Bản Vinh Quang làm du lịch

Xã Phú Nghiêm (Quan Hóa) nằm gọn giữa không gian thiên nhiên núi đồi bát ngát; xung quanh là hệ thống sông, suối, hồ đập phục vụ cho việc tưới tiêu đồng ruộng. Cảnh quan thật đẹp, thật hấp dẫn, tuy nhiên để xây dựng và phát triển du lịch sinh thái ở đây còn là cả một chặng đường dài với không ít khó khăn.

Phong cảnh sơn thủy hữu tình của hồ Vinh Quang.

Bắt đầu từ cầu Na Sài - cửa ngõ huyện Quan Hóa, men theo con đường đầy sỏi đá, xuống cấp và lởm chởm những ổ gà gập ghềnh, chúng tôi đến xã Phú Nghiêm. Ông Phạm Bá Trọng, Chủ tịch UBND xã Phú Nghiêm nói về mảnh đất này: Trước Cách mạng Tháng Tám, 2/3 thu nhập của Nhân dân từ rẫy, 1/3 từ ruộng nước. Toàn bộ tài nguyên rừng, sông, suối đều thuộc quyền quản lý của tầng lớp địa chủ, phú ông. Nền kinh tế Phú Nghiêm trước Cách mạng Tháng Tám, thậm chí sau ngày hòa bình lập lại (tháng 8-1954) vẫn nằm trong tình trạng lệ thuộc vào thiên nhiên, thấp kém và lạc hậu. Dụng cụ lao động không được cải tiến, không biết cày bừa và sử dụng trâu bò làm sức kéo; không biết dùng phân bón và làm thủy lợi; tất cả mọi khâu trong sản xuất đều do sức người; mùa màng được hay mất đều lệ thuộc vào thiên nhiên...

Ông Phạm Bá Trọng cho biết thêm: Người Thái ở Phú Nghiêm luôn muốn thay đổi cuộc sống, chính vì thế với sự chung sức, chung lòng của Nhân dân, năm 2019, Phú Nghiêm đã đạt xã nông thôn mới. Cùng với mục tiêu đến cuối năm 2025 huyện Quan Hóa sẽ thoát khỏi danh sách các huyện nghèo nhất trong cả nước thì xã Phú Nghiêm cũng đang nỗ lực phát triển du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng từ lợi thế hồ Vinh Quang.

Chúng tôi đi tiếp về bản Vinh Quang. Ngay từ đầu bản, đón chúng tôi là những đứa trẻ gương mặt còn lấm lem, chạy rất nhanh vừa cười vừa thở để chỉ cho chúng tôi nhà của ông Hà Văn Miên, trưởng bản.

Ông Miên vừa rót nước vừa nói: Các cô đi đường vào đây có vất vả không? Giờ là thuận tiện lắm rồi đó. Trước đây, dân cư thưa thớt, đời sống bà con muôn vàn khó khăn, mọi thứ đều thiếu thốn; giao thông chỉ là những tuyến đường mòn hun hút; nhà ở, trường học chủ yếu là tranh tre, nứa lá. Hơn 10 năm trở lại đây, không chỉ bản Vinh Quang mà cả xã Phú Nghiêm người dân đã bớt khổ đi nhiều rồi.

Dẫn chúng tôi tham quan hồ Vinh Quang, ông Miên kể, cách đây gần 10 năm, lần đầu tiên gia đình tôi đón một đoàn khách người Pháp. Vui lắm các cô ạ. Họ ăn cùng gia đình, uống rượu cùng gia đình. Cũng từ đó, tôi vẫn động viên bà con luôn giữ gìn vệ sinh môi trường, đặc biệt là nhà vệ sinh. Nay, đến bản Vinh Quang không còn ai nhìn thấy cảnh thả trâu bò ra đường.

Giữa không khí mùa thu, ngồi trên chiếc thuyền máy, chúng tôi dạo một vòng quanh hồ Vinh Quang xanh mướt, như có thể soi gương được. “Hồ Vinh Quang là hồ tự nhiên có từ rất lâu rồi. Tuy nhiên, đến năm 2006, hồ đã được nâng cấp, sửa chữa để thực hiện chức năng phục vụ tưới tiêu cho gần 50 ha ruộng lúa, hoa màu. Điểm lợi thế, hồ thuộc bản cuối của xã Phú Nghiêm, nguồn nước chảy ra từ các mó nước trên sườn núi, cùng nước mưa tích tụ mà thành. Bởi thế, nước ở đây trong mát và chưa bao giờ vơi cạn”.

