Phát huy vai trò trụ cột của chính sách bảo hiểm y tế

Bảo hiểm y tế (BHYT) là chính sách an sinh xã hội ưu việt, mang ý nghĩa nhân văn, nhân đạo và có tính chia sẻ cộng đồng sâu sắc. Những năm qua, việc triển khai chính sách BHYT đã đạt được những kết quả tích cực, từng bước khẳng định và phát huy vai trò là một trong những trụ cột chính của hệ thống an sinh xã hội; cơ chế tài chính y tế quan trọng giúp người dân khi ốm đau.

Cán bộ Phòng Tuyên truyền và Hỗ trợ người tham gia BHXH khu vực VI tuyên truyền những nội dung mới, quyền lợi mới được mở rộng khi người dân tham gia BHXH tự nguyện, BHYT tự đóng.

Năm 2008, Luật BHYT đầu tiên được ban hành, mở ra nhiều lợi ích cho người thụ hưởng như miễn phí hoàn toàn chi phí tham gia BHYT cho người nghèo, người có công với cách mạng, người dân tộc thiểu số; hỗ trợ một phần mức đóng đối với người cận nghèo, học sinh, sinh viên, người làm nông, lâm, ngư nghiệp và giảm dần mức đóng đối với các thành viên khi tham gia BHYT theo hộ gia đình. Nhằm tiếp tục hoàn thiện chính sách BHYT, năm 2024, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung Luật BHYT, khắc phục những tồn tại, hạn chế của Luật BHYT trước đây.

Để đưa chính sách BHYT nhanh chóng đi vào cuộc sống, thời gian qua cơ quan bảo hiểm xã hội (BHXH) đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, đạt được những kết quả đáng ghi nhận về tỷ lệ bao phủ BHYT. Cơ quan BHXH luôn đảm bảo quyền lợi hưởng BHYT cho người tham gia theo hướng mở rộng phạm vi và mức hưởng khi khám chữa bệnh (KCB). Tham gia BHYT, người dân được Quỹ BHYT thanh toán đầy đủ các chi phí KCB theo quy định, không bị giới hạn về tuổi tác, số ngày điều trị và tổng chi phí KCB. Cùng với đó, cơ quan BHXH và ngành y tế đã tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong thực hiện chính sách BHYT. Việc triển khai bệnh án điện tử, sổ sức khỏe điện tử, sử dụng ứng dụng BHXH số VssID, thẻ BHYT điện tử đã giúp cho quá trình tra cứu thông tin, quản lý lịch sử KCB minh bạch và khoa học, người bệnh làm thủ tục đăng ký KCB nhanh chóng, thuận tiện hơn.

Bà Trần Thị Mai ở phường Trúc Lâm chia sẻ: "Trước kia tôi đi khám bệnh phải mang theo nhiều giấy tờ, nhưng nay chỉ cần căn cước công dân hoặc ứng dụng trên điện thoại là có thể làm thủ tục, nhanh và thuận tiện. Từ khâu thăm khám tại các khoa phòng, đến nhập viện điều trị trong khoa đều được các y, bác sĩ hướng dẫn, chăm sóc tận tình, đến nay sức khỏe của tôi đã ổn định. Chi phí cho đợt điều trị của tôi rất nhiều nhưng được BHYT chi trả nên đã giảm bớt khó khăn cho gia đình.

