vào thì đó sẽ là một sự bất cập.

Bởi, bản chất của các môn khoa học tự nhiên là những môn đòi hỏi tư duy, đối với những em học tốt môn Toán mà không chú trọng đến những môn khác thì có thể điểm học bạ sẽ không được “đẹp” như những em khác. Nếu chỉ xét học bạ thì sẽ dễ bỏ “lọt” những đối tượng học sinh thực sự có tố chất như vậy. Do đó, bắt buộc phải có phương án, Trường THCS Trần Mai Ninh đã có dự thảo phương án tuyển sinh gửi Phòng GD&ĐT TP Thanh Hóa xem xét, trình các cấp có thẩm quyền. Trong đó, sẽ có bài khảo sát chất lượng để chọn lọc học sinh.

Học sinh Trường THCS Nguyễn Du trong giờ chào cờ.

Tương tự, Hiệu trưởng Trường THCS Nguyễn Du (Quảng Xương) Lê Thị Phương chia sẻ: “Những thay đổi về hình thức xét tuyển trong tuyển sinh THCS theo tinh thần Thông tư 30 nhằm mục đích để tránh áp lực học tập với học sinh tiểu học. Tuy nhiên, đối với các trường chất lượng cao như trường chúng tôi, việc tuyển sinh sẽ gặp khó. Bởi lẽ, số học sinh có nguyện vọng vào trường đông hơn nhiều so với chỉ tiêu tuyển sinh và rất khó đưa ra tiêu chí chọn lọc học sinh đảm bảo chất lượng và minh bạch, công bằng cho các học sinh dự tuyển nếu chỉ dựa vào hồ sơ của các em”.

Để việc tuyển sinh đúng quy định, tạo thuận lợi cho các nhà trường và các em học sinh, cô Lê Thị Phương đề xuất: “Trong trường hợp số học sinh đăng ký dự tuyển nhiều hơn chỉ tiêu, thì cần có bài kiểm tra năng lực để đảm bảo công bằng cho các em, cũng như để việc tuyển sinh đảm bảo chất lượng và tính công khai, minh bạch. Để tránh tình trạng luyện thi và áp lực học tập đối với học sinh tiểu học, bài đánh giá năng lực theo mong muốn của chúng tôi sẽ là bài kiểm tra tổ hợp kiến thức. Việc trả lời các câu hỏi dựa vào trí thông minh và hiểu biết toàn diện của học sinh, không dựa vào việc học nhiều”.

Mỗi năm, Trường THCS Nhữ Bá Sỹ (Hoằng Hóa) có khoảng 20% học sinh đăng ký dự thi vào các trường THPT chuyên của tỉnh và của cả nước, chất lượng giáo dục mũi nhọn của nhà trường đã được “định vị”. Do đó, thầy giáo Lê Đăng Thành, Hiệu trưởng Trường THCS Nhữ Bá Sỹ băn khoăn chất lượng tuyển sinh, nếu không có bài khảo sát chất lượng thì sẽ rất khó để tuyển đúng đối tượng.

“Nhà trường, phụ huynh học sinh đều mong muốn các cơ quan chức năng sớm có văn bản hướng dẫn đối với các trường chất lượng cao, nếu thực hiện xét tuyển hồ sơ, kết hợp đánh giá năng lực thì sẽ là đánh giá năng lực những môn nào, hình thức ra sao?", thầy Lê Đăng Thành trăn trở.

Cô trò Trường THCS Nhữ Bá Sỹ (Hoằng Hóa) trong giờ học môn Toán.

Thông tư 30 quy định phương thức tuyển sinh THCS là xét tuyển. Các Sở GD&ĐT các địa phương phải xây dựng bộ tiêu chí, áp dụng cho tất cả trường; đồng thời có hướng dẫn tiêu chí riêng đối với các trường có đông thí sinh đăng ký và đạt yêu cầu chung hơn chỉ tiêu. Trong đó, tiêu chí riêng không chỉ là các yêu cầu trong hồ sơ xét tuyển mà còn cần đánh giá trực tiếp học sinh theo nhiều hình thức như: hỏi - đáp, viết, thuyết trình, thực hành, thí nghiệm, hồ sơ học tập, các sản phẩm, hoạt động của học sinh, hoặc kiểm tra, đánh giá năng lực...

Giải đáp về những băn khoăn trong công tác tuyển sinh vào THCS theo tinh thần Thông tư 30, bà Bùi Thị Thanh, Phó giám đốc Sở GD&ĐT Thanh Hóa khẳng định: “Việc xét tuyển lớp 6 THCS theo Thông tư 30/2024/TT-BGDĐT và hướng dẫn tại Công văn 114/BGDĐT-GDTrH vẫn đảm bảo theo phương thức xét tuyển và kết hợp xét tuyển với đánh giá năng lực học sinh. Đối với những trường có số học sinh đăng ký vào học nhỏ hơn hoặc bằng chỉ tiêu được giao, nhà trường sẽ thực hiện xét tuyển; đối với những trường có số học sinh đăng ký nhiều hơn chỉ tiêu được giao, nhà trường sẽ thực hiện kết hợp xét tuyển với đánh giá năng lực học sinh".

Hiện nay, Sở GD&ĐT đã hoàn tất Dự thảo Hướng dẫn tuyển sinh lớp 6 THCS năm học 2025-2026, trong đó, Sở GD&ĐT đã hướng dẫn: “Hằng năm tổ chức 1 lần tuyển sinh THCS; tuyển sinh THCS theo phương thức xét tuyển. Đối với các trường THCS, TH&THCS và trường TH,THCS&THPT (sau đây gọi là trường THCS) nếu có số học sinh đăng ký tuyển sinh vượt quá chỉ tiêu: thực hiện theo phương thức xét tuyển hoặc xét tuyển kết hợp với đánh giá năng lực học sinh (theo các hình thức đã được quy định trong quy chế đánh giá học sinh như: viết, hỏi-đáp, thuyết trình...) để tuyển sinh”.

“Tôi tin rằng khi đi vào thực hiện, việc tuyển sinh lớp 6 THCS năm học 2025-2026 sẽ được các Phòng GD&ĐT huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh tiếp tục triển khai có hiệu quả như ở những năm học trước, các trường trọng điểm của các địa phương sẽ vẫn đảm bảo tuyển được nguồn học sinh có chất lượng để đào tạo mũi nhọn”, bà Bùi Thị Thanh chia sẻ.

Linh Hương