Tháo “điểm nghẽn” về cung ứng điện tại Khu Kinh tế Nghi Sơn và các khu công nghiệp

Khu Kinh tế Nghi Sơn (KKTNS) cùng hệ thống các khu công nghiệp (KCN) là “đầu tàu” công nghiệp của tỉnh, nơi quy tụ những dự án trọng điểm. Song hành với dòng vốn đầu tư ngày càng lớn, nhu cầu tiêu thụ điện tại đây dự báo tiếp tục tăng cao khi nhiều dự án mới mở rộng quy mô và đi vào vận hành. Trong bối cảnh ấy, bài toán quy hoạch và cung ứng điện không chỉ là yêu cầu kỹ thuật, mà còn trở thành yếu tố quyết định để tháo gỡ “điểm nghẽn” hạ tầng, bảo đảm cho sự vận hành an toàn, ổn định “trái tim công nghiệp” của tỉnh.

Trạm biến áp 220KV KKTNS đi vào vận hành cuối năm 2024, cung ứng điện cho nhiều nhà máy lớn trên địa bàn.

Hiện Thanh Hóa được cấp điện từ 5 trạm biến áp 220kV (2.250 MVA), 45 trạm 110kV (3.469 MVA) cùng lưới trung - hạ áp hàng chục nghìn km; nguồn bổ sung từ 5 thủy điện và một số dự án năng lượng tái tạo, điện tự dùng. Hệ thống cơ bản đáp ứng nhu cầu hiện tại, nhưng tại KKTNS - nơi tập trung nhiều dự án lớn, từ lọc hóa dầu, luyện kim, xi măng đến cơ khí chế tạo và năng lượng... nhu cầu điện vẫn tiếp tục tăng trưởng. Thêm vào đó, các KCN mới như Đồng Vàng, KCN số 3 đang triển khai hạ tầng, dự báo phụ tải toàn khu vực sẽ “nhảy vọt” trong thời gian tới.

Điển hình như Tổ hợp hóa chất Đức Giang Nghi Sơn đang được “cấp tốc” triển khai với tổng vốn đầu tư hơn 2.400 tỷ đồng. Nhà máy sẽ sản xuất các sản phẩm hóa chất cơ bản như xút, PAC, calcium hypochlorite, H3PO3... phục vụ các ngành công nghiệp xử lý nước, lọc hóa dầu, sản xuất giấy, luyện kim trong nước và xuất khẩu. Ông Hồ Mạnh Linh, Chỉ huy trưởng công trình cho biết: “Chúng tôi đang huy động lực lượng để tổng lực thi công, dự kiến vận hành nhà máy vào quý I/2026. Rất mong chủ đầu tư hạ tầng kịp thời triển khai thủ tục đầu tư trạm điện để dự án có thể khởi chạy đúng kế hoạch”.

Được biết, tại KKTNS, hệ thống lưới điện được thiết kế khá đồng bộ với nhiều trạm biến áp 110kV và 220kV, cơ bản đáp ứng nhu cầu phụ tải hiện nay của khu vực. Các trạm biến áp quan trọng cấp điện cho khu vực này như: E9.8 Nông Cống, E9.13 Tĩnh Gia, E9.37 Tĩnh Gia 2 cùng các trạm chuyên dùng cho những khách hàng lớn như: Xi măng Nghi Sơn, Xi măng Đại Dương, Ferocrom, Luyện kim 1 và Luyện kim 2... được cấp nguồn từ 3 trạm 220kV, bảo đảm dòng điện liên tục cho sản xuất. Để đáp ứng nhu cầu cung ứng điện cho toàn khu vực này, từ đầu năm đến nay Công ty Điện lực Thanh Hóa (PC Thanh Hóa) đã hoàn thành một số hạng mục đầu tư cải tạo, nâng cấp, sửa chữa lớn trên lưới điện như với tổng vốn trên 27 tỷ đồng; vận hành hiệu quả các mạch vòng mới (371 E9.13-373 E9.13, 472 E9.13 - 479 E9.13, 375E9.37-376E9.13); luân chuyển 87 máy biến áp quá tải, non tải; tăng cường kiểm tra định kỳ, xử lý khiếm khuyết kịp thời bằng thiết bị hỗ trợ như flycam, camera nhiệt; triển khai vệ sinh công nghiệp lưới điện bằng nước áp lực cao...