Trước đây, Luật BHYT năm 2008 quy định hệ thống y tế gồm có bốn tuyến là tuyến xã, tuyến huyện, tuyến tỉnh và tuyến Trung ương. Đến nay, hệ thống này đã được phân cấp lại gồm ba cấp. Đó là cấp KCB ban đầu; cấp KCB cơ bản và cấp KCB chuyên sâu. Như vậy, địa giới hành chính đã được xóa bỏ và người dân có thẻ BHYT có thể đi khám bệnh, điều trị chữa bệnh ở bất cứ cơ sở KCB BHYT nào trên toàn quốc mà không bị coi là KCB trái tuyến. Thay đổi theo hướng này giúp mở rộng quyền lợi KCB cho Nhân dân. Giờ đây, người dân có thẻ BHYT sẽ được hưởng 100% mức hưởng BHYT khi đi KCB BHYT cấp ban đầu trong toàn quốc. Bên cạnh đó, người bệnh được hưởng chi trả mức 100% khi họ đi khám bệnh hoặc chữa bệnh nội trú ở các cơ sở KCB BHYT cấp cơ bản. Bệnh nhân cũng được hưởng 100% mức hưởng BHYT khi đi KCB tại bất kỳ cơ sở KCB BHYT thuộc cấp cơ bản, cấp chuyên sâu... từng được xác định là thuộc tuyến huyện trước ngày 1/1/2025.

Đáng chú ý, theo luật sửa đổi, nếu người dân mắc một số bệnh hiếm hoặc bệnh hiểm nghèo có thể lên thẳng các cơ sở KCB cấp chuyên sâu. Người đi cấp cứu ở tất cả cơ sở y tế, người dân tộc thiểu số, người thuộc diện hộ nghèo ở vùng kinh tế khó khăn, xã đảo, huyện đảo... được hưởng mức chi trả BHYT 100% khi đi khám bệnh hoặc chữa bệnh nội trú cấp chuyên sâu.

Giám đốc BHXH Nghi Sơn Nguyễn Đình Trọng cho biết: "Luật BHYT có rất nhiều điểm mới có lợi cho người tham gia như mở rộng đối tượng, gia tăng quyền lợi, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân. Kể từ ngày 1/7/2025 theo Luật BHYT sửa đổi, bổ sung, người bệnh có thể tự do quyết định việc lựa chọn cơ sở KCB mà không nhất thiết phải là cơ sở KCB tại nơi cư trú, vẫn được đảm bảo mọi quyền lợi về BHYT. Đây là một trong những điểm mới mang tính ưu việt mà Luật BHYT mới hướng tới".

Thống kê của cơ quan BHXH cho thấy, nhiều người bệnh được quỹ BHYT chi trả chi phí KCB lên đến hàng trăm triệu đồng. BHYT thực sự là “phao cứu sinh” đối với người bệnh khi không may ốm đau phải điều trị kỹ thuật cao, chi phí lớn. Tính từ năm 2007, trước khi ban hành Luật BHYT toàn tỉnh có 150.000 người tham gia BHYT, thì đến nay số người tham gia BHYT đã tăng lên 3,3 triệu, chiếm tỷ lệ bao phủ khoảng 94% dân số toàn tỉnh. Quyền lợi của người tham gia BHYT ngày càng được mở rộng, việc tiếp cận dịch vụ KCB BHYT ngày càng thuận lợi; danh mục thuốc, vật tư y tế, dịch vụ kỹ thuật được sử dụng theo năng lực chuyên môn của tuyến chuyên môn kỹ thuật vừa để bảo đảm quyền lợi của người có thẻ BHYT khi đến cơ sở y tế, vừa là yêu cầu nâng cao trình độ chuyên môn kỹ thuật của cơ sở y tế.

Mặc dù đã có nhiều nỗ lực nhưng đến nay vẫn còn khoảng gần 6% số dân chưa tham gia BHYT hoặc tham gia chưa đầy đủ. Một trong những nguyên nhân mà BHYT chưa phủ sóng toàn dân vẫn là nhận thức về BHYT chưa đủ và đúng. Cơ quan BHXH đã và đang tích cực phối hợp với ngành bưu điện, ngành y tế, chính quyền các địa phương tăng cường tuyên truyền, vận động với nhiều hình thức phong phú, đa dạng nhằm nâng cao nhận thức của người dân về quyền lợi và trách nhiệm khi tham gia BHYT; tăng cường vai trò, trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị trong hệ thống BHXH, y tế về công tác KCB và sử dụng hiệu quả quỹ BHYT.

Bài và ảnh: Tô Hà