Tổng thống Ukraine ra tối hậu thư về thỏa thuận khoáng sản của Mỹ

Tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết Ukraine sẽ không đồng ý bất kỳ thỏa thuận nào về khoáng sản với Mỹ nếu điều đó gây nguy hiểm cho nguyện vọng gia nhập Liên minh châu Âu của Kiev.

Zelensky chỉ đồng ý một thỏa thuận khoáng sản có thể mang lại sự đảm bảo an ninh cho Ukraine, nhưng điều này vẫn chưa diễn ra và một thỏa thuận có thể gây tổn hại đến tư cách thành viên EU lại càng trở nên khó khăn hơn.

Tổng thống Ukraine phát biểu tại một cuộc họp báo rằng Kiev đã nhận được một dự thảo thỏa thuận về các nguồn tài nguyên có giá trị của mình từ Mỹ. Nhưng một cơ quan truyền thông Ukraine cho biết thỏa thuận này có thể đi ngược lại chủ quyền kinh tế cần thiết để Kiev gia nhập EU.

Ngày 27/3, tờ Financial Times cho biết phiên bản mới nhất của thỏa thuận do Mỹ đề xuất sẽ cho phép ​​Washington kiểm soát tài nguyên thiên nhiên của Ukraine thông qua một quỹ đầu tư chung. Điều này sẽ áp dụng cho tất cả các nguồn tài nguyên khoáng sản, bao gồm dầu khí và các tài sản năng lượng lớn mà các quan chức Ukraine lo ngại sẽ làm suy yếu chủ quyền quốc gia của họ.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đưa ra ý tưởng khai thác đất hiếm của Ukraine để đổi lấy viện trợ quân sự cho Kiev và một thỏa thuận được cho là sẽ được ký vào ngày 28/2, nhưng đã bị đóng băng sau cuộc cãi vã giữa ông và Zelensky.

Ngày 25/3, Zelensky cho biết Mỹ đã đề xuất một thỏa thuận khoáng sản mà không nêu rõ mốc thời gian.

Phiên bản đầu tiên của thỏa thuận sẽ thành lập một quỹ mà Ukraine sẽ đóng góp 50% số tiền thu được từ việc khai thác các nguồn tài nguyên, bao gồm dầu mỏ, khí đốt và cơ sở hạ tầng hậu cần.

Phiên bản mà Kiev phê duyệt trước đó không bao gồm các đảm bảo an ninh, nhưng nêu rằng quỹ sẽ được tái đầu tư vì lợi ích của Ukraine.

Chính quyền Mỹ đã tái lập điều khoản về tài nguyên lòng đất của Ukraine, buộc Kiev phải hoàn trả toàn bộ số tiền viện trợ của Mỹ đã cung cấp kể từ khi bắt đầu chiến tranh, mà theo Viện Kiel sẽ lên tới khoảng 123 tỷ đô la.

Tờ báo trực tuyến Yevropeiska Pravda của Ukraine cho biết điều này có thể trái ngược với việc gia nhập EU do những hạn chế ảnh hưởng đến chủ quyền kinh tế của Ukraine.

Nêu quan điểm về thoả thuận, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nhấn mạnh: “Không thể chấp nhận bất cứ điều gì có thể đe dọa đến việc Ukraine gia nhập EU”.

Hiện vẫn còn những điểm bất đồng liên quan đến thỏa thuận về tài nguyên khoáng sản của Ukraine, thỏa thuận này cần phải được quốc hội nước này phê chuẩn.

Zelensky cho biết Kiev sẽ không công nhận viện trợ quân sự của Mỹ là một khoản nợ trong khuôn khổ thỏa thuận về tài nguyên khoáng sản. Tuy nhiên, họ sẽ sẵn sàng hoàn trả cho Mỹ khoản viện trợ trong tương lai.

TD/Newsweek