Dòng họ Nguyễn Xuân với phong trào khuyến học, khuyến tài

Phố Phượng Đình 2, phường Tào Xuyên (TP Thanh Hóa) từ nhiều năm nay luôn được coi là cái nôi học hành, khoa bảng. Để mảnh đất hiếu học ấy được nhiều người biết đến và tôn vinh, phải nói đến sự góp sức, nỗ lực vươn lên của mỗi gia đình, dòng họ. Một trong những dòng họ tiêu biểu, góp phần làm nên truyền thống hiếu học ở mảnh đất Phượng Đình 2 là dòng họ Nguyễn Xuân.

Lễ trao thưởng cho các cháu học sinh có thành tích học tập xuất sắc trong năm học 2019-2020 của Ban Khuyến học dòng họ Nguyễn Xuân.

Dòng họ Nguyễn Xuân trước đây thuộc làng Phượng Đình, xã Hoằng Anh (Hoằng Hóa), nay là phố Phượng Đình 2, phường Tào Xuyên (TP Thanh Hóa). Từ lâu, Nguyễn Xuân đã là dòng họ nổi danh bởi truyền thống hiếu học, luôn chăm lo, tạo mọi điều kiện để con cháu vươn lên, gặt hái nhiều thành công trên con đường học vấn. Dòng họ Nguyễn Xuân có lịch sử 16 đời, tính từ đời thứ 12 đến nay có rất nhiều người đỗ đạt cao và giữ các chức vụ quan trọng trong các lĩnh vực chính trị, quân sự, khoa học, văn hóa ở Trung ương và địa phương. Ngoài ra, trong dòng họ còn có rất nhiều tiến sĩ và kỹ sư, công tác ở nhiều vị trí khác nhau.

Phát huy truyền thống hiếu học, dòng họ Nguyễn Xuân đã có những việc làm thiết thực, thể hiện sự quan tâm tới việc học hành của con, cháu. Thế nhưng phải đến năm 2003, khi ban khuyến học dòng họ được thành lập, thì hoạt động này mới thực sự đi vào nền nếp, với những quy định cụ thể, rõ ràng, được mọi người đồng tình ủng hộ. Tích cực góp tâm, góp sức cho công tác khuyến học dòng họ Nguyễn Xuân là ông Nguyễn Xuân Cơ, phó ban khuyến học dòng họ. Chia sẻ tại hội nghị tổng kết 5 năm thực hiện Đề án “Đẩy mạnh phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ và cộng đồng đến năm 2020” do UBND TP Thanh Hóa tổ chức vừa qua, ông Nguyễn Xuân Cơ cho biết: “Từ khi thành lập, ban khuyến học của dòng họ Nguyễn Xuân có nhiệm vụ động viên các gia đình không để con em phải bỏ học giữa chừng; chung sức xây dựng gia đình học tập, dòng họ học tập, động viên con cháu phấn đấu vươn lên đạt nhiều thành tích cao trong học tập và thi cử; đánh giá kết quả học tập của các cháu trong dòng họ; trao quỹ khuyến học hàng năm... Sự nỗ lực của mỗi thành viên trong ban khuyến học và mỗi gia đình trong dòng họ, đã giúp cho phong trào học tập của dòng họ Nguyễn Xuân ngày càng phát triển mạnh mẽ”.

Để biểu dương những tấm gương tiêu biểu, xuất sắc trong học tập, dòng họ Nguyễn Xuân đặc biệt quan tâm đến công tác xây dựng quỹ khuyến học. Việc xây dựng quỹ dựa trên 2 nguồn chính là đóng góp của các gia đình trong dòng họ và lòng hảo tâm của những người con thành đạt. Theo đó, cứ đến ngày giỗ họ mùng 10 tháng giêng hằng năm, ban khuyến học dòng họ phát động phong trào học tập, xây dựng quỹ khuyến học, khuyến tài dòng họ. Qua phát động, 100% hộ gia đình trong họ đều phấn khởi, tin tưởng và tự giác ủng hộ xây dựng quỹ với số tiền mỗi năm gần 10 triệu đồng. Từ nguồn quỹ xây dựng được, hằng năm, vào trung tuần tháng 8, ban khuyến học dòng họ tổ chức trao thưởng cho con, cháu đạt thành tích trong học tập, để động viên các cháu trước khi bước vào năm học mới. Trước mỗi buổi trao thưởng, ban khuyến học đều thực hiện nghi lễ dâng hương báo cáo thành tích học tập với tổ tiên tại nhà thờ họ.

Trong mỗi mái ấm gia đình, truyền thống hiếu học là yếu tố quan trọng, tác động trực tiếp đến hành vi, lối sống và nhân cách của từng thành viên. Vì lẽ đó, nhiều gia đình trong dòng họ Nguyễn Xuân luôn quan tâm, tạo mọi điều kiện cho các con ăn học dù cuộc sống có lúc còn nhiều khó khăn. Qua thống kê, mỗi năm dòng họ có từ 6 đến 8 cháu thi đậu đại học, cao đẳng; 5 đến 6 cháu đạt giải các kỳ thi học sinh giỏi cấp tỉnh, cấp thành phố, cấp trường; 45 đến 50 cháu đạt danh hiệu học sinh giỏi và học sinh tiên tiến; 92 đến 95 gia đình được công nhận gia đình học tập. Tiểu biểu như gia đình các anh Nguyễn Xuân Thái, Nguyễn Xuân Bặt, Nguyễn Xuân Khang, Nguyễn Xuân Dược..., nhiều năm liền có con đạt giải các kỳ thi học sinh giỏi cấp thành phố.

Mục tiêu phấn đấu của dòng họ Nguyễn Xuân trong những năm tới là mỗi người, mỗi nhà trong dòng họ được học tập mọi lúc, mọi nơi, mọi lĩnh vực, góp phần thúc đẩy phong trào “học tập suốt đời” của dòng họ, khu dân cư, địa phương không ngừng phát triển.

Bài và ảnh: Lê Phong