Truyền thông chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên trong trường học

Trường học không chỉ là nơi cung cấp tri thức mà còn là môi trường giúp học sinh phát triển toàn diện về thể chất, tinh thần và nhân cách. Trong đó, giáo dục và chăm sóc sức khỏe sinh sản (CSSKSS) cho vị thành niên và thanh niên (VTN, TN) đóng vai trò quan trọng, giúp các em biết cách bảo vệ sức khỏe bản thân, phòng tránh và hạn chế những tiêu cực, rủi ro có thể xảy ra. Thời gian qua, ngành y tế đã tăng cường phối hợp với các ngành liên quan và trường học trên địa bàn tỉnh đẩy mạnh truyền thông CSSKSS VTN,TN với hình thức và nội dung phong phú, thu hút đông đảo học sinh tham gia.

Một buổi truyền thông kiến thức CSSKSS cho VTN,TN tại Trường THCS Hà Long (Hà Trung).

Được tham gia một buổi truyền thông SKSS VTN,TN tại Trường THCS Hà Long do Trung tâm Y tế huyện Hà Trung phối hợp với nhà trường tổ chức, các em được chia sẻ, trao đổi về các chủ đề liên quan đến SKSS VTN,TN như: tuổi dậy thì; tình bạn và tình yêu đôi lứa; tình dục an toàn, những kiến thức, kỹ năng cơ bản về CSSKSS VTN,TN. Các em còn được hướng dẫn cách chăm sóc cơ thể ở tuổi dậy thì như: vệ sinh cơ thể sạch sẽ, không sử dụng các chất kích thích, rượu bia, thuốc lá; đi khám bác sĩ, kiểm tra sức khỏe khi có các dấu hiệu bất thường... Sau phần cung cấp kiến thức của cán bộ truyền thông, các em học sinh hào hứng tham gia thảo luận, trao đổi, đặt câu hỏi và được giải đáp về những thắc mắc liên quan đến giới tính, SKSS, tâm lý lứa tuổi VTN,TN.

Em Lê Thị Ngọc, học sinh Trường THCS Hà Long (Hà Trung), chia sẻ: "Được tham gia buổi nói chuyện chuyên đề cung cấp kiến thức về CSSKSS VTN,TN, em tiếp thu được nhiều kiến thức bổ ích, biết rõ hơn những thay đổi về tâm sinh lý của tuổi dậy thì. Đặc biệt là giúp em biết cách bảo vệ sức khỏe của bản thân mình tốt hơn".

Việc CSSKSS VTN,TN có vai trò quan trọng, giúp các em được trang bị những kiến thức, kỹ năng sống cần thiết, góp phần hình thành các hành vi phù hợp trước các vấn đề SKSS của bản thân, chuẩn bị “hành trang cho tương lai”. Những năm qua, Thanh Hóa đã triển khai các chương trình, đề án tăng cường truyền thông, giáo dục, tư vấn, CSSKSS cho VTN,TN. Trong chương trình hoạt động hàng năm, Chi cục Dân số tỉnh đều phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể, địa phương triển khai đồng bộ các giải pháp về truyền thông nhằm cung cấp kiến thức về CSSKSS VTN,TN, tâm sinh lý tuổi VTN, tình bạn khác giới, tình yêu lành mạnh, tình dục an toàn, phòng tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục, các biện pháp tránh thai phù hợp với lứa tuổi VTN... Qua đó, giúp các em học sinh nâng cao nhận thức, chuyển đổi các hành vi có lợi về SKSS, có kỹ năng ứng xử trước sự thay đổi về tâm, sinh lý lứa tuổi, góp phần hoàn thiện thể chất, tinh thần, trí tuệ và nhân cách. Năm 2024, Đề án Tăng cường tư vấn và cung cấp dịch vụ dân số - KHHGĐ cho VTN,TN được thực hiện tại 250 trường THPT và THCS của 233 xã/14 huyện, thị xã, thành phố (TP Thanh Hóa, TP Sầm Sơn, các huyện: Quảng Xương, Nga Sơn, Hoằng Hóa, Đông Sơn, Nông Cống, Hậu Lộc, Thiệu Hóa, Thọ Xuân, Vĩnh Lộc, Triệu Sơn, Yên Định và Hà Trung). Hoạt động tại tuyến tỉnh đã viết 2 bài báo tuyên truyền, nhân bản 4.622 cuốn cẩm nang về SKSS cho VTN,TN. Hoạt động tại tuyến huyện, xã đã tổ chức 250 cuộc sinh hoạt ngoại khóa về SKSS cho VTN,TN, mỗi trường 1 cuộc với gần 30.000 học sinh tham dự. Nội dung cung cấp kiến thức về CSSKSS VTN,TN, tâm sinh lý tuổi VTN, tình bạn khác giới, tình yêu, tình dục an toàn, lành mạnh; phòng tránh mang thai ngoài ý muốn cũng như các bệnh lây truyền qua đường tình dục, các biện pháp tránh thai phù hợp lứa tuổi VTN,TN...

