Đối ngoại Nhân dân – “chìa khóa” mở ra cánh cửa hợp tác bền vững Việt Nam - Lào

Cùng với việc đẩy mạnh và nâng tầm công tác đối ngoại Đảng và ngoại giao Nhà nước giữa Việt Nam và Lào; thì đối ngoại Nhân dân cũng ngày càng khẳng định được vai trò quan trọng trong việc giúp Nhân dân Lào anh em hiểu biết sâu sắc hơn về một dân tộc Việt Nam kiên cường, bác ái, yêu chuộng hòa bình và một đất nước Việt Nam tươi đẹp, giàu lòng mến khách.

Công trình Trụ sở Ủy ban Chính quyền huyện Sầm Nưa đang trong giai đoạn xây dựng nằm trong chương trình hợp tác Thanh Hóa - Hủa Phăn giai đoạn 2021 – 2025. Ảnh: Ngọc Huấn

Mối quan hệ Việt Nam – Lào được dày công vun đắp bởi các thế hệ lãnh tụ của hai Đảng, hai Nhà nước và sự hy sinh cao cả của nhiều thế hệ cán bộ, đảng viên, chiến sĩ các lực lượng vũ trang và Nhân dân hai nước. Chính vì lẽ đó, trong chiến lược hợp tác Việt Nam – Lào luôn thấm nhuần tư tưởng chỉ đạo, đó là coi trọng, phát triển và củng cố mối quan hệ hữu nghị truyền thống, đoàn kết đặc biệt và sự hợp tác toàn diện giữa hai nước. Xem đây là nhiệm vụ có tầm chiến lược to lớn, thiết thực phục vụ lợi ích bảo đảm ổn định an ninh chính trị và phát triển của mỗi nước. Đồng thời, lấy truyền thống quan hệ đặc biệt của hai dân tộc làm điểm tựa tạo ra sự chuyển biến mạnh mẽ trong hợp tác kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học - kỹ thuật... Đặc biệt, trong bối cảnh hiện nay, khi sự nghiệp đổi mới, mở cửa, hội nhập quốc tế đang được hai nước tiến hành đã tạo ra những xung lực mới, thì những yêu cầu khách quan về gia tăng mối quan hệ đặc biệt giữa Việt Nam – Lào, với những phương thức mới và những nội dung mới, cũng đang được đặt ra. Trong đó, đẩy mạnh đối ngoại Nhân dân là một đòi hỏi khách quan và là một “chìa khóa” để mở ra cánh cửa hợp tác bền chặt và hiệu quả giữa hai nước.

Những năm qua, hoạt động đối ngoại Nhân dân luôn được hai nước Việt Nam - Lào đặc biệt quan tâm. Theo đó, MTTQ và các đoàn thể, tổ chức chính trị - xã hội của hai nước thường xuyên tổ chức các chuyến thăm, trao đổi kinh nghiệm, các hoạt động giao lưu văn hóa - văn nghệ, thể dục - thể thao, góp phần tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau giữa Nhân dân hai nước, cũng như thúc đẩy quan hệ Việt Nam - Lào ngày càng phát triển đi vào chiều sâu. Cùng với đó, các hội hữu nghị Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam cũng phát triển sâu rộng đến nhiều cấp và trở thành một nhân tố tích cực thúc đẩy công tác thông tin đối ngoại, quảng bá hình ảnh đất nước, con người và văn hóa Việt Nam. Ngoài ra, việc đẩy mạnh đối ngoại Nhân dân đã và đang tạo ra cầu nối giữa cộng đồng doanh nghiệp hai nước, thúc đẩy xúc tiến đầu tư, thương mại và góp phần thiết thực vào việc xóa đói, giảm nghèo, khắc phục hậu quả thiên tai, giải quyết các vấn đề xã hội. Đặc biệt, cộng đồng người Việt Nam tại Lào đã và đang đóng vai trò cầu nối và có nhiều đóng góp quan trọng trong việc giữ gìn và phát triển quan hệ đoàn kết đặc biệt Việt Nam - Lào.

Để mối quan hệ Việt Nam – Lào thực sự đi vào chiều sâu và mang lại hiệu quả thiết thực, Đảng ta luôn chú trọng tạo dựng mối quan hệ gắn kết bền chặt thông qua chủ trương kết nghĩa giữa các tỉnh có chung đường biên giới và cả các tỉnh không có chung biên giới của hai nước. Nhờ đó, quan hệ hợp tác toàn diện và đa dạng giữa các địa phương, cũng như hợp tác biên giới đã tạo nền tảng và chiều sâu cho quan hệ đặc biệt Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam. Cụ thể, về chính trị, các tỉnh biên giới và các địa phương kết nghĩa của hai nước đã duy trì các hoạt động đối ngoại chính thức, hoặc trao đổi kinh nghiệm, thống nhất quan hệ hợp tác, giúp đỡ nhau trên các lĩnh vực. Trong đó, công tác đối ngoại Nhân dân được chú trọng nhằm tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau và cùng vun đắp mối quan hệ đoàn kết giữa hai dân tộc càng thêm bền chặt. Đặc biệt, giữa các tỉnh luôn quan tâm và tạo điều kiện cho thế hệ trẻ, học sinh, sinh viên được tham gia các hoạt động giao lưu, trao đổi, học tập... để lớp lớp thế hệ mai sau luôn hiểu biết, trân trọng, giữ gìn và phát triển tình đoàn kết hữu nghị Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam, coi đó là quy luật tồn tại, phát triển của hai nước.

