Dấu ấn 20 năm thực hiện tín dụng chính sách

Hàng trăm nghìn lượt hộ nghèo và các đối tượng chính sách được vay vốn, góp phần giúp hơn 321.000 hộ vượt qua ngưỡng nghèo - là những con số ấn tượng mà Ngân hàng Chính sách xã hội - Chi nhánh tỉnh Thanh Hóa (NHCSXH Thanh Hóa) đạt được trong 20 năm đồng hành cùng người nghèo. Điều này cũng khẳng định vai trò của tín dụng chính sách (TDCS) đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, là công cụ, giải pháp có tính căn cơ để tỉnh thực hiện thắng lợi các mục tiêu, kế hoạch về giảm nghèo, tạo việc làm và xây dựng nông thôn mới.

Cán bộ NHCSXH huyện Như Xuân hướng dẫn người dân các chương trình TDCS tại điểm giao dịch xã Thanh Quân (Như Xuân).

Phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị

Ngày 4-10-2002, Chính phủ ban hành Nghị định số 78/2002/NĐ-CP về tín dụng đối với người nghèo và các đối tượng chính sách khác, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 131/2002/QĐ-TTg về việc thành lập NHCSXH trên cơ sở tổ chức lại ngân hàng phục vụ người nghèo nhằm tách TDCS ra khỏi tín dụng thương mại, thực hiện lộ trình hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam nói chung, của ngành ngân hàng nói riêng. Chi nhánh NHCSXH Thanh Hóa được thành lập và đi vào hoạt động theo Quyết định số 43 ngày 14-1-2003 của Chủ tịch HĐQT NHCSXH Việt Nam, có nhiệm vụ thực hiện chính sách tín dụng đối với hộ nghèo và đối tượng chính sách khác trên địa bàn tỉnh.

Để thực hiện nhiệm vụ triển khai các chính sách tín dụng trên địa bàn tỉnh, những ngày đầu mới thành lập, hoạt động của NHCSXH Thanh Hóa gặp không ít khó khăn từ cơ sở vật chất, trang thiết bị đến nguồn lực phục vụ hoạt động tín dụng chính sách. Tuy nhiên, được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Trung ương, của cấp ủy, chính quyền các cấp, Chi nhánh NHCSXH Thanh Hóa đã nhanh chóng hoàn thành việc nhận bàn giao dư nợ chương trình cho vay hộ nghèo từ Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn gần 388 tỷ đồng, nhận dư nợ cho vay chương trình giải quyết việc làm tại Kho bạc Nhà nước gần 47 tỷ đồng và nhận dư nợ cho vay học sinh, sinh viên từ Ngân hàng Công thương 2,4 tỷ đồng. Trong 3 năm đầu thành lập, ngân hàng đã nhận được nguồn vốn từ ngân sách địa phương hỗ trợ hơn 37,2 tỷ đồng để triển khai thực hiện các chương trình TDCS trên địa bàn.

Trải qua từng giai đoạn phát triển, Chi nhánh NHCSXH Thanh Hóa đã thiết lập được mô hình tổ chức, phương thức quản lý vốn TDCS xã hội và cách thức tác nghiệp đặc thù, hiệu quả, phù hợp với hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác. Với ban đại diện HĐQT NHCSXH các cấp gồm 851 thành viên là lãnh đạo các cơ quan quản lý Nhà nước, các ban, ngành, đoàn thể từ tỉnh đến huyện; bộ máy điều hành tác nghiệp là 365 cán bộ đang làm việc tại hội sở tỉnh và 26 phòng giao dịch NHCSXH cấp huyện, cơ sở đào tạo tại Sầm Sơn, luôn tâm huyết, trách nhiệm đồng hành với đối tượng thụ hưởng, không quản ngại khó khăn, luôn “thấu hiểu lòng dân, tận tâm phục vụ”.

