Tiền lệ tốt để quy định không chỉ “hay trên giấy”

Nhiều tờ báo đưa tin UBND phường Cốc Lếu, TP Lào Cai, tỉnh Lào Cai vừa xử phạt vi phạm hành chính đối với ông Đinh Trung K, Phó Chủ tịch UBND phường số tiền 350.000 đồng do hút thuốc lá tại bộ phận “một cửa” của phường - là nơi có đặt biển quy định “cấm hút thuốc lá”.

Trên mạng xã hội nhiều người đặt câu hỏi có lẽ đây là trường hợp cán bộ đầu tiên bị phạt khi hút thuốc lá trong công sở kể từ khi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá có hiệu lực cách đây hơn 10 năm. Dù muộn màng nhưng cho thấy sự nghiêm minh trong thực thi, việc làm của UBND phường Cốc Lếu thật đáng hoan nghênh.

Nhưng dù là như vậy đi chăng nữa, thì chúng ta cũng phải thừa nhận một thực tế là việc làm ấy chưa ngay lập tức trở thành đối trọng cho lối sống tùy tiện, coi thường pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá đang tràn lan ở nhiều công sở, nơi công cộng. Chúng ta có thể dễ dàng nhìn thấy người hút thuốc lá ở sân vận động, trong nhà hát, trường học... Ngay tại bệnh viện cũng có người ngang nhiên hút thuốc. Ai cũng biết như thế là vi phạm, nhưng chẳng ai phản kháng đủ mạnh để đấu tranh với việc làm sai ấy cả, nói gì đến xử phạt. Lý do là ngại rầy rà. Cấp dưới không dám tố cấp trên. Cấp trên thì nhường cấp dưới, vì “cũng chẳng có gì to tát cả”. Đồng cấp thì muốn dĩ hòa vi quý, hút thuốc chứ có phải chuyện gì ghê gớm đâu.

Từng có những nơi thí điểm tiếp nhận phản ánh vi phạm về hút thuốc lá ở nơi công cộng như tại quận Hoàn Kiếm vào năm 2022 chẳng hạn. Thế nhưng, sau hơn một năm thực hiện cũng chỉ xử phạt được 16 trường hợp với số tiền rất ít ỏi.

Ở nhiều cơ quan tiếp công dân, nơi công cộng đều có biển quy định “cấm hút thuốc lá” kèm số điện thoại phản ánh, nhưng rồi cũng chẳng mấy ai tuân thủ. Ai cũng mong muốn được sống trong một xã hội tiến bộ, môi trường trong lành, pháp luật được thượng tôn, nhưng rốt cuộc lại hành động ngược lại, sợ hãi và né tránh.

Chỉ khi có nhiều người bị phạt mới có nhiều người sợ. Tính răn đe không chỉ nằm ở việc ban hành quy định pháp luật, mà còn phải nghiêm minh trong thực thi. Vậy thì nay đã có tiền lệ hay, mong rằng các cơ quan, đơn vị, chính quyền hãy mạnh dạn để làm. Nhiều cơ quan cùng làm thì chúng ta sẽ ngăn được tình trạng vi phạm, sẽ không còn ai than vãn rằng quy định chỉ hay trên giấy nữa.

Thái Minh