Di sản còn mãi của “Báo đen”

Ngày này 7 năm về trước (5-1-2014), huyền thoại của bóng đá Bồ Đào Nha, vua phá lưới World Cup 1966 - “Báo đen” Eusebio giã biệt người hâm mộ để ra đi vĩnh viễn ở tuổi 71.

Sự vĩ đại của Eusebio sẽ còn mãi.

Bồ Đào Nha tuyên bố ba ngày quốc tang. Buổi chiều cùng ngày, khi linh cữu của Eusebio được đưa về Tòa thị chính thành phố Lisbon, trời đổ mưa tầm tã, song cũng không ngăn được dòng người đổ về chật kín trên các tuyến phố để tri ân ông.

Một ngày sau, linh cữu của Eusebio được đưa về đặt ở trung tâm SVĐ Ánh sáng trên một kệ vàng đặc biệt để cử hành tang lễ, trước khi được đưa đến an táng ở nghĩa trang Lumiar nằm ở phía Bắc của thành phố Lisbon. “Báo đen” Eusebio vĩnh viễn nằm xuống, song di sản bóng đá đồ sộ mà ông để lại, đưa tên tuổi ông trở nên bất tử trong lịch sử bóng đá Bồ Đào Nha nói riêng và thế giới nói chung.

Eusebio được coi là người dẫn đường huyền thoại cho bóng đá Bồ Đào Nha. Đó là vào năm 1966, Bồ Đào Nha của Eusebio ngay trong lần đầu tham dự World Cup đã chặn đứng mạch vô địch của đội tuyển Brazil trên đấu trường World Cup bằng chiến thắng 3-1, trong đó “Báo đen” lập cú đúp ở các phút 26 và 86.

Cũng ở World Cup năm đó, màn trình diễn kinh điển của Eusebio – ghi một mạch 4/5 bàn thắng giúp Bồ Đào Nha lội ngược dòng trước Triều Tiên sau khi bị dẫn trước 3 bàn ở trận tứ kết, đã giúp đội tuyển quốc gia nước này hiên ngang tiến vào bán kết và giành Huy chương Đồng.

Cho đến nay CĐV Bồ Đào Nha vẫn cho rằng, nếu không phải vì 4 bàn thắng không được công nhận của Eusebio trong trận bán kết gặp tuyển Anh, chưa chắc ngôi vô địch World Cup năm đó đã thuộc về đội chủ nhà.

Giây phút Eusebio khóc như trẻ thơ sau trận Bồ Đào Nha thua Anh tại trận bán kết, sau này trở thành một biểu tượng của World Cup.

Dù sao thì bên cạnh tấm Huy chương Đồng lịch sử, Eusebio cũng đã nâng vị thế bóng đá Bồ Đào Nha lên một tầm cao mới. Cá nhân ông cũng khiến cả thế giới phải ngã mũ với 9 bàn thắng - giành danh hiệu “Vua phá lưới”. Thậm chí, nước Anh sau chức vô địch, vì quá ấn tượng với màn trình diễn của Eusebio đến nỗi đã ngay lập tức dựng tượng sáp của ông trong bảo tàng Madame Tussauds.

5 năm trước đó tại Paris diễn ra một trong những trận giao hữu nổi tiếng nhất trong lịch sử: Benfica gặp Santos - hai CLB hay nhất châu Âu và Nam Mỹ thời điểm đó. Và, ngay trong trận đấu đầu tiên của Eusebio dưới màu áo Benfica, ông đã có một cú hat-trick, đánh bại Santos của Pele. Nên nhớ, thời điểm đó, Eusebio chỉ mới xuất hiện, còn Pele thì được coi là “quốc bảo”, xuất sắc đến nỗi CLB Santos của ông phải đi khắp thế giới, đá giao hữu quanh năm.

Đó là một trong những lý do để cựu HLV trưởng Đội tuyển bóng đá nam Việt Nam Henrique Calisto trong một cuộc trò chuyện về nền bóng đá Bồ Đào Nha trước thềm VCK EURO 2004, đã quả quyết rằng, Eusebio chứ không phải Pele mới là cầu thủ xuất sắc nhất lịch sử bóng đá thế giới – giống như huyền thoại Alfredo Di Stefano từng khẳng định.

Ở cấp CLB, nhờ có Eusebio mà Benfica trở thành CLB số 1 châu Âu trong nửa đầu thập niên 1960. Cũng tại Benfica, ông là vua phá lưới Giải vô địch bóng đá quốc gia Bồ Đào Nha 7 lần trong khoảng thời gian từ 1964 đến 1973, đồng thời giúp CLB giành được 11 danh hiệu vô địch quốc gia (1961, 1963, 1964, 1965, 1967, 1968, 1969, 1971, 1972, 1973, 1975) và 5 Cúp quốc gia (1962, 1964, 1969, 1970, 1972). Hàng chục năm sau khi Eusebio treo giày, thế giới vẫn ngưỡng mộ ông, vẫn phải chụp ảnh dưới bức tượng Eusebio đang sút bóng mỗi khi có dịp đến thăm SVĐ Ánh sáng. Bộ phim về cuộc đời và sự nghiệp của ông có tựa đề ngắn gọn “Nhà Vua”.

Và, nếu cần thêm những số liệu và danh hiệu để chứng minh di sản đồ sộ của “Báo đen, thì điều đó thật dễ dàng. Với 1.137 bàn thắng, Eusebio trở thành một trong 3 cầu thủ ghi được trên 1.000 bàn thắng trong sự nghiệp, đó là Pelé (1.281 bàn thắng), Romário (1.000 bàn thắng). “Báo đen” là cầu thủ người Bồ Đào Nha đầu tiên (và cũng là cầu thủ Benfica đầu tiên) được nhận danh hiệu Quả bóng Vàng châu Âu năm 1965 và là cầu thủ đầu tiên đoạt được danh hiệu Chiếc giày vàng châu Âu vào năm 1968.

Từ cậu bé sinh ra ở Mozambique, sau 22 năm cống hiến cho bóng đá, Eusebio đã trở thành một huyền thoại, trở thành một vị đại sứ toàn cầu cho môn thể thao vua. Ông cũng là biểu tượng của sự bất khuất và là người dẫn đường, niềm cảm hứng chơi bóng cho lớp lớp cầu thủ châu Phi sau này.

“Thế giới bóng đá vừa mất đi một huyền thoại nhưng sự vĩ đại của Eusebio sẽ không bao giờ mất đi”. Chủ tịch FIFA Sepp Blatter viết trên Twitter vào ngày Eusebio giã biệt thế giới.

Nguyên Phong