Giữ rừng ở vùng biên Quan Sơn

Huyện Quan Sơn có trên 82 ngàn ha rừng, được xác định là vùng trọng điểm dễ xảy ra cháy rừng trong mùa nắng nóng. Trong đó, 7 xã trọng điểm gồm: Na Mèo, Mường Mìn, Sơn Thủy, Sơn Hà, Trung Xuân, Tam Thanh và Tam Lư có 3.191,9ha rừng, vật liệu cháy như nứa, vầu khô nỏ, cây le, lau lách, thực bì rất dày, luôn tiềm ẩn nguy cơ cháy cao, ở cấp rất nguy hiểm trong mùa nắng nóng.

Cán bộ, kiểm lâm viên Hạt Kiểm lâm Quan Sơn kiểm tra rừng tại xã Trung Hạ.

Thực tế các năm vừa qua diện tích đất trống đã cơ bản trồng rừng, diện tích đất nông nghiệp của Nhân dân đang sản xuất đã bạc màu, đặc biệt là ảnh hưởng mưa lũ nhiều diện tích sản xuất lúa nước đã bị vùi lấp, dẫn đến tình trạng người dân thiếu đất sản xuất... Một bộ phận người dân thường vào rừng săn bắn và khai thác lâm sản, gây áp lực cho an ninh rừng. Ngoài ra, nhu cầu sử dụng gỗ gia dụng, nhất là gỗ làm nhà rất lớn; tập quán phát nương làm rẫy của đồng bào, nhất là đồng bào Mông; tình trạng đốt ong lấy mật khá phổ biến... là những nguyên nhân chính gây cháy rừng, mất an ninh rừng trên địa bàn. Cùng với đó, kinh phí phục vụ cho công tác tập huấn, huấn luyện nghiệp vụ chữa cháy rừng cho các lực lượng bảo vệ rừng (BVR), phòng cháy, chữa cháy rừng (PCCCR) của các xã, thị trấn rất hạn chế. Công tác phối hợp, trao đổi thông tin với các cụm, bản giáp biên của nước bạn Lào còn chưa thường xuyên; kinh phí phục vụ cho chương trình phối hợp không có, đang tiềm ẩn mối lo cháy rừng cao...

Huyện ủy, UBND huyện, các xã, thị trấn, các ngành chức năng, chủ rừng và người dân huyện Quan Sơn đã xác định rừng không chỉ là nguồn tài nguyên quý, có giá trị lớn về sinh thái, môi trường, góp phần quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ quốc phòng - an ninh, mà còn góp phần thiết thực tạo thêm việc làm tại chỗ, nâng cao thu nhập cho đồng bào địa phương nên đã chủ động thực hiện nhiều giải pháp bảo vệ, phát triển rừng (BV&PTR).

