Sản phẩm OCOP khu vực miền núi thích ứng với thương mại điện tử

Khu vực miền núi tỉnh Thanh Hóa với nhiều sản phẩm nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp đặc trưng, có giá trị văn hóa chính là tiềm năng để phát triển thành sản phẩm OCOP. Những sản phẩm ấy đã và đang tạo thêm nhiều nét độc đáo trong bản đồ OCOP đa sắc màu của tỉnh. Để phù hợp với xu hướng phát triển của thị trường và gia tăng giá trị kinh tế, nhiều chủ thể OCOP đã bắt nhịp với xu hướng tiếp thị trên không gian mạng để nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh.

HTX nông dược Happylife thực hiện livestream bán sản phẩm qua nền tảng thương mại điện tử.

Theo tập quán, người dân khu vực miền núi của tỉnh luôn gắn bó với núi rừng, cây trồng, vật nuôi làm ra chủ yếu để phục vụ nhu cầu sinh hoạt. Chỉ một phần nhỏ sản phẩm mang đi trao đổi buôn bán. Tuy nhiên, hiện nay, nhiều địa phương đã phát triển thương mại dịch vụ, nhất là xu hướng sử dụng sản phẩm mang tính vùng, miền, đặc sản... Do đó, không chỉ giá trị cây, con được nâng cao mà người dân còn học hỏi, ứng dụng và sáng tạo thêm nhiều cách chế biến nông sản, làm ra nhiều thành phẩm hơn.

Từ lâu, xã Linh Sơn đã nổi tiếng trên thị trường với sản phẩm kẹo nhãn Châu Lang của HTX kẹo nhãn Lang Chánh. Phát huy lợi thế của thương hiệu truyền thống cùng sự nhạy bén trong cải tiến mẫu mã, nâng cao chất lượng sản phẩm, kẹo nhãn Châu Lang được công nhận OCOP 3 sao năm 2022. Cùng với việc từng bước nâng cao chất lượng, cơ sở chú trọng khâu quảng bá, giới thiệu sản phẩm. Hiện nay, ngoài hệ thống cửa hàng phân phối ở trong và ngoài tỉnh, HTX kẹo nhãn Lang Chánh còn đẩy mạnh bán hàng online thông qua các trang mạng xã hội và đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử (TMĐT). Bà Phạm Thị Hoa, phó giám đốc HTX kẹo nhãn Lang Chánh, cho biết: "Sự phát triển của internet đã mở ra nhiều cơ hội cho mọi người kinh doanh online, đặc biệt qua các sàn TMĐT. Bên cạnh các kênh bán hàng truyền thống như đại lý, siêu thị, cửa hàng phân phối, HTX chú trọng quảng bá sản phẩm trực tuyến qua website, zalo, facebook và các sàn TMĐT có đông lượng tương tác. Đơn cử như qua googlemap, lượng người biết đến địa điểm tăng 100% trong tháng đầu và duy trì ổn định 10% vào những tháng sau. Các mối bán buôn, bán lẻ trên các nền tảng như shopee, sendo... cũng tăng dần, doanh thu ngày một ổn định hơn".

Còn tại cơ sở xuất sản phẩm OCOP thịt xông khói Minh Hương của hộ sản xuất Cao Thị Vân, xã Cẩm Tú là sản phẩm OCOP 3 sao được công nhận năm 2024. Điểm đặc biệt của thịt xông khói Minh Hương là tất cả các khâu từ chăn nuôi, giết mổ đến chế biến đều được thực hiện theo một quy trình khép kín. Thịt lợn không nhập từ các cơ sở giết mổ bên ngoài, mà chính gia đình tự cung tự cấp, điều này giúp cơ sở hoàn toàn yên tâm và thuyết phục khách hàng bằng chất lượng sản phẩm. Chị Cao Thị Vân, chủ cơ sở sản xuất, cho biết: “Sau nhiều năm hoạt động, gia đình tôi đã mày mò nghiên cứu, chế biến để tìm ra công thức cho sản phẩm mang thương hiệu của riêng mình. Mặc dù đã có được bản sắc riêng, song hiện nay trên thị trường sản phẩm luôn phải cạnh tranh với nhiều sản phẩm cùng loại và các kênh tiếp thị sản phẩm. Do đó, chúng tôi luôn chú trọng tới khâu quảng bá, giới thiệu sản phẩm, nhất là qua các kênh bán hàng online, như facebook, zalo và các trang TMĐT”.

Với việc tích cực tham gia các lớp tập huấn về kinh doanh qua nền tảng TMĐT, chị Cao Thị Vân đã chủ động làm các video ngắn giới thiệu về sản phẩm, quy trình sản xuất. Đồng thời, định kỳ sẽ tổ chức các buổi livestream để bán sản phẩm trực tiếp trên nền tảng TMĐT. Được biết, với sự chủ động thích ứng với thị trường, nhất là thị trường số, sản phẩm thịt xông khói Minh Hương được tiêu thụ rộng rãi trên thị trường. Doanh thu năm 2025 ước tính hơn 1,5 tỷ đồng, trong đó hơn 50% là các đơn hàng từ nền tảng TMĐT.

Theo thống kê của Văn phòng Điều phối Chương trình XDNTM tỉnh, tính đến tháng 11/2025, các xã khu vực miền núi của tỉnh đã phát triển được 166 sản phẩm OCOP. Hầu hết các sản phẩm được phát triển từ đặc sản địa phương nên đều có thị trường tiêu thụ, tệp khách hàng riêng. Vì vậy khi có thêm sự trợ lực từ sao OCOP, các sản phẩm trở thành “thương hiệu” mạnh trên thị trường truyền thống. Tuy nhiên, với sự phát triển mạnh mẽ của thị trường số, các chủ thể đã chủ động học tập, tìm tòi để không bị “lỗi nhịp” trên thị trường. Đến nay, một số sản phẩm OCOP của khu vực miền núi sử dụng hiệu quả nền tảng số để quảng bá, tiêu thụ sản phẩm, như: sản phẩm muối mắc khẻn mường Đeng, xã Yên Thắng; trà xạ đen cà gai leo Happylive, xã Cẩm Thạch; thịt trâu gác bếp Thợ Rừng, xã Như Xuân; mắc ca Damia Thành Phát, xã Thượng Ninh...

Để hỗ trợ các chủ thể OCOP nói chung và chủ thể khu vực miền núi nói riêng làm chủ TMĐT, hằng năm, các sở, ngành trong tỉnh đã tổ chức hàng chục lớp tập huấn hướng dẫn các hộ sản xuất những kỹ năng cần thiết để đưa hàng hóa lên các sàn TMĐT. Đồng thời, nâng cao ý thức của chủ thể trong sản xuất nông sản an toàn, bảo đảm chất lượng đã cam kết với các sàn TMĐT. Cùng với đó, hỗ trợ liên kết với các sàn TMĐT như postmart.vn, voso.vn... để hỗ trợ các chủ thể đưa sản phẩm nông sản, sản phẩm OCOP đến gần hơn với người tiêu dùng.

Bài và ảnh: Lê Hòa