Quan tâm tái chứng nhận sản phẩm OCOP

Theo quy định, giấy chứng nhận sản phẩm OCOP được cấp cho các chủ thể bảo đảm tiêu chí và có thời hạn 36 tháng. Hết thời hạn, các chủ thể sẽ không được tiếp tục sử dụng nhãn hiệu chứng nhận sản phẩm OCOP để in, dán trên bao bì, nhãn mác sản phẩm khi lưu thông, tiêu thụ trên thị trường. Để thuận lợi cho việc xây dựng thương hiệu, phát huy giá trị của sản phẩm OCOP trên thị trường, các chủ thể OCOP cần quan tâm đến việc tái công nhận sản phẩm OCOP sau khi hết hạn.

Sản phẩm Đông Trùng hạ thảo Minh Trường (xã Hoằng Tiến) sau khi đăng ký lại được tiêu thụ tốt trên thị trường.

Những năm qua, việc được chứng nhận đạt tiêu chuẩn OCOP đã mang lại nhiều lợi ích đối với các chủ thể. Đây được xem như “giấy thông hành” để sản phẩm có thể chiếm lĩnh, mở rộng thị trường. Tuy nhiên, theo thống kê của Văn phòng điều phối Chương trình XDNTM tỉnh, hiện có hàng chục sản phẩm OCOP đến hạn phải đánh giá, công nhận lại nhưng chưa hoặc không thực hiện. Ví như sản phẩm Trứng gà đồi Tân Lập của HTX Dịch vụ và chăn nuôi gà đồi Tân Lập (huyện Vĩnh Lộc cũ) đạt tiêu chuẩn OCOP 4 sao, đã hết thời hạn công nhận vào ngày 26/11/2024. Tuy nhiên, đến thời hạn nói trên, chủ thể không làm hồ sơ công nhận lại sản phẩm. Giám đốc HTX Dịch vụ và chăn nuôi gà đồi Tân Lập Lê Thị Hạnh cho biết: "Sau khi được công nhận sản phẩm OCOP 4 sao, do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 và nền kinh tế bị suy thoái, chi phí sản xuất tăng cao nên HTX không duy trì và phát triển được thị trường và quy mô sản xuất, không đáp ứng được các tiêu chí của sản phẩm OCOP 4 sao theo Quyết định số 148/QĐ-TTg ngày 24/02/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Bộ tiêu chí và quy trình đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP. Do đó, HTX không tham gia đánh giá, công nhận lại sản phẩm”.

Được biết, sau khi chủ thể sản phẩm Trứng gà đồi Tân Lập không có thủ tục đăng ký chứng nhận lại, UBND huyện Vĩnh Lộc (cũ) đã có văn bản gửi Văn phòng điều phối Chương trình XDNTM tỉnh không đề xuất Hội đồng cấp tỉnh đánh giá công nhận lại đối với sản phẩm Trứng gà đồi Tân Lập.

Là chủ thể có 2 sản phẩm OCOP 3 sao là: Dưa kim hoàng hậu Thiên Trường 36 và Dưa chuột baby Thiên Trường 36 đều được công nhận năm 2020. Tuy nhiên, khi đến thời hạn đăng ký đánh giá lại sản phẩm OCOP, Công ty TNHH MTV Dịch vụ thương mại nông nghiệp Công nghệ cao Thiên Trường 36 (phường Đông Tiến) không làm các thủ tục để được đánh giá, công nhận lại. Giám đốc Công ty Nguyễn Xuân Thiên cho biết: “Mặc dù công ty đã được địa phương, đơn vị quản lý Chương trình OCOP của tỉnh gửi thông báo nhưng đến nay chưa thực hiện các bước để công nhận lại do quy định mới yêu cầu các tiêu chuẩn cao hơn, nếu năm 2023 đánh giá lại sản phẩm sẽ khó giữ được hạng sao. Ngoài ra, các sản phẩm đang được tiêu thụ ở phân khúc thị trường ổn định, không yêu cầu khắt khe về chứng nhận OCOP nên chúng tôi nhận thấy việc tái chứng nhận cũng không thực sự cần thiết”.

