Từng bước đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học

Đề án “Đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học giai đoạn 2025-2030, tầm nhìn đến năm 2040” được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt ngày 7/10/2025 là bước đi chiến lược nhằm nâng cao năng lực hội nhập của nguồn nhân lực Việt Nam trong dài hạn. Thế nhưng tại Thanh Hóa điều kiện để triển khai đề án còn nhiều khó khăn.

Cô trò lớp 1A, Trường Tiểu học Thiệu Trung trong giờ học tiếng Anh.

Xã Thiệu Trung hiện có 14 trường học (5 trường mầm non, 4 trường tiểu học, 4 trường THCS và 1 trường liên cấp TH&THCS), số lượng giáo viên tiếng Anh đủ để đáp ứng việc dạy học chính khóa từ lớp 3 trở lên theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018, với 4 tiết/tuần và dạy tiếng Anh làm quen đối với khối lớp 1 và 2.

Trưởng Phòng Văn hóa - Xã hội xã Thiệu Trung Lê Duy Quang cho biết: “Khó khăn hiện nay của xã là nhiều trường học đã xây dựng trường chuẩn quốc gia từ lâu nên cơ sở vật chất đã xuống cấp, phòng học không đủ diện tích và rất ít trường có phòng học tiếng Anh riêng, ngoài ra trang thiết bị dạy học cũng chỉ đáp ứng ở mức tối thiểu”.

Trường Tiểu học Thiệu Trung hiện có 483 học sinh với 14 lớp. Nhà trường có 3 giáo viên tiếng Anh đạt trình độ chuẩn, đáp ứng việc dạy tiếng Anh làm quen với lớp 1, 2 và chương trình tiếng Anh chính khóa với khối 3, 4, 5. Ngoài ra nhà trường cũng có 1 phòng dạy học tiếng Anh được trang bị tivi thông minh, hệ thống loa...

Thầy giáo Ngô Anh Tài, Phó Hiệu trưởng Trường Tiểu học Thiệu Trung cho biết: “Việc học sinh được học tiếng Anh sớm không chỉ giúp các em tiếp thu nhanh hơn mà còn phát triển khả năng giao tiếp, tư duy mở và tự tin hơn trong môi trường học tập hiện đại. Do đó, để tiến tới đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ 2 trong trường học, bên cạnh việc khuyến khích giáo viên tự học, tự bồi dưỡng, nâng cao trình độ tiếng Anh, nhà trường còn nỗ lực tạo ra môi trường nói và học tiếng Anh bằng việc thường xuyên phối hợp cùng Hệ thống Anh ngữ quốc tế Ocean Edu để tổ chức chương trình “Rung chuông vàng” bằng tiếng Anh thu hút sự tham gia của đông đảo học sinh các khối lớp. Ngoài ra, nhà trường cũng yêu cầu giáo viên đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động dạy học nhằm khai thác tối đa nguồn học liệu cũng như tạo hứng thú học tập cho học sinh”.

Đối với khu vực miền núi của tỉnh, mặc dù điều kiện dạy và học tiếng Anh còn nhiều khó khăn, tuy nhiên tỉnh đã dành nhiều sự quan tâm, đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học môn tiếng Anh cho các nhà trường. Đặc biệt, thực hiện Thông báo số 81-TB/TW ngày 18/7/2025 của Bộ Chính trị về chủ trương đầu tư xây dựng trường học cho các xã biên giới, tỉnh Thanh Hóa đã rà soát, xây dựng danh mục đầu tư gồm 23 trường nội trú liên cấp tại 16 xã biên giới. Trong đó, giai đoạn khởi công năm 2025 có 6 dự án với tổng mức đầu tư khoảng 739 tỷ đồng. Sau khi xây dựng xong, các trường học sẽ được trang bị thêm thiết bị dạy học tiếng Anh trong năm tới.

