Canh tác cây nguyên liệu trên đất đồi

Nhằm phát triển các nguồn nguyên liệu đảm bảo chất lượng phục vụ hoạt động chế biến, huyện Như Xuân đã hình thành, mở rộng các vùng sản xuất cây nguyên liệu trên các vùng đồi. Cùng với đó, không ngừng hỗ trợ người dân áp dụng khoa học - kỹ thuật, sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP... thu hút các doanh nghiệp đầu tư chế biến tinh, sâu; xây dựng mô hình liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị khép kín.

Diện tích trồng xoài keo tại xã Thanh Lâm (Như Xuân).

Trên diện tích đất đồi rộng lớn của xã Thanh Lâm, trước đây, người dân chủ yếu trồng các loại cây như sắn, mía, keo... Tuy nhiên, hiệu quả kinh tế mang lại của những cây trồng này không cao. Trước thực trạng đó, để nâng cao thu nhập cho người dân, xã đã khuyến khích người dân chuyển đổi diện tích đất sản xuất nông nghiệp kém hiệu quả sang phát triển mô hình trồng xoài keo. Tham gia vào sản xuất, người dân được ký kết hợp đồng liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm với Công ty TNHH Xuất nhập khẩu nông sản T9; đồng thời được tập huấn kỹ thuật trồng và chăm sóc xoài keo, sản xuất theo chuỗi liên kết sản xuất.

Ông Vi Văn Nghiệp, một trong những hộ dân tiên phong chuyển đổi diện tích đất trồng sắn của gia đình để trồng xoài keo cho biết: “Trước khi quyết định chuyển đổi, tôi cũng đã nghiên cứu và được biết xoài keo là giống cây có nguồn gốc từ Campuchia, quả có vị ngon ngọt, bùi thơm, có tỷ lệ xơ cao, rất phù hợp với chế biến mứt xuất khẩu, được thị trường nhiều nước trên thế giới ưa chuộng. Cây có đặc tính dễ trồng, dễ chăm bón, ít tốn công phun tưới hay chăm sóc hàng ngày như các loại cây trồng khác”.

Hiện nay, xã Thanh Lâm có hơn 24ha đất đồi trồng xoài keo, sau 3 năm sẽ cho đợt quả đầu tiên, năng suất khoảng 30kg quả/cây, những năm tiếp theo tăng lên 40 đến 100kg quả/cây. Nếu phát triển thuận lợi, người trồng xoài keo sẽ thu lợi nhuận từ năm thứ 6; đạt trung bình khoảng 60 triệu đồng/ha/năm.

Bên cạnh xoài keo, chè cũng là một trong những cây nguyên liệu mang lại thu nhập ổn định cho người dân huyện Như Xuân với tổng diện tích khoảng 170ha. Nhằm hình thành vùng sản xuất tập trung, quy mô lớn, huyện đã rà soát diện tích cây trồng kém hiệu quả kinh tế sang trồng chè, tập trung tại các xã Cát Vân, Cát Tân, Hóa Quỳ, Bình Lương và thị trấn Yên Cát. Bên cạnh đó, huyện phát triển vùng chè nguyên liệu bằng các giống chè mới có năng suất, chất lượng cao, thích hợp làm nguyên liệu để chế biến chè xanh cao cấp như giống Kim Tuyên, Ngọc Thúy, PH8... Đồng thời, thực hiện phục hóa, trồng lại những vườn chè đã già cỗi, không còn khả năng khai thác hoặc cho năng suất thấp. Huyện cũng khuyến khích, hỗ trợ người dân ứng dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, đầu tư xây dựng nhà xưởng, máy thu hái, máy chế biến... để giảm chi phí sản xuất và đảm bảo công suất chế biến khi quy mô sản xuất tăng lên.

Trên cơ sở quy hoạch vùng nguyên liệu chè, huyện đã và đang tạo điều kiện thuận lợi thu hút doanh nghiệp đầu tư chế biến chè truyền thống và các nhà máy chế biến hiện đại có công nghệ tiên tiến nhằm tạo ra sản phẩm chè có chất lượng cao, đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm. Để người dân yên tâm sản xuất, huyện đã thực hiện hỗ trợ một phần kinh phí mua giống, phân bón, xây dựng các mô hình sản xuất chè an toàn; hỗ trợ các doanh nghiệp, HTX đưa sản phẩm chè Như Xuân tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm, từng bước xây dựng thương hiệu chè Như Xuân. Hiện nay, huyện vẫn tiếp tục nghiên cứu, hướng dẫn, hỗ trợ người dân phát triển những vùng chè bảo đảm các tiêu chuẩn và xây dựng được chuỗi liên kết bền vững từ sản xuất đến tiêu thụ chè, các sản phẩm từ chè.

Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Như Xuân, Lê Tiến Đạt cho biết: Hiện nay, các loại cây nguyên liệu trên địa bàn huyện như chè, xoài keo, sắn, chanh leo... không chỉ đạt hiệu quả cao về kinh tế mà hầu hết phù hợp với định hướng phát triển nông nghiệp gắn với chế biến của tỉnh. Vì vậy, thời gian tới, các xã, thị trấn sẽ tiếp tục rà soát, lựa chọn các loại cây trồng chủ lực phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng, điều kiện canh tác để hình thành vùng nguyên liệu sản xuất tập trung. Bên cạnh đó, ứng dụng khoa học - kỹ thuật, chú trọng gieo trồng các giống mới để nâng cao năng suất, chất lượng nhằm kiểm soát nguồn nguyên liệu đầu vào. Đồng thời, phát triển diện tích sản xuất theo tiêu chuẩn

VietGAP, hữu cơ... Từ đó, hình thành và phát triển vùng sản xuất gắn với chế biến, tiêu thụ sản phẩm để thu hút các doanh nghiệp đầu tư chế biến tinh, sâu; xây dựng mô hình liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị khép kín; khuyến khích, hỗ trợ người dân thành lập các tổ hợp tác, HTX làm cầu nối trong việc liên kết bao tiêu sản phẩm cho người dân với doanh nghiệp.

Bài và ảnh: Lê Ngọc