Nỗ lực vượt khó xây dựng xã nông thôn mới Đồng Lộc

Đồng Lộc (Hậu Lộc) là xã thuần nông nằm ở phía Bắc của huyện Hậu Lộc. Thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (gọi tắt là chương trình XDNTM), sau khi rà soát toàn xã mới chỉ đạt 6/19 tiêu chí vào năm 2011. Là một xã có xuất phát điểm thấp, địa hình vùng đồi không đồng đều gây nhiều khó khăn trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế cây trồng, vật nuôi, ngành nghề dịch vụ còn chậm; huy động đóng góp của Nhân dân XDNTM còn hạn chế; đặc biệt sức tàn phá của chiến tranh và tàn dư của bom đạn khá nặng nề trên vùng đất có bề dày truyền thống cách mạng này...

Trường Tiểu học Đồng Lộc được xây dựng khang trang, đồng bộ.

Với những đóng góp to lớn sức người, sức của cho các cuộc kháng chiến và xây dựng bảo vệ Tổ quốc, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân xã Đồng Lộc đã vinh dự được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân. Phát huy truyền thống cách mạng vẻ vang, các thế hệ cán bộ và Nhân dân Đồng Lộc đã và đang phát huy trí lực, bền bỉ, sáng tạo, nỗ lực vượt khó vươn lên xây dựng thành công xã NTM. “Quả ngọt” của Chương trình Mục tiêu quốc gia XDNTM đã làm thay đổi vùng quê nghèo Đồng Lộc, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người đân theo hướng bền vững.

Cấp ủy, chính quyền xã Đồng Lộc xác định, XDNTM trên địa bàn xã trước tiên phải làm tốt công tác tuyên truyền sâu rộng, nâng cao nhận thức trong cộng đồng dân cư, để các tầng lớp Nhân dân nhận thức sâu sắc chương trình XDNTM là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước về nông nghiệp, nông dân và nông thôn, làm thay đổi căn bản, toàn diện vùng quê nghèo, phải do người dân là chủ, làm chủ và huy động được sự tham gia của cả hệ thống chính trị vào cuộc đồng bộ, quyết liệt. XDNTM phải gắn với phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống Nhân dân, tạo nguồn lực đóng góp của Nhân dân, “Lấy sức dân để lo cho dân”, “Nhân dân là chủ thể trong việc XDNTM” và Nhân dân là người trực tiếp hưởng thụ thành quả XDNTM.

Xã Đồng Lộc đã thành lập ban chỉ đạo; xây dựng chương trình hành động thực hiện, phân công các đồng chí ủy viên ban thường vụ, ban chấp hành, các ngành, đoàn thể, cán bộ, công chức phụ trách và hướng dẫn các thôn tổ chức thực hiện. Đồng thời, cấp ủy, chính quyền, căn cứ vào điều kiện thực tế của địa phương, xây dựng đề án, kế hoạch cụ thể từng năm và triển khai thực hiện; thường xuyên nắm bắt tình hình, tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân và những khó khăn cần tháo gỡ để chương trình XDNTM đi vào thực tiễn cuộc sống. Mỗi gia đình cán bộ, đảng viên trước hết phải là tấm gương chủ động, tích cực tham gia có hiệu quả phong trào XDNTM.

Bằng nhiều biện pháp tuyên truyền hiệu quả, sự vào cuộc của các cấp ủy đảng, chính quyền, của các ban, ngành đoàn thể, chương trình XDNTM được thực hiện đồng bộ từ xã đến thôn, đến các cơ quan, đơn vị đóng trên địa bàn xã để Nhân dân thấy được vai trò chủ thể của mình và ý nghĩa của chương trình. Xã cũng đã thực hiện chính sách đa dạng hóa các nguồn vốn trong các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng, kêu gọi sự đầu tư hỗ trợ của các doanh nghiệp, sự đóng góp của Nhân dân, con em quê hương công tác trong và ngoài tỉnh chung sức, đồng lòng XDNTM. MTTQ đã phát huy vai trò nòng cốt trong tập hợp, đoàn kết Nhân dân trên địa bàn hăng hái tham gia các phong trào thi đua XDNTM. Các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội không chỉ làm tốt công tác tuyên truyền, vận động nâng cao nhận thức cho hội viên, đoàn viên mà còn trực tiếp góp công sức XDNTM. Từ đó đã phát huy được sức mạnh đại đoàn kết toàn dân trong xây dựng xã NTM Đồng Lộc.

