Thực trạng đội ngũ cán bộ đoàn - những vấn đề đặt ra: Bài 2: Thiếu biên chế hàng loạt - báo động thiếu nguồn cán bộ đoàn kế cận

Hiện 20/27 huyện, thị, thành đoàn chỉ có từ 1-3 cán bộ đoàn làm việc; các huyện đoàn trong toàn tỉnh có 85/136 biên chế, thiếu 51 biên chế. Tại cơ quan Tỉnh đoàn có 46/58 biên chế, thiếu 12 biên chế. Thực trạng thiếu biên chế hàng loạt đang là nguyên nhân chính dẫn đến việc báo động thiếu nguồn cán bộ đoàn kế cận.

Các tổ chức, doanh nghiệp tặng quà động viên cán bộ, đoàn viên tham gia hoạt động tiếp sức mùa thi. Ảnh: Lê Phượng

Huyện đoàn chỉ có 2 cán bộ

Mặc dù lãnh đạo phong trào đoàn ở địa phương giàu truyền thống và có tới 41 đoàn xã, thị trấn; trên 40 cơ sở hội, 80 liên đội trường học... tuy nhiên, Huyện đoàn Thọ Xuân hiện chỉ còn 2 cán bộ biên chế làm việc. Và điều đáng nói, cả 2 người đều đang giữ chức vụ Phó Bí thư Huyện đoàn, có nghĩa là không có nhân viên. Đồng chí Nguyễn Bích Phương, Phó Bí thư Huyện đoàn, cho biết: Trước đây, Huyện đoàn có 3 cán bộ, nhưng đầu năm 2019, đồng chí Phan Thanh Dũng, Bí thư Huyện đoàn được điều động về giữ chức Bí Thư xã Xuân Thiên thì huyện đoàn chỉ còn lại 2 cán bộ. Vì chỉ còn 2 cán bộ, nên việc triển khai hoạt động đoàn trong thời gian qua gặp rất nhiều khó khăn. Nếu như cấp trên còn có các bộ phận theo từng lĩnh vực thì chúng tôi chỉ có 2 người nên phải làm tất cả mọi việc. Từ làm kế hoạch, rồi tự triển khai, tự ký, đóng dấu rồi mang văn bản đi gửi. Tìm hiểu từ công tác tổ chức cán bộ, được biết, Huyện đoàn Thọ Xuân có 5 định biên, tuy nhiên hiện chỉ có 2 biên chế, vẫn đang thiếu 3 biên chế. Theo thống kê của Tỉnh đoàn, thực trạng thiếu biên chế không chỉ xảy ra riêng ở Huyện đoàn Thọ Xuân mà còn xảy ra ở nhiều nơi, phổ biến là thiếu từ 2-3 biên chế như Huyện đoàn Nông Cống, Nga Sơn, Hậu Lộc, Tĩnh Gia, Quảng Xương... Thống kê của Tỉnh đoàn cũng cho thấy, 20/27 huyện, thị, thành đoàn hiện chỉ có 1-3 đồng chí làm việc. Về vấn đề này, theo ghi nhận của phóng viên, tổng số biên chế giao cho các huyện đoàn là 136 biên chế, tuy vậy, hiện tại mới có 85 biên chế, thiếu 51 biên chế. Tại cơ quan Tỉnh đoàn được giao 58 biên chế, thời điểm hiện tại có 46 biên chế, còn thiếu 12 biên chế.

Thiếu nguồn cán bộ đoàn kế cận

Theo ghi nhận của phóng viên, sở dĩ xảy ra tình trạng thiếu biên chế trên diện rộng là do... thiếu bổ sung công chức. Từ năm 2013 đến nay tỉnh Thanh Hóa không tổ chức thi tuyển công chức khối Đảng, đoàn thể dẫn đến tình trạng thiếu nguồn bổ sung công chức cho các Huyện đoàn, Tỉnh đoàn. Khó khăn trong việc bổ sung đội ngũ dẫn đến hệ quả tất yếu: Cán bộ đoàn quá tuổi, tổ chức đoàn thiếu người kế cận. Trong khi đó, nguồn công chức “nhìn” từ khối Đảng, Nhà nước cũng khan hiếm do phụ thuộc tiêu chuẩn, độ tuổi, kỹ năng làm công tác đoàn...

