Tòa án Nhân dân tỉnh đẩy mạnh công tác cải cách tư pháp

Những năm qua, Tòa án Nhân dân (TAND) tỉnh tập trung đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác xét xử các vụ án theo tinh thần Nghị quyết số 49 của Bộ Chính trị về chiến lược cải cách tư pháp. Qua đó không để xảy ra các vụ, việc oan, sai; không có án hủy, tỷ lệ án sửa thấp và không có vi phạm về thời gian giải quyết theo quy định của pháp luật.

Toàn cảnh hội nghị bồi dưỡng, tập huấn nghiệp vụ Hội thẩm Nhân dân năm 2021.

Đồng chí Nguyễn Thị Nga, Tỉnh ủy viên, Chánh án TAND tỉnh cho biết, chuyển biến trong việc cải cách tư pháp của TAND hai cấp trong tỉnh thể hiện rõ nhất chính là việc đổi mới tổ chức phiên tòa cả về nội dung và hình thức. TAND hai cấp đã bố trí phòng xử án theo mô hình mới, thay đổi vị trí ngồi của những người tiến hành tố tụng, người tham gia. Hội đồng xét xử giữ vị trí là “trọng tài” xem xét quyết định, phân định trên cơ sở hoạt động tranh tụng của bên buộc tội và bên gỡ tội; bên nguyên đơn và bên bị đơn. Luật sư chính thức được ngồi ngang hàng với đại diện viện kiểm sát trong các phiên tòa sơ thẩm và phúc thẩm. Đây không chỉ là sự thay đổi về hình thức phiên tòa, mà còn là sự thể hiện tinh thần đổi mới, cải cách tư pháp từ mô hình tố tụng xét hỏi sang mô hình tranh tụng, coi tranh tụng là khâu đột phá.

Xác định công tác xét xử là một trong những nhiệm vụ quan trọng, ngành TAND tỉnh luôn đề cao trách nhiệm của mỗi cán bộ, công chức trong thực thi nhiệm vụ. Trong đó, TAND các cấp đã quan tâm đổi mới lề lối làm việc của các tòa, phòng chức năng bảo đảm cho việc thụ lý, giải quyết các vụ án và tiến hành các thủ tục hành chính tư pháp nhanh chóng, thuận lợi, đưa ra xét xử kịp thời, đảm bảo đúng quy định của pháp luật. Thường xuyên phối hợp chặt chẽ với các cơ quan tư pháp, thực hiện tốt việc tranh tụng tại phiên tòa theo hướng thực chất, bảo đảm dân chủ, công khai, đúng quy định của pháp luật. Cùng với đó, tăng cường công tác sơ kết, tổng kết thực tiễn trong công tác xét xử, giải quyết các loại án để bảo đảm việc áp dụng thống nhất pháp luật...

Ngoài ra, TAND các cấp cũng luôn quan tâm tới công tác tiếp dân và giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo. Theo đó, TAND các cấp chú trọng công tác tiếp dân tại cơ sở để lắng nghe ý kiến, nguyện vọng của công dân, đối thoại với dân để giải quyết, tháo gỡ triệt để các khiếu kiện, bức xúc của công dân. Đối với những vụ án hình sự, vụ án được dư luận quan tâm, TAND các cấp đã tích cực phối hợp với cơ quan điều tra, truy tố, nhanh chóng hoàn thiện hồ sơ để đưa ra xét xử. Việc tổ chức các phiên tòa đã được tổ chức xét xử theo tinh thần cải cách tư pháp, đúng trình tự thủ tục tố tụng. Việc phán quyết của hội đồng xét xử dựa trên các chứng cứ, tài liệu được cung cấp, đặc biệt là căn cứ vào kết quả tranh tụng tại phiên tòa nhằm bảo đảm bản án được tuyên khách quan, toàn diện, đúng pháp luật, có tính thuyết phục cao. Đối với các phiên tòa dân sự, kinh doanh thương mại, hành chính và lao động, TAND hai cấp đã tăng cường công tác đối thoại trong vụ án hành chính; kiên trì hòa giải trong vụ án dân sự nhằm giúp các đương sự hiểu rõ những quy định của pháp luật nên số vụ án hòa giải thành và công nhận sự thỏa thuận của các đương sự đạt kết quả cao (đạt tỷ lệ trên 60%) các vụ việc phải giải quyết. TAND hai cấp cũng quan tâm tổ chức các phiên tòa rút kinh nghiệm. 8 tháng năm 2021, toàn ngành TAND tỉnh đã thực hiện gần 100 phiên tòa rút kinh nghiệm theo yêu cầu cải cách tư pháp, qua đó, giúp thẩm phán, thư ký nâng cao kỹ năng nghiệp vụ trong công tác tổ chức, điều hành phiên tòa, nâng cao tính tranh tụng, đáp ứng ngày càng cao yêu cầu cải cách tư pháp. Đồng thời, thực hiện công bố, đăng gần 2.000 bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật trên trang thông tin điện tử TAND. Việc công bố bản án đã tạo được dư luận xã hội tốt, giúp nâng cao trách nhiệm các thẩm phán, tăng tính thống nhất trong việc áp dụng pháp luật, cũng như tạo điều kiện để Nhân dân tham gia giám sát hoạt động xét xử.

Cùng với tăng cường công tác nghiệp vụ xét xử, TAND tỉnh đã thực hiện nhiều giải pháp để đổi mới các thủ tục hành chính, tư pháp, ứng dụng công nghệ thông tin vào các quy trình, thủ tục hành chính bổ trợ cho hoạt động xét xử tại tòa án, giải quyết các yêu cầu của công dân. Cải cách tập trung vào việc tiếp nhận và xử lý đơn khởi kiện; hồ sơ kháng cáo, kháng nghị, hồ sơ do viện kiểm sát chuyển đến; đơn khiếu nại hành vi tố tụng, quyết định tố tụng của tòa án; cung cấp tài liệu, bản án quyết định có trong hồ sơ vụ án cho công dân có yêu cầu, tiếp công dân và công khai minh bạch các hoạt động của tòa án...

Thời gian tới, TAND tỉnh tiếp tục quán triệt, triển khai các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, Nhà nước về công tác cải cách tư pháp đến toàn thể cán bộ, công chức để nâng cao nhận thức và thực hiện tốt các nhiệm vụ công tác. Thực hiện đồng bộ các giải pháp đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng xét xử các loại án, bảo đảm việc tranh tụng tại tòa theo tinh thần cải cách tư pháp, không bỏ lọt tội phạm, không xử oan người vô tội. Tập trung làm tốt công tác hòa giải, đối thoại trong giải quyết, xét xử các vụ án dân sự, hôn nhân gia đình, hành chính...

Bài và ảnh: Quốc Hương