Tính đột phá và giá trị khoa học là những yếu tố quyết định giải Nobel Kinh tế

Theo chuyên gia Magnus Henrekson từ Viện Nghiên cứu Kinh tế Công nghiệp ở Stockholm (Thụy Điển), có thể dự đoán người thắng giải Nobel Kinh tế dựa trên mối quan tâm của các thành viên trong hội đồng.

(Nguồn: Science)

Cuộc đua đến giải Nobel Kinh tế năm nay thu hút nhiều kỳ vọng và đồn đoán, trong đó các nhà nghiên cứu về tín dụng, tác động của các cú sốc nhỏ lên chu kỳ kinh tế, bất bình đẳng giàu nghèo nằm trong nhóm ứng cử viên sáng giá.

Vào lúc 16h45 ngày 14/10, Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển sẽ công bố người chiến thắng giải Nobel Kinh tế 2024, khép lại mùa trao giải Nobel năm nay.

Trong năm ngoái, giải thưởng này đã thuộc về nhà kinh tế học người Mỹ Claudia Goldin vì những đóng góp quan trọng giúp hiểu rõ hơn về tình hình lao động của phụ nữ.

Đây là một thành tích nổi bật khi bà trở thành một trong 3 phụ nữ hiếm hoi từng nhận giải Nobel Kinh tế kể từ khi giải được thành lập vào năm 1969.

Trước đó, hai người phụ nữ trước đó có được vinh dự này là nhà kinh tế học người Mỹ Elinor Ostrom (năm 2009 cho nghiên cứu về quản lý tài nguyên chung) và nhà kinh tế học người Mỹ Esther Duflo (năm 2019 cho nghiên cứu của mình về cách giảm nghèo thông qua các phương pháp thí nghiệm và thực nghiệm tại các nước đang phát triển, góp phần vào việc cải thiện chính sách chống nghèo đói).

Mặc dù xã hội ngày càng chú trọng đến sự bình đẳng và đa dạng, nhưng Giáo sư kinh tế Mikael Carlsson thuộc Đại học Uppsala (Thụy Điển) cho rằng các tiêu chí này không ảnh hưởng đến kết quả xét giải thưởng. Thay vào đó, tính đột phá và giá trị khoa học mới là những yếu tố quyết định tới giải Nobel Kinh tế.

Năm nay, một số tên tuổi đáng chú ý được dự đoán sẽ thắng giải bao gồm nhà kinh tế học người Nhật Bản Nobuhiro Kiyotaki và nhà kinh tế học người Anh John H. Moore với công trình nghiên cứu về tác động của những cú sốc nhỏ đối với chu kỳ kinh tế, hoặc nhà kinh tế học người Mỹ Susan Athey với nghiên cứu về thiết kế thị trường.

Theo chuyên gia Magnus Henrekson từ Viện Nghiên cứu Kinh tế Công nghiệp ở Stockholm (Thụy Điển), có thể dự đoán người thắng giải Nobel Kinh tế dựa trên mối quan tâm của các thành viên trong hội đồng.

Hiện chủ tịch của ủy ban này chuyên nghiên cứu về kinh tế phát triển, nhưng ông Henrekson nhận định lĩnh vực này khó được trao giải hai năm liên tiếp.

Các nhà kinh tế học nổi tiếng khác như Philippe Aghion (người Pháp), George Loewenstein, Kenneth Rogoff và Carmen Reinhart (cùng là người Mỹ) cũng được đề cập đến.

Đặc biệt, ông Daron Acemoglu - nhà kinh tế học người Mỹ gốc Thổ Nhĩ Kỳ, hiện là giáo sư tại Viện Công nghệ Massachusetts (Mỹ) - cũng được xem là ứng viên hàng đầu cho giải thưởng năm nay.

Nhiều người tin rằng ông Acemoglu sẽ được tôn vinh vì nghiên cứu về các thể chế kinh tế ảnh hưởng đến sự thịnh vượng hoặc nghèo đói.

Bên cạnh đó, các nhà kinh tế học nổi tiếng trong lĩnh vực bất bình đẳng như Thomas Piketty, Gabriel Zucman và Emmanuel Saez cũng nằm trong danh sách tiềm năng.

Cả ba nhà kinh tế học người Pháp này đều là những nhân vật nổi bật trong các cuộc thảo luận về bất bình đẳng và chính sách kinh tế hiện nay.

Bà Janet Currie, chuyên nghiên cứu về chính sách giảm nghèo, và Partha Dasgupta - nhà nghiên cứu về sự tích hợp tài nguyên thiên nhiên vào nền kinh tế nhân loại - cũng được đánh giá cao.

Tuy cũng nằm trong hệ thống giải thưởng Nobel danh giá thường niên, nhưng giải Nobel Kinh tế không thuộc nhóm giải thưởng do nhà khoa học lỗi lạc Alfred Nobel sáng lập năm 1896.

Giải thưởng này được Ngân hàng trung ương Thụy Điển lập ra năm 1968. Quy trình chọn lựa người đoạt giải vẫn do Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển thực hiện, đảm bảo tính nghiêm túc và công bằng.

Giải Nobel Kinh tế sẽ đánh dấu sự kết thúc của mùa Nobel năm nay, sau những giải thưởng đã được trao cho các thành tựu về trí tuệ nhân tạo (vật lý và hóa học), hòa bình (cho tổ chức đấu tranh chống vũ khí hạt nhân Nihon Hidankyo), văn học (nữ văn sỹ Hàn Quốc Han Kan), và y sinh (nghiên cứu về điều hòa gene).

Mỗi giải Nobel bao gồm một giấy chứng nhận, một huy chương vàng và khoản tiền thưởng khoảng 1 triệu USD. Lễ trao giải sẽ được tổ chức tại Stockholm (Thụy Điển) và Oslo (Na Uy) vào ngày 10/12, đúng vào dịp tưởng niệm ngày mất của Alfred Nobel năm 1896./.

Theo TTXVN