Thực hiện Đề án “Nâng cao chất lượng dạy và học ngoại ngữ trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đến năm 2025”, tỉnh Thanh Hóa phấn đấu đối với giáo dục phổ thông đến năm 2025 chất lượng dạy học ngoại ngữ đạt mức khá so với mặt bằng chung cả nước. Đối với giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên, phấn đấu đến năm 2025 có 100% giáo viên đạt chuẩn trình độ ngoại ngữ tối thiểu bậc 4 (B2) trở lên, 100% học viên, sinh viên đạt chuẩn đầu ra theo quy định. Ngoài ra, tỉnh cũng chi hơn 71 tỷ đồng mua sắm thiết bị triển khai thực hiện đề án.

Theo báo cáo của Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT), toàn tỉnh hiện có 2.130/2.857 giáo viên đạt chuẩn năng lực ngôn ngữ từ B1 trở lên ở các cấp, bậc học, chiếm tỷ lệ 74,55%. Đội ngũ giáo viên trẻ, yêu nghề, nhiệt tình trong công tác, luôn cố gắng đổi mới phương pháp giảng dạy để phù hợp với các đối tượng học sinh, cơ bản đáp ứng được yêu cầu nội dung chương trình giảng dạy. Hằng năm, giáo viên ngoại ngữ được bồi dưỡng năng lực sư phạm với số lượng từ 150 đến 300 giáo viên/năm. Ngoài ra, các đơn vị trường học trên địa bàn tỉnh cũng xây dựng kế hoạch tự đánh giá và đánh giá năng lực giáo viên tiếng Anh theo yêu cầu về chuẩn nghề nghiệp giáo viên của Bộ GD&ĐT...

Với nhiều nỗ lực trong việc triển khai việc dạy và học ngoại ngữ, đến nay toàn tỉnh có 100% học sinh phổ thông đã được học ngoại ngữ. Chất lượng học tập môn tiếng Anh từng bước được cải thiện thông qua chất lượng đại trà đạt mức đạt chiếm trên 97%.

Để đánh giá mức độ học tập môn ngoại ngữ của học sinh, nhiều hình thức kiểm tra, đánh giá năng lực ngoại ngữ đã được vận dụng linh hoạt, chất lượng học tập của học sinh được kiểm định qua đầy đủ các kỹ năng nghe, nói, đọc, viết. Nhiều học sinh đã đạt được các chứng chỉ quốc tế như IELTS, TOEFL, hỗ trợ tích cực cho việc học tập và làm việc cho các em sau này.

Ngoài ra, Sở GD&ĐT cũng chỉ đạo xây dựng, phát triển ngân hàng câu hỏi thi, đề thi, đề khảo sát đánh giá năng lực ngoại ngữ; ngân hàng dữ liệu về kiểm tra, đánh giá thường xuyên và định kỳ môn tiếng Anh ở các khối lớp; lồng ghép tập huấn nâng cao kỹ năng kiểm tra, đánh giá ngoại ngữ cho đội ngũ giáo viên các cấp học.

Đề án “Đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học giai đoạn 2025-2035, tầm nhìn đến năm 2045” đưa ra 3 giai đoạn chính để triển khai. Trong đó, giai đoạn 1 (2025-2030) sẽ xây dựng nền tảng và chuẩn hóa để tiếng Anh được sử dụng thường xuyên và có hệ thống trong môi trường giáo dục. 100% cơ sở giáo dục phổ thông trên cả nước bắt buộc dạy tiếng Anh từ lớp 1. Ở cấp mầm non, 100% cơ sở giáo dục tại các thành phố, đô thị vùng thuận lợi bảo đảm điều kiện triển khai thực hiện cho trẻ em được làm quen với tiếng Anh.

Để quá trình triển khai vào thực tiễn đạt hiệu quả, tỉnh cần có kế hoạch xây dựng đội ngũ giáo viên đảm bảo cả về chất lượng và số lượng, điều kiện cơ sở vật chất phục vụ công tác giảng dạy, cùng với đó là nâng cao nhận thức của phụ huynh, học sinh ở tất cả các cấp học, bậc học.

Bài và ảnh: Linh Hương