Ngay từ đầu năm 2024, Hạt Kiểm lâm huyện Quan Sơn đã tham mưu cho Thường trực Huyện ủy, UBND huyện, Ban Chỉ đạo (BCĐ) thực hiện chương trình mục tiêu phát triển lâm nghiệp bền vững huyện, ban hành đủ, kịp thời văn bản chỉ đạo cấp ủy, chính quyền cơ sở, các ban, ngành, cơ quan, đơn vị trên địa bàn thực hiện Kết luận số 61-KL/TW ngày 17/8/2023 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 13-CT/TW ngày 12/1/2017 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác quản lý, BV&PTR; các văn bản chỉ đạo của Chính phủ, của tỉnh về công tác BV&PTR, PCCCR nhằm huy động cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc giữ rừng. Phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức hội nghị tập huấn tuyên truyền, phổ biến pháp luật về lâm nghiệp gắn với phát động cộng đồng dân cư xây dựng mô hình quản lý nguồn lửa đảm bảo an toàn trong và ven rừng. Thông qua họp thôn, bản là kênh tuyên truyền, giải đáp, đối thoại trực tiếp giữa kiểm lâm với Nhân dân, lắng nghe ý kiến của Nhân dân đồng thời ký cam kết BVR. Hạt kiểm lâm đã tham mưu cho BCĐ thực hiện chương trình mục tiêu phát triển lâm nghiệp bền vững huyện kiểm tra công tác BVR, PCCCR tại các chủ rừng Nhà nước, UBND cấp xã. Qua đó, hướng dẫn, đôn đốc cấp xã, chủ rừng nâng cao vai trò, trách nhiệm trong công tác quản lý Nhà nước về lâm nghiệp, chú trọng thực hiện công tác BVR; làm rõ trách nhiệm và yêu cầu chủ rừng Nhà nước phải tổ chức lực lượng thường xuyên kiểm tra an ninh rừng, lập kế hoạch mua máy, thiết bị, dụng cụ phục vụ PCCCR... Tham mưu cho chính quyền các xã kiện toàn, xây dựng các tổ liên gia tự quản BVR ở cơ sở, đặc biệt chú trọng vùng trọng điểm có nguy cơ mất an ninh rừng. Theo dõi, quản lý cưa xăng, súng săn; quản lý gỗ làm nhà có hiệu quả... Phối hợp với các cơ quan chức năng quản lý 617,37 ha đất quy hoạch canh tác nương rẫy cũ tại 3 bản đồng bào Mông thuộc xã Na Mèo và Sơn Thủy. Việc ngăn chặn tình trạng phá rừng, khai thác rừng, buôn bán, vận chuyển, kinh doanh, chế biến lâm sản trái pháp luật được tăng cường thực hiện. Ngoài đưa kiểm lâm viên về địa bàn tham mưu cho chính quyền cơ sở BVR tại gốc, Hạt Kiểm lâm huyện đã phối hợp với các cơ quan chức năng tăng cường tuần tra, kiểm tra an ninh rừng tại các khu vực trọng điểm, khu vực giáp ranh còn giàu tài nguyên. Chú trọng tuyên truyền gắn với kiểm tra, kiểm soát, xử lý nghiêm các đối tượng vi phạm pháp luật về lâm nghiệp. Đổi mới công tác trinh sát, cài cắm nắm bắt thông tin, phương thức hoạt động tuần tra các vùng rừng còn giàu tài nguyên và biết dựa vào chính quyền, Nhân dân để phát hiện và ngăn chặn các đối tượng xấu lén lút vào rừng khai thác gỗ trái phép. Yêu cầu trong thời gian nắng nóng, kiểm lâm viên địa bàn phải luôn sẵn sàng, chủ động thay ca thường trực tại các khu vực trọng điểm cháy rừng với mục đích theo dõi, phát hiện, ngăn chặn, xử lý hộ gia đình, cá nhân vi phạm xâm lấn rừng tự nhiên làm rẫy, vi phạm quy định PCCCR, xử lý thực bì, đốt dọn nương rẫy.

Kết quả nổi bật là số vụ vi phạm pháp luật về lâm nghiệp giảm so với cùng kỳ. 6 tháng đầu năm 2024, Hạt Kiểm lâm Quan Sơn đã kiểm tra, phát hiện và xử lý 4 vụ vi phạm Luật Lâm nghiệp, thu nộp ngân sách hơn 90 triệu đồng. Toàn bộ diện tích rừng của Quan Sơn được bảo vệ, phát triển tốt, độ che phủ của rừng hiện nay đạt 89,25%. Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và Nhân dân huyện Quan Sơn chung sức giữ rừng, an ninh rừng trên địa bàn huyện cơ bản ổn định, kiểm soát được tình hình cháy rừng, phá rừng trái pháp luật. Cấp ủy, chính quyền và đồng bào các dân tộc trên địa bàn đã chủ động thực hiện tốt công tác BVR, góp phần bảo vệ “lá phổi xanh” cho vùng biên giới Quan Sơn với nước bạn Lào. Tài nguyên rừng được quản lý, bảo vệ bền vững không những phát huy tốt tính năng phòng hộ, bảo vệ tính đa dạng sinh học, tạo cảnh quan môi trường mà còn tạo nguồn sinh thủy cho vùng thượng nguồn sông Lò, sông Luồng, giữ nước, điều tiết nước và bảo vệ các công trình thủy lợi.

Bài và ảnh: Thu Hòa