Tuy nhiên, hệ thống vẫn tồn tại nguy cơ quá tải cục bộ, đặc biệt trên nhánh rẽ Xi măng Nghi Sơn. Đây là tuyến dây AC-185 đã vận hành gần 30 năm, với khả năng truyền tải khuyến cáo tối đa chỉ khoảng 80 MW. Thực tế, tổng công suất cực đại của trạm 110kV Xi măng Nghi Sơn hiện đã đạt 79,1 MW, tiệm cận ngưỡng an toàn. Nếu không được điều tiết phụ tải và phân phối hợp lý, nguy cơ quá tải có thể ảnh hưởng trực tiếp tới chất lượng điện áp và an toàn hệ thống.

Trong khi đó, quy hoạch phát triển lưới điện khu vực tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2026-2030 lại đang tồn tại “độ vênh” với các quy hoạch khác, dẫn đến khó khăn cho các chủ đầu tư trong công tác tham mưu dự án, chấp thuận chủ trương và tiến hành các thủ tục đầu tư. Điển hình như, trong khi quy hoạch phát triển lưới điện phục vụ cho nhu cầu sử dụng các KCN trên địa bàn tỉnh gồm có 8 trạm biến áp 220kV tại các khu vực Nghi Sơn, Hậu Lộc, Thiệu Hóa, Yên Định, Bá Thước (cũ); tuy nhiên đến nay, mới có trạm 220kV Hậu Lộc được quy hoạch phục vụ phụ tải khu vực các KCN Phú Quý, Bắc Hoằng Hóa, Nga Tân, Đa Lộc đã có tiến độ triển khai cụ thể, dự kiến đưa vào vận hành quý II năm 2027. Các trạm biến áp khác chưa có thông tin triển khai.

Dây chuyền 3, Nhà máy luyện cán thép Nghi Sơn số 2 vận hành chính thức đầu năm 2025 sau khi được cấp nguồn điện lưới.

Cùng với đó, tại Quy hoạch tỉnh Thanh Hóa thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045 (quy hoạch tỉnh) hiện thiếu danh mục và phương án đấu nối nguồn điện với trạm 110kV, khối lượng trung - hạ áp mới chỉ tính đến 2025. Trong khi đó, phê duyệt điều chỉnh quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch điện VIII điều chỉnh) lại phân bổ thêm công suất nguồn và danh mục dự án điện.

Theo PC Thanh Hóa, việc chưa triển khai điều chỉnh Quy hoạch tỉnh để điều chỉnh, cập nhập Quy hoạch điện VIII và Quy hoạch điện VIII điều chỉnh sẽ dẫn đến khó khăn trong việc chấp thuận đầu tư các dự án nguồn và lưới điện, đặc biệt bổ sung các dự án nguồn điện và lưới điện theo công suất được phân bổ để thu hút đầu tư. Từ đó sẽ dẫn đến chất lượng điện áp không đảm bảo, thiếu điện phục vụ phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh nói chung, đặc biệt là khu vực dự báo phụ tải tăng trưởng nhanh như KKTNS và các KCN.

Để bảo đảm cung ứng điện ổn định, đáp ứng kịp thời nhu cầu sản xuất, PC Thanh Hóa đã kiến nghị nhiều giải pháp để Ban Quản lý KKTNS và các KCN sớm triển khai cắm mốc các tuyến đường dây từ 110kV đến 500kV theo chỉ đạo của UBND tỉnh; cập nhật vị trí các trạm 110kV và đường dây đấu nối vào quy hoạch chung, đặc biệt cần đẩy nhanh đầu tư trạm 220kV Đồng Vàng theo hình thức xã hội hóa nhằm tăng tính chủ động nguồn cấp. Cùng với đó là tăng cường phối hợp trong công tác giải phóng mặt bằng, di dời công trình điện hiện hữu để tránh chậm tiến độ; tạo điều kiện thuận lợi trong thẩm định, phê duyệt mặt bằng tuyến, thay thế cơ chế “phê duyệt tạm” vốn gây nhiều bất cập. Đơn vị cũng đề nghị chính quyền, doanh nghiệp và người dân cùng chung tay trong công tác quy hoạch, giải phóng mặt bằng và bảo đảm an toàn hành lang lưới điện. Đây là những điều kiện tiên quyết để tháo gỡ “điểm nghẽn” hạ tầng năng lượng, bảo đảm cung ứng điện ổn định cho vận hành các dự án trọng điểm, giữ vững sức hấp dẫn đầu tư tại các khu vực kinh tế năng động của tỉnh.

Bài và ảnh: Tùng Lâm