NHCSXH thực hiện phương thức quản lý có sự tham gia của 4 tổ chức chính trị - xã hội nhận ủy thác đã huy động được sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị - xã hội từ Trung ương đến địa phương, để chuyển tải nguồn vốn TDCS của Nhà nước đến người nghèo và các đối tượng chính sách khác, giúp họ biết sử dụng vốn vay, nâng cao thu nhập, ổn định cuộc sống, bảo đảm an sinh xã hội. Đến 31-8-2022, các tổ chức chính trị - xã hội nhận ủy thác đang phối hợp với NHCSXH Thanh Hóa tham gia quản lý hơn 11.766,8 tỷ đồng, chiếm gần 99% trên tổng dư nợ của chi nhánh.

Chỉ thị số 40-CT/TW, Kết luận số 06-KL/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng đã có tác động mạnh mẽ, tích cực đối với hoạt động TDCS. Cấp ủy, chính quyền các cấp đã thống nhất quan điểm về vai trò, vị trí của TDCS trong việc thực hiện mục tiêu giảm nghèo, giải quyết việc làm, an sinh xã hội tại địa phương. Trên cơ sở đó, tỉnh Thanh Hóa luôn quan tâm, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho hoạt động TDCS trên địa bàn nhằm nâng cao năng lực hoạt động của NHCSXH. Cụ thể, chính quyền các cấp đã hỗ trợ phương tiện, trang thiết bị, trụ sở làm việc và nguồn vốn; chỉ đạo việc củng cố, nâng cao chất lượng tín dụng, chất lượng hoạt động của tổ tiết kiệm và vay vốn; thành lập tổ đôn đốc thu hồi nợ tại các xã, phường, thị trấn; tăng cường chỉ đạo thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát, kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, nhân rộng các mô hình, điển hình làm kinh tế từ vốn TDCS. Với phương thức “giao dịch tại nhà - giải ngân, thu nợ tại xã”, đến nay, NHCSXH và các tổ chức chính trị - xã hội đang quản lý 6.610 tổ tiết kiệm và vay vốn tại tất cả các thôn, tổ dân phố trong tỉnh; đồng thời, tổ chức giao dịch tại 559 điểm giao dịch ở các xã, phường, thị trấn. Các tổ giao dịch tại xã được trang bị đầy đủ điều kiện hoạt động của một ngân hàng bảo đảm an ninh, an toàn cho phiên giao dịch; cung cấp dịch vụ tiết kiệm cho người nghèo và các đối tượng chính sách khác, đã thực hiện hơn 95% khối lượng giá trị giao dịch ngay tại xã. Sự vào cuộc tích cực của cả hệ thống chính trị, nguồn vốn TDCS đã được đầu tư đến 100% thôn, xóm, tổ dân phố của xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh, tạo điều kiện cho người nghèo và các đối tượng chính sách có nhu cầu, đủ điều kiện được tiếp cận với đồng vốn tín dụng nhanh chóng, kịp thời, thuận lợi.

Đây là mô hình hoạt động đặc thù, sáng tạo riêng có của NHCSXH, là một bước tiến trong cải cách thủ tục hành chính, giúp triển khai các chương trình TDCS hiệu quả, tiết kiệm chi phí và tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người nghèo và các đối tượng chính sách khác được tiếp cận tín dụng ưu đãi.

