Lắng nghe để ứng xử

Những ngày qua nhiều chuyến hàng cứu trợ đã được gửi vào miền Trung, hoạt động quyên góp, ủng hộ cũng diễn ra sôi nổi trên địa bàn cả nước. Sự thiện tâm cần lắm lúc này, nhưng “lửa” thiện tâm phải được thắp lên đúng cách, không để bị lợi dụng và bóp méo.

Mấy hôm nay thông tin người dẫn đường để nhóm thiện nguyện của ca sĩ Thủy Tiên thực hiện cứu trợ ở vùng lũ miền Trung đã táng tận lương tâm đòi trích số tiền 40% từ người được cứu trợ, đăng trên báo và mạng xã hội khiến chúng ta rất bất bình. Việc làm ấy làm ảnh hưởng đến tình cảm của cả người dân vùng lũ lẫn những người đang phát tâm từ thiện.

Cũng liên quan đến việc một số nghệ sĩ thực hiện quyên góp cứu trợ đồng bào vùng lũ, một số trang mạng xã hội đã xuyên tạc, làm sai lệch vấn đề. Có người còn đặt câu hỏi pháp lý về việc làm như thế có được phép hay không.

Từ thiện là hoạt động xã hội nhưng cũng chính là văn hóa trong ứng xử. Có câu chuyện xảy ra cách đây chưa lâu khi một học sinh tiểu học xin 200.000 đồng để nộp cho cô giáo ủng hộ người nghèo, nếu không sẽ bị trách phạt. Người mẹ bức xúc viết lên mạng xã hội, nhà trường kiểm tra mới biết vì quá chú ý đến thành tích của lớp nên cô giáo đã đưa ra yêu cầu không phù hợp.

Trong việc này nhà trường chỉ kêu gọi phụ huynh ủng hộ những gì trong khả năng như quần áo cũ, nếu là tiền thì phải tùy hoàn cảnh, tùy tâm, không được áp đặt.

Mấy ngày nay nhiều cơ quan, đơn vị, khu dân cư lại dấy lên những việc làm khác nhau nhằm kịp thời có nguồn vật chất cứu trợ đồng bào vùng thiên tai.

Việc làm đó thấm đẫm tình cảm, thể hiện sự nhân văn, cao cả, rất đáng hoan nghênh. Nhưng nó sẽ giá trị hơn rất nhiều nếu những người trực tiếp được giao nhiệm vụ tổ chức biết cách đánh thức nhân tâm, ứng xử một cách có văn hóa thay cho sự phân bổ...

Vì những lý do mà chúng ta chưa lường hết được trong quá trình vận động, rất có thể căn bệnh thành tích lại lặp lại khi mà ngành giáo dục cũng vừa phát động quyên góp ủng hộ đồng bào lũ, lụt miền Trung, ngoài kêu gọi cán bộ, giáo viên, còn kêu gọi tấm lòng hảo tâm từ phụ huynh học sinh.

Rồi cả ở những khu dân cư nữa, nếu không khéo cũng lại sẽ xảy ra sự phân bua, cự cãi ồn ào như từng diễn ra khi có cán bộ đã ủng hộ tại nơi công tác nhưng vẫn bị cán bộ ở nơi cư trú “vận động” một cách quá mức, thậm chí định hướng mức tiền ủng hộ khiến họ rất khó ứng xử.

Thiện tâm không thể áp đặt và định lượng, mà cần khơi được mạch nguồn. Vật chất đơn giản chỉ là vật chất, nhưng khi trở thành văn hóa trao và nhận, thì giá trị lớn hơn nhiều. Hãy lắng nghe, suy ngẫm, để ứng xử đúng cách hơn.

Tuệ Minh