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác CSSKSS cho VTN,TN vẫn còn gặp nhiều khó khăn, việc giáo dục giới tính, SKSS cho lứa tuổi này vẫn chưa thực sự được quan tâm đúng mức, nhất là ở các xã vùng sâu, vùng xa. Bên cạnh đó, ở lứa tuổi này các em đang có nhu cầu tìm hiểu kiến thức tâm, sinh lý rất lớn nhưng một số bậc phụ huynh còn né tránh khi nhắc tới vấn đề SKSS, chưa thật sự quan tâm sát sao tới tâm tư của trẻ; một số học sinh vì thiếu kiến thức, kỹ năng sống nên dẫn đến nhiều hệ lụy như yêu quá sớm, quan hệ tình dục không an toàn, có thai ngoài ý muốn, phá thai...

Chi cục trưởng Chi cục Dân số tỉnh Bùi Hồng Thủy, cho biết: "Trên cơ sở kế hoạch CSSKSS, sức khỏe tình dục (SKTD) VTN,TN tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2021-2025, 100% các huyện, thị, thành phố xây dựng chương trình hành động để triển khai thực hiện; phấn đấu đến hết năm 2025 có ít nhất 80% VTN,TN có hiểu biết về những nội dung cơ bản trong CSSKSS, SKTD như: tình dục an toàn, các biện pháp tránh thai, hậu quả của mang thai ngoài ý muốn và phá thai không an toàn, phòng chống các bệnh nhiễm khuẩn đường sinh dục, lây truyền qua đường tình dục; ít nhất 80% các thầy cô giáo, cán bộ hội phụ nữ, cha mẹ được cung cấp thông tin về CSSKSS, SKTD cho VTN,TN... Phấn đấu đến hết năm 2025 có 90% cơ sở CSSKSS tại tất cả các tuyến thực hiện thông tin, giáo dục, truyền thông, tư vấn về SKSS, SKTD cho VTN,TN; 90% cơ sở CSSKSS tuyến tỉnh, huyện, xã có cán bộ được đào tạo về cung cấp dịch vụ CSSKSS, SKTD thân thiện cho VTN,TN; 50% VTN,TN được cung cấp thông tin, tư vấn SKSS, SKTD VTN,TN...".

Để việc giáo dục giới tính, SKSS VTN,TN được triển khai một cách hiệu quả, kịp thời, các cấp, ngành, gia đình và nhà trường cần có sự vào cuộc mạnh mẽ hơn nữa trong công tác truyền thông, giáo dục về CSSKSS cho lứa tuổi VTN,TN. Nhà trường và gia đình cần kết hợp chặt chẽ để quản lý, giáo dục và trang bị đầy đủ kiến thức SKSS VTN,TN, nhằm tạo điều kiện thuận lợi để các em có một môi trường tốt trong học tập và nâng cao sức khỏe.

Bài và ảnh: Tô Hà