Chủ động ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai ở khu vực miền núi

Sau khi sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy, nhiều địa phương ở khu vực miền núi đã bắt tay ngay vào việc triển khai các nhiệm vụ theo quy định của Luật Phòng, chống thiên tai, nhằm hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại về người và tài sản của Nhân dân.

Công trình sắp xếp ổn định dân cư cho các hộ dân bản Muỗng, xã Trung Hạ đang được khẩn trương thi công.

Khu vực 76 xã thuộc địa bàn 11 huyện miền núi trước đây vốn có nguy cơ cao bị ảnh hưởng bởi các loại hình thiên tai như mưa lũ, sạt lở đất, giông lốc, sét... Đây cũng được đánh giá là khu vực dễ bị ảnh hưởng nhất bởi thiên tai so với các địa bàn khác trong tỉnh. Nguyên nhân của tình trạng này được cho là do biến đổi khí hậu ngày càng gay gắt, tình trạng mưa lũ diễn biến phức tạp, khó lường. Trong khi đó, khu vực này có địa hình chia cắt phức tạp, độ dốc lớn, nhiều sông, suối. Các công trình nhà cửa của người dân chưa kiên cố, chủ yếu lợp bằng mái tôn, brô-xi-măng, nên dễ bị tốc mái, hư hỏng do các loại hình thiên tai.

Thực tế là trong những năm vừa qua, đặc biệt là do ảnh hưởng của bão số 3, số 4 tháng 9/2024, trên địa bàn miền núi đã xảy ra rất nhiều vụ sạt lở đất, đá, gây thiệt hại lớn về tài sản. Mới đây nhất, mưa lũ sau bão số 5 đã gây thiệt hại nghiêm trọng tại các xã Yên Nhân, Bát Mọt, khiến 180 ngôi nhà bị tàn phá, nhiều công trình đường giao thông bị sạt lở nghiêm trọng... Mưa bão cũng khiến khu dân cư dưới chân đồi Phòng Không, xã Linh Sơn bị sạt trượt, đe dọa trực tiếp đến an toàn tính mạng, sức khỏe, tài sản của khoảng 20 hộ dân sinh sống dưới chân đồi.

Nhằm tiếp tục chủ động ứng phó thiên tai năm 2025, ngoài tham mưu cho Chủ tịch UBND tỉnh công bố kịp thời các tình huống khẩn cấp thiên tai, Chi cục Thủy lợi đã chủ động tham mưu kế hoạch cho Trưởng Ban Chỉ huy phòng thủ dân sự tỉnh và thực hiện kiểm tra, giám sát, hướng dẫn các địa phương thực hiện công tác phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai. Theo ông Nguyễn Văn Cường, Trưởng phòng Phòng, chống thiên tai và Biến đổi khí hậu, Chi cục Thủy Lợi, trước ngày 1/7 chi cục đã tham mưu cho Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo, hướng dẫn các xã, phường chủ động thực hiện nhiệm vụ theo thẩm quyền, không để ngưng trệ, ngắt quãng công tác phòng, chống thiên tai sau khi chính quyền địa phương 2 cấp đi vào hoạt động.

Trên tinh thần đó, ngay sau khi kiện toàn tổ chức bộ máy, nhiều xã khu vực miền núi đã khẩn trương triển khai nhiệm vụ theo quy định của pháp luật về phòng, chống thiên tai. Trong đó, đã chủ động rà soát lại khu vực xung yếu, xây dựng kế hoạch, phương án huy động lực lượng, phương tiện, hậu cần, chủ động ứng phó với từng tình huống thiên tai xảy ra. Như tại xã Na Mèo, trước thời điểm bão số 3 và bão số 5 đổ bộ vào đất liền, chính quyền xã đã khẩn trương dựng lán tạm, chủ động phương án di dời toàn bộ 55 hộ dân với 220 nhân khẩu sinh sống tại bản Cha Khót đến nơi an toàn. Đây là khu vực bị sạt lở nghiêm trọng, đã được Chủ tịch UBND tỉnh công bố tình huống khẩn cấp vào tháng 10/2024. Bên cạnh đó, xã đã tổ chức cắm biển cảnh báo tại các khu vực có nguy cơ cao bị sạt lở để người dân biết và phòng tránh.

Bí thư Đảng ủy xã Na Mèo Lê Hồng Quang cho biết: Trong bối cảnh chính quyền mới đi vào hoạt động, khối lượng công việc rất lớn, song xác định nhiệm vụ đảm bảo an toàn tính mạng, sức khỏe, tài sản của Nhân dân là trên hết, trước hết, xã đã tập trung cao nhất cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức ứng phó với mưa bão. Ngoài sẵn sàng sơ tán người dân ở các khu vực có nguy cơ cao đến nơi an toàn, dựng biển cảnh báo, xã đã chủ động phân công lực lượng trực gác ở các khu vực xung yếu nhằm cảnh báo, nghiêm cấm người và phương tiện qua lại. Đồng thời, chủ động đấu nối, phối hợp với các sở, ngành hoàn thiện các bước trình tự thủ tục để khẩn trương đầu tư các dự án phòng, chống thiên tai.

Tại xã Trung Hạ, thực hiện theo phương án đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, trước thời điểm bão số 3 và bão số 5 đổ bộ vào đất liền, chính quyền xã đã khẩn trương di dời 39 hộ dân với 168 nhân khẩu ở bản Muỗng đến nơi an toàn. Đây là khu vực đã được công bố tình huống khẩn cấp do thiên tai sau cơn bão số 4 năm 2024. Bên cạnh đó, xã đã chủ động phối hợp với các sở, ngành, đơn vị có liên quan chuẩn bị các điều kiện về mặt bằng, thủ tục hồ sơ, tổ chức khởi công công trình sắp xếp ổn định dân cư cho các hộ dân bản Muỗng.

Theo Chủ tịch UBND xã Trung Hạ Lữ Văn Hà, xã đã yêu cầu đơn vị thi công khẩn trương huy động tối đa nhân lực, phương tiện, trang thiết bị tập trung thi công đảm bảo tiến độ và chất lượng công trình. Xã đặt ra mục tiêu sẽ hoàn thành công trình sắp xếp ổn định dân cư cho các hộ dân bản Muỗng trước ngày 31/12/2025, nhằm di dời khẩn cấp các hộ dân bản Muỗng và một số hộ gia đình sinh sống ở khu vực có nguy cơ cao thiên tai trên địa bàn đến nơi an toàn.

Cơn bão số 3 và số 5 vừa qua đã trở thành phép thử thực sự đối với hoạt động của chính quyền địa phương 2 cấp. Trưởng phòng Phòng chống thiên tai và biến đổi khí hậu, Chi cục Thủy Lợi Nguyễn Văn Cường cho rằng: Dù còn gặp rất nhiều khó khăn về điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị, trong khi khối lượng công việc rất lớn, song sau khi đi vào vận hành, các xã, phường trong tỉnh nói chung, khu vực miền núi nói riêng đã rất khẩn trương triển khai, thực hiện có hiệu quả công tác phòng, chống, ứng phó với các tình huống thiên tai. Thông qua đó nhằm hạn chế đến mức tối đa thiệt hại, đảm bảo an toàn tính mạng, sức khỏe và tài sản Nhân dân.

Bài và ảnh: Đồng Thành