Sau lũ, nông dân gặp khó trên những “vùng đất chết”

Sau trận lũ lịch sử cuối tháng 8, đầu tháng 9 vừa qua, hàng nghìn héc- ta đất nông nghiệp ven sông Mã ở nhiều huyện vẫn trong tình trạng bị bùn đất vùi lấp, ảnh hưởng nặng nề đến sản xuất nông nghiệp.

Cánh đồng thôn Kim Mẫm 2, xã Cẩm Lương (Cẩm Thủy).

Đã hơn 3 tháng trôi qua kể từ khi cơn lũ khủng khiếp cuối tháng 8, đầu tháng 9 ập về, hàng trăm héc-ta đất lúa, đất bãi bồi ven sông Mã ở các huyện Quan Hoá, Bá Thước, Cẩm Thuỷ... vẫn như những “vùng đất chết”. Người nông dân chưa thể gieo trồng do bùn, đất ngập sâu, hệ thống kênh mương thủy lợi bị phá hủy chưa kịp khắc phục.

Huyện Cẩm Thủy là một trong số địa phương bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Trận mưa lũ kéo dài từ ngày 29-8 đến 3-9 khiến huyện miền núi này bị thiệt hại hơn 2.800 ha cây trồng trong đó có tới gần 1.900 ha lúa, hoa màu. Theo Trưởng Phòng Nông nghiệp UBND huyện Cẩm Thủy Nguyễn Tiến Dũng, tất cả 13 xã, thị trấn nằm ven sông Mã đều bị ảnh hưởng, thiệt hại nặng sau trận mưa lũ được đánh giá là lớn chưa từng có trong nhiều thập kỷ qua.

Cuối tháng 11, tại cánh đồng thôn Kim Mẫm 2, xã Cẩm Lương (Cẩm Thuỷ), trước mắt chúng tôi là hình ảnh trơ trọi, nứt nẻ, xa xăm chỉ vài bụi cây mọc thưa thớt... Thi thoảng mới có vài chỏm ngô bà con gieo thử chưa lâu, song mọc lên yếu ớt.

Người dân địa phương cho hay, cánh đồng này hàng năm vẫn cấy đều đặn hai vụ lúa, sau vụ mùa, bà con canh tác thêm vụ đông, nhưng năm nay thì gần như bỏ hoang. Đợt lũ vừa qua khiến bùn đất trên cánh đồng Kim Mẫm ngập sâu trung bình hơn 1 mét, có nơi cả vài ba mét. “Lũ lụt khiến bà con lao đao. Nhà cửa tài sản bị lũ cuốn, ruộng vườn tan hoang. Giờ đây, đến cỏ còn không có cho đàn trâu ăn nữa...”, ông Bùi Văn Thành (thôn Kim Mẫm 2, xã Cẩm Lương), than thở.

Ngồi bệt ở góc sân, bà Phạm Thị Tính (49 tuổi, thôn Kim Mẫm 2), cho hay: Cho đến giờ, vợ chồng bà vẫn chưa hết bàng hoàng vì cơn lũ dữ hôm ấy. Không chỉ mất sạch tài sản, gia đình bà còn bị lũ cuốn phăng 8 sào lúa sắp thu hoạch và 3 sào ngô đang lớn ngang đầu gối. Đồng bãi giờ khô hạn, nứt nẻ, có muốn cũng chưa thể trồng tỉa được.

Không riêng gia đình bà Tính, hàng trăm gia đình ở các xã Cẩm Lương, Cẩm Giang, Cẩm Sơn, Cẩm Vân... huyện Cẩm Thủy cũng trong tình cảnh tương tự. Ông Nguyễn Tiến Dũng, Trưởng Phòng Nông nghiệp UBND huyện cho biết thêm: Ngoài gần 1.900 ha lúa, hoa màu của địa phương bị hư hại, còn có khoảng 1.000 ha đất lúa, đồng bãi ven sông bị vùi lấp.

Dù chính quyền huyện Cẩm Thuỷ đang tăng cường công tác chỉ đạo, hướng dẫn, động viên người dân xuống đồng cải tạo ruộng vườn, ổn định sản xuất. Tuy nhiên, theo ghi nhận của phóng viên, phải mất thêm rất nhiều thời gian, người dân mới có thể khôi phục được sản xuất như trước bởi lượng đất, đá trên đồng ruộng quá lớn.

Đánh giá vụ đông năm 2018 là một vụ sản xuất khó khăn hơn những năm trước, song ông Đỗ Văn Kỳ, Trưởng Phòng Trồng trọt, Sở Nông Nghiệp và Phát triển nông thôn vẫn lạc quan cho rằng toàn tỉnh vẫn hoàn thành kế hoạch đặt ra. Theo ông Kỳ, khó khăn lớn nhất hiện nay là mưa lũ phá hủy quá nhiều công trình trạm bơm, kênh mương thủy lợi nên nguồn nước tưới tiêu gặp trở ngại. Còn lượng phù sa vùi lấp đồng bãi, theo các chuyên gia nông nghiệp đó là một lợi thế cho các vụ mùa tiếp theo, bởi phù sa mang theo rất nhiều dinh dưỡng cho cây trồng.

Tính đến cuối tháng 11, toàn tỉnh đã gieo trồng được hơn 48.200 ha hoa màu các loại, đạt 96,4%. Trong đó cây ngô đạt hơn 17.890 ha, cây ớt đạt hơn 2.440 ha, cây lạc đạt hơn 1.360 ha, khoai lang đạt gần 3.670 ha... Đáng chú ý, nhiều huyện miền núi ven sông Mã - khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề của đợt mưa lũ vừa qua đã hoàn thành hoặc vượt kế hoạch sản xuất vụ đông. Cụ thể, như huyện Mường Lát đã gieo trồng được 30 ha (đạt 100% kế hoạch), Quan Hoá – 478 ha (đạt hơn 190% kế hoạch), Cẩm Thủy - hơn 2.700 ha (đạt hơn 100% kế hoạch), các huyện Đông Sơn, Tĩnh Gia, TP Sầm Sơn đều vượt kế hoạch được giao...