Thế giới bước vào thời kỳ khủng hoảng sức khỏe thế hệ trẻ

Một nghiên cứu của Viện Đo lường và Đánh giá Sức khỏe (IHME), Đại học Washington (Mỹ) mới công bố trên tạp chí The Lancet ngày 12/10 cho thấy tuổi thọ trung bình toàn cầu đã tăng gần 20 năm kể từ năm 1950, đạt 76,3 tuổi ở nữ và 71,5 tuổi ở nam trong năm 2023. Tuy nhiên, bên cạnh thành tựu này, thế giới lại đối mặt với tình trạng tử vong gia tăng trong nhóm thanh thiếu niên và người trẻ tuổi, khi số ca tử vong ở nhóm tuổi từ 15 đến 39 tăng nhanh tại nhiều khu vực.

Theo các phân tích mới, vào năm 2023, tuổi thọ trung bình của phụ nữ là 76,3 tuổi và của nam giới là 71,5 tuổi. Ảnh: Getty Images

Nghiên cứu được tiến hành và theo dõi ở 204 quốc gia và vùng lãnh thổ, sử dụng hơn 300.000 nguồn dữ liệu để đánh giá nguyên nhân bệnh tật, tử vong và gánh nặng bệnh tật.

Nghiên cứu cho thấy, tại Bắc Mỹ và Mỹ Latinh, nguyên nhân chủ yếu đến từ tự tử, lạm dụng rượu và ma túy, xu hướng gắn liền với tình trạng lo âu và trầm cảm gia tăng trong giới trẻ, đặc biệt là nữ giới. Trong khi đó, châu Phi hạ Sahara lại chứng kiến sự gia tăng tử vong ở trẻ em và thanh niên do bệnh truyền nhiễm, tai nạn và biến chứng khi sinh nở.

Tuổi thọ cũng có sự phân hóa giữa các khu vực. Tuổi thọ trung bình ở các vùng giàu cao hơn (gần 83 năm), trong khi ở châu Phi hạ Sahara chỉ khoảng gần 62 năm. Những nước thu nhập thấp rất phụ thuộc vào viện trợ quốc tế để đảm bảo y tế cơ bản như vaccine, thuốc men, chăm sóc sức khỏe ban đầu.Việc cắt giảm viện trợ có thể đẩy lùi những tiến bộ về y tế tại các quốc gia nghèo hơn. Những số liệu này phản ánh bất bình đẳng y tế sâu sắc vẫn tồn tại sau hơn nửa thế kỷ cải thiện sức khỏe toàn cầu

Sau giai đoạn suy giảm vì đại dịch COVID-19, tuổi thọ trung bình của nhân loại đã trở lại mức trước chiến tranh. COVID-19 hiện không còn nằm trong nhóm 10 nguyên nhân tử vong hàng đầu, rớt xuống vị trí thứ 20, trong khi bệnh tim và đột quỵ tiếp tục là nguyên nhân tử vong hàng đầu thế giới.

Cách tăng tuổi thọ theo lời khuyên bác sĩ. Ảnh: Getty Images

Theo IHME, các bệnh không lây nhiễm như tiểu đường, bệnh thận mãn tính và Alzheimer đang chiếm khoảng hai phần ba gánh nặng bệnh tật toàn cầu, trong khi các bệnh truyền nhiễm như sởi hay lao đã giảm mạnh.

Giám đốc IHME, Tiến sĩ Christopher Murray, cảnh báo:“Dân số già hóa nhanh và thay đổi yếu tố nguy cơ đang mở ra kỷ nguyên mới đầy thách thức cho y tế toàn cầu. Các chính phủ cần phản ứng kịp thời và chiến lược hơn.”

Các chuyên gia kêu gọi xây dựng hệ thống y tế “lấy thanh thiếu niên làm trung tâm” và tăng đầu tư cho y tế công cộng, trước khi cuộc khủng hoảng này trở thành “đại dịch thầm lặng” của thế kỷ 21.

Nhật Lệ (Nguồn The Lancet - CNN)