Cùng với đó, nhiều tỉnh có chung đường biên giới quốc gia đã và đang tích cực triển khai công tác kết nghĩa các cụm bản dọc hai bên biên giới, nhằm tạo ra một kênh giao lưu Nhân dân toàn diện, bền vững và hiệu quả; cũng như giúp Nhân dân nhận thức và thực hiện tốt quy chế biên giới, hỗ trợ nhau vượt qua mọi khó khăn để ổn định đời sống. Thường xuyên trao đổi thông tin, phối hợp xử lý kịp thời những vụ việc phát sinh liên quan đến an ninh chính trị và trật tự, an toàn xã hội của mỗi địa phương. Tích cực phổ biến, tuyên truyền và triển khai thực hiện hiệu quả hai văn kiện pháp lý quan trọng là “Hiệp định về quy chế quản lý biên giới và cửa khẩu biên giới Việt Nam - Lào” và “Nghị định thư về đường biên giới và mốc quốc giới Việt Nam - Lào”. Ngoài ra, giữa các địa phương kết nghĩa và các tỉnh biên giới hai nước Việt Nam - Lào đã và đang tăng cường hợp tác về kinh tế, thương mại, mang lại nhiều hiệu quả thiết thực, góp phần giảm nghèo và cải thiện đời sống Nhân dân, cũng như thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển.

Điển hình trong đó phải kể đến quan hệ hợp tác giữa Thanh Hóa với Hủa Phăn; Sơn La với 6 tỉnh Bắc Lào, nhất là với Hủa Phăn và Luông Pha bang; Hà Tĩnh với Bo li khăm xay; Quảng Bình với Khăm Muộn; Quảng Trị với Xa vẳn na khệt; Nghệ An với Xiêng Khoảng; Kon Tum với Át ta pư; TP Hồ Chí Minh với thủ đô Viêng Chăn và tỉnh Chăm pa xắc… Các địa phương không chỉ hỗ trợ, giúp đỡ hết sức thiết thực bằng kinh nghiệm và khả năng sẵn có; mà việc hợp tác đã có sự chuyển hướng tích cực trên nhiều lĩnh vực. Cụ thể như chuyển giao công nghệ sinh học, nuôi cấy mô tế bào thực vật, sản xuất giống cây có giá trị kinh tế cao, phối hợp hình thức gieo giống, cung cấp nguyên liệu chiết xuất cây trầm gió của tỉnh Hà Tĩnh; chuyển giao kỹ thuật và công nghệ chế biến thức ăn viên cho cá của TP Hồ Chí Minh; lập quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Xiêng Khoảng giai đoạn 2010-2020 của tỉnh Nghệ An; nâng cao năng lực của các trạm thu phát truyền hình ở các huyện tỉnh Hủa Phăn của tỉnh Thanh Hóa,... với tổng kinh phí lên đến hàng chục tỷ đồng.

Cùng với đó, các địa phương của hai nước cũng tích cực phối hợp, hỗ trợ lẫn nhau trong khai thác tiềm năng, thế mạnh sẵn có về đất đai, tài nguyên và nhân lực; đồng thời, hỗ trợ nhau trong bảo vệ môi trường sinh thái, phù hợp với phương hướng phát triển kinh tế và hội nhập quốc tế của hai nước. Ngoài ra, các hoạt động du lịch, văn hóa, khoa học - kỹ thuật, giáo dục, y tế, quốc phòng - an ninh... giữa các tỉnh/thành phố của hai nước cũng phát triển mạnh mẽ, sôi động và mang lại kết quả, góp phần củng cố nền tảng và làm sâu sắc hơn quan hệ đặc biệt Việt Nam - Lào trên mọi phương diện.

Đại hội XIII của Đảng đã nhấn mạnh: “Tiếp tục phát huy vai trò tiên phong của đối ngoại trong việc tạo lập và giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, huy động các nguồn lực bên ngoài để phát triển đất nước, nâng cao vị thế và uy tín của đất nước. Xây dựng nền ngoại giao toàn diện, hiện đại với ba trụ cột là đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại Nhân dân”. Quan hệ đặc biệt và hợp tác toàn diện Việt Nam – Lào suốt nhiều thập kỷ qua luôn có vai trò và đóng góp tích cực, hiệu quả của công tác đối ngoại Nhân dân. Qua đó, tạo ra sức ảnh hưởng qua lại tích cực, thuận chiều cho sự phát triển của cả hai nước trong mỗi giai đoạn lịch sử, từ cách mạng giải phóng dân tộc trước đây đến sự nghiệp đổi mới và phát triển đất nước theo con đường CNXH ngày nay. Đó cũng được xem là di sản văn hóa cao đẹp của hai dân tộc Việt Nam - Lào, cần được tôn vinh, trân trọng, gìn giữ và phát huy giá trị.

Kim Ngân