Sa thải do AI năm 2025: Hơn 55.000 việc làm tại Mỹ chịu tác động trực tiếp từ trí tuệ nhân tạo

Năm 2025 được xem là một trong những giai đoạn biến động mạnh nhất của thị trường lao động Mỹ kể từ đại dịch COVID-19, khi hơn 1,17 triệu người lao động bị sa thải. Riêng trong tháng 10, số việc làm mất đi vượt 153.000, trong đó khoảng 6.000 trường hợp được xác định có liên quan trực tiếp đến việc doanh nghiệp triển khai trí tuệ nhân tạo (AI).

Hơn 55.000 việc làm tại Mỹ chịu tác động trực tiếp từ trí tuệ nhân tạo. Ảnh: Hyperspace

Các nghiên cứu cho thấy AI đang nhanh chóng thâm nhập vào nhiều lĩnh vực kinh tế. Theo Viện Công nghệ Massachusetts (MIT), AI hiện có thể đảm nhiệm khoảng 11,7% khối lượng công việc tại Mỹ, với khả năng giúp doanh nghiệp tiết kiệm tới 1,2 nghìn tỷ USD chi phí tiền lương mỗi năm. Tác động này đặc biệt rõ nét trong các ngành tài chính, chăm sóc sức khỏe và dịch vụ chuyên nghiệp. Trong bối cảnh lạm phát kéo dài và chi phí vận hành gia tăng, nhiều doanh nghiệp coi AI là công cụ tối ưu hóa chi phí ngắn hạn, qua đó góp phần thúc đẩy làn sóng cắt giảm nhân sự.

Tuy nhiên, AI không đơn thuần “thay thế” con người. Báo cáo cũng chỉ ra rằng những vị trí gắn với việc vận hành, quản lý và khai thác công nghệ — như nhân viên văn phòng, trợ lý nhân sự hay nhà khoa học dữ liệu — lại đang ghi nhận tăng trưởng, đi kèm mức lương cao hơn và năng suất được cải thiện. Trong nhiều trường hợp, AI giúp người lao động chuyển sang các nhiệm vụ có giá trị gia tăng cao, nâng hiệu quả công việc thay vì loại bỏ hoàn toàn vai trò của họ.

AI được cho là sẽ thay thế nhiều vị trí việc làm của con người. Ảnh: Reuters.

Các chuyên gia cho rằng, một phần đáng kể của làn sóng sa thải và tuyển dụng hiện nay phản ánh quá trình điều chỉnh hậu đại dịch. Nhiều doanh nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ, từng tuyển dụng vượt nhu cầu trong giai đoạn phục hồi nhanh, và các đợt cắt giảm gần đây chủ yếu nhằm tái cân bằng lực lượng lao động.

Dù vậy, tác động không phân bổ đồng đều. Lao động trình độ thấp hoặc ít kỹ năng đang chịu ảnh hưởng nặng nề hơn, khi các vị trí việc làm truyền thống bị thu hẹp trong khi cơ hội đào tạo lại còn hạn chế. Bên cạnh AI, những yếu tố kinh tế vĩ mô như áp lực chi phí, cạnh tranh toàn cầu và chiến lược tinh gọn của doanh nghiệp cũng đang thúc đẩy những thay đổi mang tính cơ cấu trong thị trường lao động Mỹ.

Nhìn tổng thể, năm 2025 đánh dấu một bước ngoặt trong mối quan hệ giữa công nghệ và việc làm. AI nổi lên như một “con dao hai lưỡi”: vừa là động lực nâng cao năng suất và giá trị chuyên môn, vừa đặt ra thách thức lớn buộc hàng triệu lao động truyền thống phải thích nghi trong một thị trường ngày càng biến động.

Thu Uyên

Nguồn: Wion