Y tế học đường - vấn đề cần quan tâm

Do không có nhân viên y tế chuyên trách nên tủ thuốc của phòng y tế Trường Mầm non Phú Lộc (Hậu Lộc) cũng chỉ có vài loại thuốc thông thường.

Y tế học đường có vai trò quan trọng trong chăm sóc sức khỏe học sinh (HS). Thế nhưng lâu nay, công tác này “mỗi nơi mỗi kiểu”, chưa nhận được sự quan tâm đúng mức của ngành chức năng, chính quyền địa phương và ngay cả mỗi đơn vị trường.

Nhiều trường “trắng” nhân viên y tế chuyên trách

Mặc dù đã được công nhận đạt chuẩn quốc gia cả chục năm nay, nhưng hiện tại, Trường Tiểu học Minh Lộc 1 (Hậu Lộc) vẫn không có cán bộ y tế chuyên trách. Thay vào đó là nhân viên thiết bị, thí nghiệm kiêm luôn nhân viên y tế (NVYT) trường học. Chị Nguyễn Thị Giang, nhân viên thiết bị, thí nghiệm kiêm NVYT Trường Tiểu học Minh Lộc chia sẻ: “Một mình phải đảm nhiệm 2 nhiệm vụ nên hiệu quả công việc không được như mong muốn, nhất là công tác y tế học đường. Tôi không có chuyên môn y tế, mỗi lần đi tập huấn cũng chỉ được 1, 2 hôm nên nhiều khi xử lý tình huống HS ốm bất thường, bị tai nạn thương tích gặp nhiều khó khăn, lúng túng. Nhiệm vụ của y tế trường học cũng nhiều, từ tham mưu cho nhà trường xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện; theo dõi, khám sức khỏe định kỳ HS, đến tuyên truyền phòng, chống dịch bệnh trong trường... Nếu chuyên tâm làm hết những nhiệm vụ này chắc sẽ không còn thời gian rảnh rỗi, trong khi đó tôi còn nhiệm vụ quản lý thiết bị, thí nghiệm. Mong muốn của tôi lúc này là nhà trường sớm có cán bộ y tế học đường chuyên trách để công tác chăm sóc sức khỏe cho HS được tốt hơn”.

Những tưởng sau khi sáp nhập, hoạt động y tế học đường ở Trường Tiểu học và THCS Đông Yên (Đông Sơn) sẽ được cải thiện cả về cơ sở vật chất lẫn đội ngũ cán bộ. Thế nhưng, qua quan sát và tìm hiểu thực tế thì hoạt động này vẫn chưa có sự chuyển biến tích cực. Thầy Doãn Hữu Hiệu, Hiệu trưởng nhà trường cho biết: “Vai trò của NVYT trường học là rất quan trọng, nhưng từ khi thành lập đến nay, chưa bao giờ nhà trường có NVYT chuyên trách dù chỉ là hợp đồng. Hiện, nhà trường đang cử một giáo viên dạy Ngữ văn kiêm NVYT. Vẫn biết việc làm này sẽ không hiệu quả, gây áp lực, khó khăn cho giáo viên vì họ không có chuyên môn y tế. Nhưng, do trường đang thiếu giáo viên, thiếu cả nhân viên hành chính nên không còn cách nào khác”. Không có NVYT chuyên trách, hiệu quả hoạt động của phòng y tế chưa cao nên việc đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị cho phòng này của Trường Tiểu học và THCS Đông Yên cũng vì thế mà hạn chế đáng kể. Tuy có tới 2 phòng y tế, một ở khối tiểu học, một ở khối THCS, nhưng 2 phòng này chủ yếu là để các vật dụng khác như, âm thanh loa đài phục vụ hoạt động tập thể, tủ đựng sách, tài liệu... Tương tự, tại Trường Mầm non Đông Văn (Đông Sơn), vì không có NVYT chuyên trách nên lãnh đạo nhà trường, trực tiếp là phó hiệu trưởng kiêm nhiệm luôn hoạt động của phòng y tế. Cô Nguyễn Thị Tuấn, Phó Hiệu trưởng kiêm NVYT Trường Mầm non Đông Văn chia sẻ: “Y tế trong trường mầm non có vai trò hết sức quan trọng trong việc sơ cấp cứu và chăm sóc sức khoẻ ban đầu cho trẻ. Thế nhưng, nhà trường lại không có NVYT nên chúng tôi rất lo lắng khi trẻ có biểu hiện bệnh lý đột xuất. Đặc biệt là trong giai đoạn hiện nay khi dịch bệnh COVID-19 vẫn đang có những diễn biến khó lường”.