Sản phẩm dưa kim hoàng hậu Thiên Trường 36 của Công ty TNHH MTV Dịch vụ thương mại nông nghiệp Công nghệ cao Thiên Trường 36 đã hết thời hạn 36 tháng nhưng vẫn không thực hiện tái đăng ký chứng nhận sản phẩm OCOP.

Sau hơn 6 năm thực hiện Chương trình OCOP, tỉnh Thanh Hóa đã đạt được nhiều kết quả nổi bật, sản phẩm đều tăng qua các năm, chất lượng không ngừng được cải thiện. Đến nay, toàn tỉnh có 647 sản phẩm OCOP từ 3 sao trở lên. Trong đó, hầu hết các sản phẩm được công nhận các năm 2019, 2020, 2021 đã hết hạn chứng nhận. Sau khi rà soát danh sách sản phẩm OCOP, Văn phòng điều phối Chương trình XDNTM tỉnh đã có công văn gửi UBND các địa phương về việc khẩn trương đánh giá, phân hạng lại sản phẩm đến thời hạn công nhận lại. Đa phần các chủ thể đều hoàn thiện hồ sơ trình cấp có thẩm quyền đánh giá, chứng nhận lại để tiếp tục được sử dụng logo có gắn sao OCOP. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều chủ thể thờ ơ, không mặn mà. Nguyên nhân được các chủ thể đưa ra là do hồ sơ đề nghị công nhận lại đòi hỏi tương tự như công nhận lần đầu, trong khi yêu cầu tiêu chuẩn cao hơn, nhiều chủ thể không đủ nguồn lực thực hiện. Ngoài ra, với hoạt động đánh giá, công nhận lại sản phẩm OCOP chưa có cơ chế, chính sách hỗ trợ, cộng thêm thị trường tiêu thụ, sự phát triển của một số sản phẩm còn hạn chế, quy mô sản xuất nhỏ, mang tính thời vụ nên các chủ thể chưa chú trọng nâng cấp sao cũng như hoàn thành thủ tục để tái chứng nhận sản phẩm OCOP.

Thường kỳ, Văn phòng điều phối Chương trình XDNTM tỉnh sẽ thống kê và gửi thông báo đến các chủ thể có sản phẩm hết thời hạn công nhận sản phẩm OCOP đúng theo quy định. Đồng thời, tăng cường phối hợp với các đơn vị, địa phương liên quan tổ chức kiểm tra, giám sát việc tuân thủ các quy định đối với những sản phẩm hết thời hạn giấy chứng nhận sản phẩm OCOP. Theo đó, UBND cấp huyện cũ đã có 30 thông báo không tiếp tục công nhận sản phẩm OCOP với 30 sản phẩm đã hết hạn nhưng không làm hồ sơ công nhận lại. Trong đó, có một số sản phẩm OCOP 4 sao như: Dưa vàng Vạn Hoa, Dưa lưới Vạn Hoa; Giỏ trái đất, Khay đựng rau quả Việt Anh, Đĩa trang trí Việt Anh của huyện Nga Sơn cũ; dưa lưới Taki, Dưa chuột Babay của huyện Quảng Xương cũ...

Theo quy định, những sản phẩm đã hết thời gian hiệu lực của chứng nhận OCOP, không thực hiện công nhận lại nhưng vẫn sử dụng nhãn hiệu chứng nhận sản phẩm OCOP để lưu hành trên thị trường là hành vi lợi dụng danh hiệu OCOP và vi phạm các quy định khác của pháp luật. Do đó, các sở, ngành, địa phương cần tăng cường tuyên truyền, vận động các chủ thể tiếp tục duy trì, cải tiến, nâng cao chất lượng sản phẩm; bổ sung, hoàn thiện hồ sơ đăng ký, đánh giá lại sản phẩm để được sử dụng logo OCOP có gắn sao theo quy định. Trong trường hợp chủ thể không tham gia đánh giá, phân hạng lại, các cơ quan chuyên môn sẽ đề xuất xử lý nếu có hành vi tiêu thụ sản phẩm dưới danh nghĩa sản phẩm OCOP trên thị trường.

Bài và ảnh: Thanh Hòa