Ông Miên bày tỏ: Cũng hy vọng từ những kinh nghiệm của bản Bút, xã Nam Xuân cách đây không xa, không lâu nữa bản Vinh Quang chúng tôi cũng sẽ làm du lịch đúng nghĩa. Cách đây 5 năm, không nhiều người nghĩ bản Bút nhộn nhịp khách du lịch như hôm nay, phải không cô?.

Lợi thế của bản Vinh Quang là có suối Luông, suối Mác chảy qua bản. Toàn xã có 9 công trình hồ đập thủy lợi phục vụ cho sản xuất nông nghiệp thì hồ Vinh Quang có diện tích tưới lớn gấp nhiều lần cả 8 hồ khác cộng lại.

Từ trên con đập, nhìn xung quanh hồ Vinh Quang là núi đồi thoai thoải với dải thực vật phong phú, nơi cư trú của một số loài chim quý, do đây là vùng đệm của Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Luông. Đi sâu vào phía trong hồ, một số hộ gia đình đã đầu tư xây dựng trang trại nuôi cá.

Ngoài cảnh quan thiên nhiên, nhà sàn cũng là sản phẩm để thu hút du khách. 100% các hộ gia đình trong bản đang sống ở những ngôi nhà sàn. Trong đó, 6 hộ đã đầu tư xây dựng nhà sàn lớn, với nhiều công năng sử dụng để đón tiếp khách. Bên cạnh đó, đến với bản, du khách được thưởng thức các món ăn dân tộc đặc sắc với hương vị đặc trưng như: gà nướng, măng chua Piềng Cú, cá lăng nấu chua; Khám phá những nét đẹp văn hóa các chòm bản như: nhảy sạp, hát khặp, khua luống, khèn bè... Đó là tất cả những điều kiện để Vinh Quang có thể làm du lịch.

Đã có một số hộ gia đình đầu tư nuôi cá ở hồ Vinh Quang.

“Nhìn thấy lợi thế nhưng chúng tôi vẫn loay hoay không biết bắt đầu từ đâu. Đặc biệt khi bà con đang manh nha làm du lịch với một lượng khách nhỏ ham mê khám phá, trải nghiệm thì COVID-19 ập đến khiến chúng tôi trở về con số ban đầu”, ông Miên chia sẻ. Cũng đúng thôi, từ xuất phát điểm kinh tế thấp, thói quen làm nông nghiệp lúa nước nhàn rỗi để bà con nhận thức được về việc làm du lịch không hề dễ dàng gì. “Qua nhiều tính toán, bà con cho rằng, trồng và khai thác luồng còn có cái ăn cái mặc. Bởi cây luồng từ nhiều năm qua đã và đang trở thành cây trồng mũi nhọn trong cơ cấu cây trồng ở xã Phú Nghiêm nói riêng, huyện Quan Hóa nói chung”. Dọc theo con đường lớn dẫn vào trung tâm xã là bạt ngàn những đồi luồng xanh mướt với các nhà xưởng chế biến lâm sản từ luồng mọc lên. Chính những cây luồng đã giúp người dân nơi đây “xóa nghèo”. Tuy vậy, nếu nhìn xa hơn để làm du lịch thì những cây luồng này vừa giúp bà con phát triển kinh tế hộ gia đình vừa làm du lịch để nâng cao đời sống kinh tế của cả cộng đồng.

“Hướng đi, hướng đầu tư của xã cũng như huyện là phát triển du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng từ lợi thế hồ Vinh Quang. Điều lãnh đạo xã và bà con Nhân dân cần nhất hiện nay là con đường độc đạo vào xã xuống cấp nghiêm trọng, rất cần được quan tâm đầu tư nâng cấp hoặc làm mới”.

Khó khăn vẫn ở trước mắt, nhưng chúng tôi hy vọng là với tiềm năng và lợi thế riêng, cùng với sự nỗ lực của chính quyền, sự đồng thuận của bà con, bản Vinh Quang một ngày không xa sẽ có nhiều đoàn khách du lịch tới tham quan.

Chi Anh