Thống kê của Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) cho thấy, hiện tại, 100% trường học trong tỉnh đều có cán bộ y tế, nhưng chủ yếu là cán bộ kiêm nhiệm. Trong số hơn 2.000 trường học ở các cấp học, hiện mới chỉ có khoảng 50 trường có cán bộ y tế có trình độ từ trung cấp y trở lên, còn lại là cán bộ y tế kiêm nhiệm. Chính vì thế, tại nhiều địa phương, 100% trường đều “trắng” NVYT chuyên trách ví như huyện Hà Trung, Hậu Lộc, Đông Sơn... Do cán bộ y tế chủ yếu là kế toán, thủ quỹ, giáo viên kiêm nhiệm nên nhiều người còn lúng túng trong triển khai nhiệm vụ và chưa làm tốt việc tham mưu cho lãnh đạo nhà trường trong công tác y tế học đường.

Cần sự quan tâm đúng mức

Trong môi trường học đường, HS thường gặp phải nhiều bệnh tật như, cận thị, viễn thị, cong vẹo cột sống, bệnh răng miệng, bệnh truyền nhiễm, ốm đau, tai nạn thương tích đột xuất, dinh dưỡng không hợp lý... Từ thực tế đó, đã có thời điểm, một số dự án về y tế học đường được triển khai tại trường học như “nha học đường”, “mắt học đường”, “vệ sinh y tế học đường”... nhưng do các trường không có NVYT chuyên trách nên việc thực hiện chưa thường xuyên và hiệu quả không cao. Theo đánh giá của các nhà trường, việc thiếu NVYT có trình độ chuyên môn đã ảnh hưởng không nhỏ đến công tác nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ, HS và làm nảy sinh nhiều vấn đề. Bởi thời gian HS ở trường chiếm phần lớn trong ngày, nhất là khi công tác bán trú đang ngày càng mở rộng, nếu không được chăm sóc chu đáo, HS rất dễ mắc các bệnh về đường hô hấp, tiêu hóa, các bệnh về răng miệng, tai nạn thương tích... Nhiều người cho rằng, trường học không có NVYT chuyên trách sẽ là “kẽ hở” để mầm bệnh phát triển, nhất là trong tình hình hiện nay, khi dịch bệnh truyền nhiễm đang có nhiều diễn biến phức tạp.

Thực tế cho thấy, hoạt động y tế trường học không đơn giản chỉ là sơ cấp cứu, mà còn là tổ chức triển khai các hoạt động truyền thông giáo dục sức khỏe; triển khai các chương trình phòng, chống dịch bệnh cho HS trong trường; xây dựng khung dinh dưỡng hợp lý, góp phần cải thiện sức khỏe, tinh thần cho HS. Được biết, hằng năm, Sở GD&ĐT đều tổ chức tập huấn công tác phòng, chống dịch bệnh trong trường học cho giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục. Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp tình thế, trước mắt. Về lâu dài, cần có sự đầu tư đồng bộ, bài bản cùng sự chung tay của các cấp, các ngành. Trong đó, chính quyền các địa phương, ngành chức năng cần quan tâm bổ sung chỉ tiêu NVYT chuyên trách cho các nhà trường. Ngành y tế cũng cần hỗ trợ tốt hơn cho các trường học, từ việc bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ NVYT, đến việc cung cấp các loại thuốc, trang thiết bị, dụng cụ y tế, để HS được hưởng quyền lợi của mình. Qua đó, góp phần chăm sóc tốt nhất cả thể chất và tinh thần cho thế hệ tương lai của đất nước.

Phong Sắc