Gấp rút hoàn thành mũi nhọn chuyển đổi số toàn diện trong ngành y tế

Hiện nay, sự phát triển nhanh chóng của khoa học công nghệ cùng với những thách thức mới về sức khỏe cộng đồng, đòi hỏi công tác y tế cần có sự chuyển đổi số mạnh mẽ nhằm đáp ứng yêu cầu mới.

Bộ Y tế đang tiếp tục hoàn thiện các văn bản pháp luật, đồng thời ban hành các quyết định và văn bản hướng dẫn, đôn đốc triển khai xây dựng Chính phủ điện tử, tiến tới Chính phủ số.

Lấy chuyển đổi số làm đòn bẩy

Nghị quyết số 17/NQ-CP ngày 07/3/2019 của Chính phủ về một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm phát triển Chính phủ điện tử giai đoạn 2019-2020, định hướng đến 2025 đã đặt nền móng vững chắc cho một nền hành chính hiện đại, minh bạch, lấy người dân làm trung tâm. Trong đó, y tế được xác định là một trong những lĩnh vực mũi nhọn cần ưu tiên chuyển đổi số để cải thiện dịch vụ công, hướng tới sự hài lòng của người dân. Đây là những hoạt động mở đường cho việc xây dựng các hệ thống thông tin y tế đồng bộ, liên thông.

Quyết định số 749/QĐ-TTg ngày 03/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt “Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” đã cụ thể hóa lộ trình, mục tiêu và nhiệm vụ chuyển đổi số cho từng ngành, lĩnh vực. Quyết định nhấn mạnh các nội dung trọng tâm cho y tế như: Khám chữa bệnh từ xa (Telemedicine): Mở rộng các dịch vụ tư vấn, khám bệnh, hội chẩn trực tuyến để giảm tải cho tuyến trên và nâng cao khả năng tiếp cận y tế cho người dân vùng sâu, vùng xa; Hồ sơ sức khỏe điện tử: Chuẩn hóa và triển khai hồ sơ sức khỏe điện tử toàn dân, tạo nền tảng dữ liệu y tế cá nhân xuyên suốt.

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn nhấn mạnh Bộ Y tế xác định việc củng cố y tế cơ sở là gốc, chuyển đổi số làm đòn bẩy, khám sức khỏe định kỳ toàn dân là bước đi căn cơ.

"Không còn khoảng cách giữa công nghệ cao và y tế cơ sở, khi trí tuệ nhân tạo hỗ trợ chẩn đoán hình ảnh, khi các chỉ số nguy cơ tim mạch, ung thư, bệnh mạn tính được số hóa và theo dõi trên nền tảng hồ sơ sức khỏe điện tử. Tất cả không còn là khái niệm xa vời, mà đã và đang hiện diện, phục vụ, và bảo vệ sức khỏe cho người dân, bắt đầu từ những nơi gần dân nhất," Thứ trưởng Trần Văn Thuấn khẳng định.

Vì vậy, ngành y tế hướng tới xây dựng mạng lưới y tế thông minh cấp tỉnh, nơi mỗi địa phương chủ động kiến tạo hệ sinh thái y tế số riêng với hồ sơ sức khỏe điện tử, khám, tư vấn từ xa, cảnh báo dịch bệnh sớm, hỗ trợ điều trị bằng trí tuệ nhân tạo. Đây là nền tảng để chuyển từ y tế phản ứng sang y tế dự báo, từ quản lý thủ công sang điều hành dựa trên dữ liệu, vì sức khỏe người dân.

Đặc biệt, hệ thống hồ sơ sức khỏe điện tử và bệnh án điện tử chuẩn hóa thông tin, giảm thiểu sai sót do nhập liệu thủ công, đồng thời giúp các cấp quản lý theo dõi toàn bộ quá trình khám chữa bệnh của người dân và hoạt động của các cơ sở y tế. Các nền tảng báo cáo trực tuyến, hệ thống quản lý văn bản điện tử giúp tăng cường tính công khai, minh bạch trong hoạt động của ngành, từ đó giảm thiểu tiêu cực và nâng cao hiệu quả quản lý.

301 cơ sở y tế triển khai thành công bệnh án điện tử

Theo ông Đỗ Trường Duy - Giám đốc Trung tâm Thông tin y tế Quốc gia, hồ sơ bệnh án điện tử là một trong những trụ cột quan trọng trong lộ trình chuyển đổi số ngành y tế, góp phần nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, tối ưu hóa công tác quản lý, lưu trữ, chia sẻ thông tin y tế, đồng thời bảo đảm tính chính xác, liên thông và bảo mật của dữ liệu sức khỏe người dân.

Đặc biệt, bệnh án điện tử giúp minh bạch toàn bộ việc chấp hành các quy định về chuyên môn. Bệnh án điện tử tiến tới là kho dữ liệu lớn cho nghiên cứu đánh giá mô hình bệnh tật, là căn cứ để các đơn vị, phục vụ cho kế hoạch mua sắm, đấu thầu thuốc, vật tư y tế...

Đến nay đã có 301 cơ sở y tế công bố triển khai thành công bệnh án điện tử. Đây là con số khiêm tốn so với mục tiêu đề ra. Nguyên nhân chính là do nhiều cơ sở y tế vẫn gặp khó khăn về kinh phí, hạ tầng công nghệ, nguồn nhân lực cũng như chưa có sự phối hợp đồng bộ giữa các ngành, các cấp.

Theo Bộ Y tế, quá trình triển khai hồ sơ bệnh án điện tử vẫn còn gặp không ít khó khăn, thách thức: từ nguồn kinh phí; hạ tầng công nghệ thông tin, nguồn lực nhân lực, đến vấn đề tích hợp hệ thống, tiêu chuẩn kỹ thuật và sự phối hợp đồng bộ giữa các cấp, các ngành.

Thực hiện Chỉ thị số 07 ngày 14/3/2025 của Thủ tướng Chính phủ về đẩy mạnh triển khai Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2022-2025, tầm nhìn đến năm 2030 tại các bộ, ngành, địa phương năm 2025 và những năm tiếp theo, trong đó giao Bộ Y tế chỉ đạo các bệnh viện trên toàn quốc hoàn thành triển khai bệnh án điện tử trước ngày 30/9/2025. Việc triển khai hồ sơ bệnh án điện tử không thể chậm trễ hơn.

Để tháo gỡ khó khăn, Bộ Y tế đã ban hành Thông tư 13 ngày 6/6/2025 thay thế Thông tư 46/2018, đồng thời Trung tâm Thông tin Y tế Quốc gia cũng ban hành Công văn số 365 hướng dẫn yêu cầu kỹ thuật cụ thể cho việc triển khai bệnh án điện tử, trong đó hướng dẫn kỹ thuật triển khai hồ sơ bệnh án điện tử. Các văn bản này giúp chuẩn hóa và đơn giản hóa quy trình, hỗ trợ các cơ sở y tế có thêm cơ sở pháp lý và kỹ thuật để thực hiện đúng tiến độ./.

Theo TTXVN