Ðồng vốn phát huy hiệu quả

Trong 20 năm qua, Chi nhánh NHCSXH Thanh Hóa đã giải ngân cho hàng trăm nghìn lượt hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác. Từ 3 chương trình TDCS ban đầu, đến nay Chi nhánh NHCSXH Thanh Hóa đã cho vay 22 chương trình TDCS. Nguồn vốn TDCS xã hội đã được đầu tư đến 100% xã, phường, thị trấn trong tỉnh, trong đó tập trung ưu tiên cho các xã vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn. Hoạt động TDCS xã hội tại Thanh Hóa đã góp phần giúp trên 321.000 hộ vượt qua ngưỡng nghèo, gần 91.000 lao động được tạo việc làm từ Quỹ quốc gia về việc làm, hơn 11,3 nghìn lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài được vay vốn, giúp hơn 448,3 nghìn học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn được vay vốn học tập, xây dựng gần 637.000 công trình cung cấp nước sạch, công trình vệ sinh ở nông thôn, hơn 40,5 nghìn căn nhà cho hộ nghèo và các đối tượng chính sách, trong đó, có gần 2,6 nghìn căn nhà ở phòng, tránh bão, lụt; hơn 1.000 căn nhà ở xã hội, 14 người sử dụng lao động được vay vốn để trả lương ngừng việc cho 841 người lao động do ảnh hưởng bởi dịch COVID-19...

Tổng dư nợ TDCS đến 31-8-2022 đạt gần 11.900 tỷ đồng, tăng hơn 11.461 tỷ đồng so với thời điểm nhận bàn giao, tốc độ tăng trưởng bình quân hằng năm đạt 130,7%, với hơn 246.000 hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng chính sách khác đang vay vốn. Trong đó, chương trình cho vay hộ nghèo dư nợ 1.308,1 tỷ đồng, với hơn 23,6 nghìn hộ đang vay vốn; chương trình cho vay hộ cận nghèo dư nợ 3.228,3 tỷ đồng, với gần 55,6 nghìn hộ cận nghèo còn dư nợ; chương trình cho vay hộ mới thoát nghèo dư nợ 2.281 tỷ đồng, với 39.000 hộ còn dư nợ; chương trình cho vay giải quyết việc làm dư nợ 943 tỷ đồng, với hơn 15.000 khách hàng đang vay vốn; chương trình cho vay học sinh, sinh viên dư nợ 144,8 tỷ đồng, với 4.066 hộ đang vay vốn; chương trình cho vay xuất khẩu lao động dư nợ 79,7 tỷ đồng, với 1.560 lao động đang vay vốn; chương trình cho vay nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn dư nợ 2.051,2 tỷ đồng, với gần 111.000 hộ đang vay vốn...

Gia đình chị Vi Thị Thuận, thôn Lâu Quán, xã Thanh Quân (Như Xuân) trước đây thuộc diện hộ nghèo, kinh tế khó khăn. Nhờ sử dụng hiệu quả nguồn vốn, năm 2020 gia đình chị đã thoát nghèo và trở thành hộ khá giả. Chị Thuận cho biết, năm 2018, chị được hội LHPN xã và tổ tiết kiệm và vay vốn thôn tuyên truyền, chị đã vay 50 triệu đồng chương trình cho vay hộ nghèo của NHCSXH để nuôi trâu và trồng rừng. Nhờ nguồn vốn đến nay, gia đình chị luôn duy trì đàn trâu 5 con và trồng gần 2 ha rừng luồng, trừ chi phí gia đình thu lãi gần 100 triệu đồng/năm và năm 2021 gia đình chị thoát nghèo, cuộc sống từng bước được cải thiện và nâng cao.

Ngoài ra, Chi nhánh NHCSXH tỉnh cũng đang tập trung triển khai cho vay ưu đãi theo Nghị quyết số 11 của Chính phủ về chương trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội và các chương trình tín dụng hỗ trợ khách hàng bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19. Theo đó, ngân hàng đã giải ngân hỗ trợ vốn ưu đãi cho 77 cơ sở giáo dục mầm non, tiểu học ngoài công lập; 261 khách hàng vay vốn mua, xây nhà ở xã hội; 1.986 người được vay vốn hỗ trợ tạo việc làm, duy trì và mở rộng việc làm; 4.334 học sinh, sinh viên được tiếp cận với nguồn vốn để mua máy tính, thiết bị học tập trực tuyến, với dư nợ 38,4 tỷ đồng...

