Ukraine lo ngại hình ảnh máy bay F-16 bị rò rỉ trên mạng xã hội

Không quân Ukraine vừa kêu gọi người dân không chia sẻ các video về máy bay quân sự, bao gồm cả máy bay phản lực F-16 trên mạng xã hội.

Ảnh: Bulgarianmilitary.

Lời kêu gọi được đưa ra thông qua trung tâm báo chí của Không quân nhấn mạnh ngay cả những đoạn clip ngắn lan truyền trực tuyến cũng có thể vô tình cung cấp thông tin tình báo quan trọng cho lực lượng Nga trong bối cảnh cuộc chiến đang diễn ra.

Lời kêu gọi cho thấy mối lo ngại ngày càng tăng trong các cuộc xung đột hiện đại: việc vô tình để lộ các hoạt động quân sự thông qua các nền tảng được thiết kế để kết nối mọi người.

Trong khi cuộc xung đột ở Ukraine vẫn tiếp diễn, cả lực lượng Ukraine và Nga đều phải đối mặt với những trường hợp bài đăng trên mạng xã hội - thường được chia sẻ với mục đích vô hại hoặc khoe khoang - tiết lộ vị trí của quân đội, thiết bị, đôi khi gây ra hậu quả tàn khốc.

Tuyên bố của Không quân Ukraine đã nêu bật thực tế khắc nghiệt của thời đại kỹ thuật số. “Ngay cả một vài giây cảnh quay trong phạm vi công cộng cũng có thể cung cấp dữ liệu quan trọng cho kẻ thù”, trung tâm báo chí lưu ý trong bài đăng trên Facebook.

Các video cho thấy máy bay quân sự, đặc biệt là các tài sản có giá trị cao như F-16 mà các đồng minh phương Tây mới chuyển giao cho Ukraine, có thể tiết lộ đường bay, vị trí căn cứ hoặc mô hình hoạt động nếu được phân tích cẩn thận. Tình báo Nga, được biết đến với khả năng trinh sát tinh vi, có thể sử dụng thông tin đó để xác định mục tiêu hoặc điều chỉnh chiến lược của mình.

Không quân Ukraine nhấn mạnh các phi công của họ phải thực hiện “các nhiệm vụ chiến đấu hàng ngày” dưới sự đe dọa liên tục từ lực lượng phòng không Nga, khiến bất kỳ rủi ro bổ sung nào từ rò rỉ thông tin của người dân đều trở nên đặc biệt nguy hiểm.

Lời kêu gọi này phản ánh một thách thức lớn hơn trong cuộc chiến tranh Nga-Ukraine, nơi mà mạng xã hội vừa là công cụ truyền thông vừa là mối đe dọa đối với an ninh.

Kể từ khi cuộc chiến toàn diện Nga - Ukraine nổ ra vào tháng 2/2022, các nền tảng như Telegram, Twitter (nay là X) và TikTok đã tràn ngập nội dung từ tiền tuyến - một số do binh lính đăng, một số khác do người dân đăng tải, những người háo hức ghi lại cuộc xung đột đang diễn ra xung quanh họ.

Mặc dù những bài đăng này có thể thúc đẩy tinh thần, chúng cũng dẫn đến hậu quả thực tế khi các chi tiết nhạy cảm bị tiết lộ. Cả hai bên đều đã trải qua con dao hai lưỡi này, với các ví dụ trong 3 năm qua về việc di chuyển quân đội và thiết bị thông qua hoạt động trực tuyến bất cẩn hoặc cố ý.

Một trường hợp đáng chú ý xảy ra vào tháng 1/2023, khi các bài đăng trên mạng xã hội của một người lính Nga vô tình dẫn lực lượng Ukraine đến một mục tiêu dễ bị tấn công. Người lính này, được Task & Purpose xác định chỉ là “Carl”, đã chia sẻ ảnh và video trên nền tảng VKontakte của Nga.

Bài đăng bao gồm hình ảnh được gắn thẻ địa lý ở miền đông Ukraine, nơi quân đội Nga đồn trú. Tình báo Ukraine, có thể được hỗ trợ bởi những người cung cấp thông tin địa phương hoặc các nhà phân tích nguồn mở, đã sử dụng thông tin này để xác định vị trí địa điểm. Vào ngày 20/1, lực lượng Ukraine đã tấn công địa điểm này, phá hủy tòa nhà.

Lực lượng Ukraine cũng không tránh khỏi những sai lầm tương tự. Vào đầu năm 2022, một video xuất hiện trên Telegram cho thấy cảnh binh lính Ukraine vận hành máy bay không người lái Bayraktar TB2, một hệ thống do Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất.

Đoạn clip nhằm mục đích thể hiện sức mạnh chiến trường của Ukraine, vô tình cung cấp các địa danh dễ nhận biết gần địa điểm phóng máy bay không người lái. Các nhà phân tích Nga đã nhanh chóng xác định vị trí và trong vòng vài ngày, khu vực này đã bị pháo binh nhắm tới.

Sự gia tăng của những sự cố như vậy đã buộc cả hai bên phải vật lộn với những hậu quả không mong muốn của một thế giới siêu kết nối. Đối với Nga, vấn đề đã trở nên trầm trọng hơn do quân đội của họ phụ thuộc vào điện thoại thông minh cá nhân.

Trước cuộc tấn công vào ngày đầu năm mới 2023 tại Makiivka, một thị trấn ở miền đông Ukraine bị chiếm đóng, việc sử dụng thiết bị di động của binh lính Nga có thể đã đóng một vai trò trong sự thất bại của họ. Lực lượng Ukraine đã tiến hành cuộc tấn công bằng tên lửa HIMARS vào một tòa nhà nơi quân đội Nga trú ẩn, khiến ít nhất 89 người thiệt mạng, theo Bộ Quốc phòng Nga.

Truyền thông nhà nước Nga sau đó đưa tin việc “sử dụng điện thoại di động” của những người lính đã cho phép Ukraine xác định vị trí của họ bằng cách xác định tín hiệu trên mạng cục bộ.

Về phía Ukraine, việc sử dụng vũ khí tiên tiến do phương Tây cung cấp như F-16 đã làm tăng rủi ro. Việc triển khai của họ được giữ bí mật để bảo vệ khỏi các cuộc tấn công của Nga, nhưng phương tiện truyền thông xã hội đe dọa sẽ làm hỏng nỗ lực đó. Vào tháng 8/2024, một người dân đã đăng một đoạn video ngắn trên TikTok cho thấy một chiếc F-16 cất cánh từ một địa điểm không được tiết lộ ở Ukraine.

Đoạn clip thu hút hàng nghìn lượt xem trước khi bị xóa. Các nhà điều tra nguồn mở đã xác định vị trí địa lý của địa điểm này là một sân bay nông thôn trong vòng vài giờ.

Mặc dù không có bằng chứng nào cho thấy Nga đã hành động về vụ rò rỉ cụ thể này, sự cố đã thúc đẩy các cảnh báo mới từ chính quyền Ukraine. “Bất kỳ thông tin nào về vị trí căn cứ, tuyến bay hoặc hoạt động diễn tập đều có thể bị kẻ thù sử dụng”, Không quân nhắc lại trong tuyên bố.

Lời cảnh báo của Không quân Ukraine đóng vai trò như lời nhắc nhở rằng trong thời đại kết nối, ranh giới giữa công dân và chiến binh mong manh hơn bao giờ hết và cái giá phải trả khi vượt qua ranh giới này có thể được đo bằng sinh mạng.

TD