Tại cơ quan Tỉnh đoàn, cán bộ, công chức trẻ nhất là 29, còn lại phần lớn đều trên tuổi 33. Với độ tuổi này nếu gắn với quy định đặc thù của tổ chức đoàn theo Quyết định số 289-QĐ/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng về quy chế cán bộ đoàn thì nguồn cán bộ tại cơ quan Tỉnh đoàn đang rơi vào tình trạng khuyết và thiếu. Bởi vậy, 12 biên chế đang thiếu hụt của Tỉnh đoàn càng tạo nên sự khuyết thiếu đội ngũ kế cận, nhất là đội ngũ lãnh đạo là trưởng, phó các ban tại cơ quan.

Về thực trạng cán bộ đoàn quá tuổi, theo thống kê của Tỉnh đoàn, số liệu tính đến ngày 8-4-2019, cấp tỉnh có 6 đồng chí, cấp huyện có 9 đồng chí, cấp xã có 143/635 đồng chí. Đơn cử, Yên Định là một trong những huyện có đội ngũ cán bộ đoàn cơ sở quá tuổi chiếm tỷ lệ cao nhất, toàn huyện có khoảng 15 bí thư đoàn xã có tuổi đời từ 36 - 43 tuổi, trong đó 12/15 đồng chí có trình độ chuyên môn đại học, 2/15 đồng chí có trình độ trung cấp, 1/15 đồng chí có trình độ thạc sĩ. Về trình độ lý luận chính trị có 15/15 đồng chí có trình độ trung cấp. Và sau hàng chục năm cống hiến, các cán bộ đoàn lớn tuổi đều đang mong muốn, chờ đợi được sắp xếp, luân chuyển sang một vị trí công tác khác phù hợp hơn. Hay TP Thanh Hóa là địa phương đứng thứ 2 toàn tỉnh về số lượng đội ngũ cán bộ đoàn cơ sở quá tuổi với 10 bí thư đoàn xã, phường có tuổi đời từ 36-40 rơi vào hoàn cảnh “bí đầu ra”. Thực tế, trong số những bí thư đoàn quá tuổi chưa được bố trí công tác mới hiện nay có người còn khả năng đảm đương công việc, nhưng cũng không ít người không thắng được “sức ỳ” tuổi tác khiến hoạt động tập hợp, thu hút đoàn viên ở các địa phương gặp nhiều khó khăn. Về vấn đề này, nhiều bí thư huyện đoàn tỏ vẻ lo lắng, bởi theo Quyết định 289 của Trung ương Đoàn với yêu cầu trẻ hóa và chuẩn hóa đội ngũ cán bộ đoàn, nhất là nếu không sớm giải quyết được bài toán “đầu ra” cho số cán bộ đoàn quá tuổi hiện nay thì sẽ dẫn tới hiện tượng “dồn toa”, gây khó khăn cho những người trẻ kế cận, khó tạo nguồn đội ngũ cán bộ trẻ cho tổ chức đoàn.

Trước thực trạng trên, Tỉnh đoàn và các tổ chức cơ sở đoàn luôn trăn trở để tìm các giải pháp giải quyết các khó khăn. Tuy nhiên, hầu hết các giải pháp đã và đang được thực hiện chỉ mang yếu tố “khắc phục”, hoàn toàn chưa thể giải quyết được “tận gốc” của thực trạng. Về vấn đề này, đội ngũ cán bộ đoàn từ huyện đến tỉnh đều mong muốn tỉnh, các cấp ủy đảng tiếp tục có sự quan tâm, tạo môi trường, cũng như có những cơ chế đặc thù riêng cho tổ chức đoàn nói chung, công tác cán bộ đoàn nói riêng để sớm giải bài toán “tạo nguồn” cho tổ chức đoàn hiện nay...

Bài cuối: Tạo nguồn, quy hoạch và bố trí sử dụng cán bộ đoàn – vẫn là bài toán khó.

Lê Phượng và Lê Hà