Đồng chí Lê Hữu Quyền, Giám đốc Chi nhánh NHCSXH Thanh Hóa khẳng định, đạt được kết quả trên, thời gian qua Chi nhánh NHCSXH Thanh Hóa luôn nhận được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của NHCSXH Việt Nam, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, chính quyền các cấp. Từ đó, kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, giúp ngân hàng hoạt động ngày càng hiệu quả hơn.

Vốn tín dụng ưu đãi từ NHCSXH đã thật sự trở thành “chìa khóa” cho người nghèo và các đối tượng chính sách phát triển kinh tế vươn lên thoát nghèo. Để thực hiện hiệu quả chương trình, hằng năm, ngân hàng đã chủ động tham mưu cho Ban đại diện HĐQT NHCSXH tỉnh có văn bản chỉ đạo, giao chỉ tiêu, kế hoạch cho các huyện, thị xã, thành phố thực hiện sát sao các chương trình vốn nói chung, nhất là nguồn vốn chương trình hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo. Mặt khác, chỉ đạo phòng giao dịch NHCSXH cấp huyện chủ động phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội nhận ủy thác làm tốt công tác tuyên truyền, phân công cán bộ tín dụng theo dõi địa bàn phối hợp chặt chẽ với UBND các xã, thị trấn, các tổ chức hội nắm danh sách hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác có nhu cầu, đủ điều kiện vay vốn.

20 năm thực hiện Nghị định số 78/2002/NĐ-CP về tín dụng đối với hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác, Chi nhánh NHCSXH Thanh Hóa đã đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ. Qua thực tiễn hoạt động cho thấy, nguồn vốn vay ưu đãi do NHCSXH thực hiện đã trở thành nguồn lực quan trọng đối với hộ nghèo và các đối tượng chính sách ở các địa phương trong tỉnh.

Đồng chí Nguyễn Văn Thi, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, Trưởng Ban đại diện HĐQT NHCSXH tỉnh, cho biết: Thời gian tới, nhằm nâng cao chất lượng TDCS xã hội của NHCSXH, UBND tỉnh tiếp tục chỉ đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể tổ chức quán triệt sâu rộng và triển khai thực hiện hiệu quả Chỉ thị số 40-CT/TW ngày 22-11-2014 của Ban Bí thư về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với TDCS xã hội” và Kết luận số 06-KL/TW ngày 10-6-2021 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 40-CT/TW đến tất cả cán bộ của cơ quan, đơn vị trong tỉnh, nhằm nâng cao nhận thức về vai trò của TDCS xã hội, góp phần thực hiện hiệu quả các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về giảm nghèo, tạo việc làm, phát triển nguồn nhân lực, bảo đảm an sinh xã hội, ổn định cuộc sống. Đồng thời, UBND tỉnh tiếp tục tổ chức thực hiện tốt chủ trương huy động nguồn lực cho TDCS xã hội và quan tâm, tạo điều kiện cho NHCSXH trên địa bàn tỉnh hoạt động thuận lợi.

Kết quả đạt được trong triển khai thực hiện TDCS xã hội trên địa bàn tỉnh trong 20 năm qua đã khẳng định sự phù hợp giữa chủ trương chính sách tín dụng ưu đãi của Đảng, Chính phủ với thực tiễn tình hình kinh tế - xã hội, đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng của đông đảo các tầng lớp Nhân dân, nhất là người nghèo và các đối tượng chính sách. Việc tổ chức thực hiện có hiệu quả các chương trình TDCS có vai trò quan trọng trong thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững, bảo đảm an sinh xã hội, tạo việc làm, xây dựng nông thôn mới, ổn định chính trị, trật tự xã hội, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội theo định hướng từng thời kỳ của tỉnh. Đồng thời, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu về chuyển dịch cơ cấu kinh tế, khôi phục các làng nghề, phát triển, mở rộng sản phẩm dịch vụ trên địa bàn.

Bài và ảnh: Khánh Phương