Với quan điểm XDNTM bền vững phải gắn với phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống vật chất và tinh thần Nhân dân, xã Đồng Lộc đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo phát triển sản xuất, chuyển đổi cơ cấu lao động, chuyển đổi ruộng đất, chuyển dịch cơ cấu mùa vụ cây trồng, vật nuôi; phát triển trang trại, gia trại. Đưa cơ giới hóa vào sản xuất trồng trọt nhằm giảm tỷ lệ lao động tham gia sản xuất nông nghiệp sang tham gia các ngành lao động khác. Chú trọng đến công tác tập huấn kỹ thuật cho bà con nông dân, đưa tiến bộ khoa học, cây trồng, vật nuôi có giá trị kinh tế cao vào sản xuất. Chuyển đổi đất lúa kém hiệu quả để trồng cây ăn quả, chăn nuôi trang trại, gia trại. Tập trung thực hiện quy hoạch nông nghiệp như vùng lúa thâm canh năng suất, chất lượng, hiệu quả cao chiếm 35% tổng diện tích trên địa bàn toàn xã, thực tế năng suất bình quân luôn đạt 58 - 60 tạ/ha trở lên. Phong trào thi đua phát triển sản xuất trồng trọt, chăn nuôi gia súc, gia cầm, nuôi trồng thủy sản... trong xã đem lại hiệu quả kinh tế khá cao. Điển hình như: mô hình trồng cây gai trên đất bãi ven sông Lèn của hộ gia đình bà Nguyễn Thị Vui; mô hình gia trại tổng hợp của hộ gia đình ông Nguyễn Hữu Kiểu; mô hình lò ấp trứng của hộ gia đình ông Trần Văn Mạo... cho thu nhập từ 100 - 300 triệu đồng/năm; giải quyết việc làm cho nhiều lao động với mức thu nhập 5 - 6 triệu đồng/người/tháng.

Bên cạnh đó, xã cũng rất quan tâm, thường xuyên gặp gỡ, nắm bắt và cùng với doanh nghiệp trên địa bàn tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ. Từ đó, quy mô sản xuất của doanh nghiệp tiếp tục được mở rộng và tạo việc làm, thu nhập thường xuyên cho nhiều lao động trên địa bàn. Công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ có những bước phát triển đáng kể, nhiều ngành nghề như: dịch vụ buôn bán, mộc, cơ khí, gò hàn, vận tải... được xã tạo điều kiện phát triển.

Cùng với những cơ chế, chính sách của Trung ương, của tỉnh, huyện, xã đã ban hành một số cơ chế, chính sách hỗ trợ kích cầu các thôn và Nhân dân đầu tư xây dựng các hạng mục công trình theo tiêu chí NTM. Kết quả, tổng huy động thực hiện chương trình phát triển nông nghiệp và XDNTM của xã Đồng Lộc (2011-2023) gần 301,5 tỷ đồng. Trong đó, vốn do Nhân dân đóng góp, đầu tư hơn 252,3 tỷ đồng (chiếm 83,72%); vốn ngân sách xã gần 40 tỷ đồng (chiếm 13,22%), số vốn còn lại là hỗ trợ từ ngân sách Trung ương, tỉnh và huyện Hậu Lộc.

Chuyển dịch cơ cấu kinh tế đúng hướng, đời sống của Nhân dân đã được cải thiện rõ rệt. Tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân của xã đạt 12%; tổng thu nhập toàn xã đạt 221.397 triệu đồng; thu nhập bình quân đầu người đạt 48,14 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo đa chiều năm 2023 còn 3,1%. Từ kết quả chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đời sống của Nhân dân đã được cải thiện rõ rệt, hộ khá, hộ giàu ngày càng tăng. Hệ thống chính trị ngày càng vững mạnh, an ninh trật tự, an toàn xã hội ổn định.

Trong những năm qua xã đã khai thác có hiệu quả các nguồn thu trên địa bàn, vận động Nhân dân đóng góp, vận động con em đi làm ăn xa quê hương đang học tập và công tác trong và ngoài tỉnh ủng hộ cùng với ngân sách Nhà nước hỗ trợ đầu tư xây dựng các công trình phúc lợi xã hội, đến nay Đồng Lộc cơ bản đã hoàn thành các hạng mục công trình hạ tầng phục vụ tốt cho nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, dân sinh.

Cán bộ và Nhân dân xã Đồng Lộc rất vui mừng, phấn khởi đã đạt 19/19 tiêu chí XDNTM, được Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa công nhận xã “đạt chuẩn nông thôn mới” tại Quyết định số 2209/QĐ-UBND ngày 23-6-2023. Sau 11 năm xã Đồng Lộc vượt khó thực hiện chương trình XDNTM, với các giải pháp đồng bộ đã thực sự làm thay đổi toàn diện tình hình kinh tế - xã hội địa phương, nhận thức của người dân, đời sống kinh tế được nâng lên rõ rệt, con người có ý thức hơn trong công tác bảo vệ môi trường. Hệ thống hạ tầng đã được đầu tư tương đối đồng bộ phục vụ phát triển sản xuất, dân sinh. Đã hình thành mô hình sản xuất có hiệu quả, góp phần tích cực phát triển kinh tế - xã nội, nâng cao thu nhập của người dân. Tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn xã giảm nhanh, đời sống tinh thần của người dân được nâng cao. An ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội được giữ vững. MTTQ tổ chức lấy phiếu đánh giá sự hài lòng của người dân đối với công cuộc XDNTM, hầu hết Nhân dân đều phấn khởi, hài lòng với các tiêu chí.

Từ thực tiễn chỉ đạo, tổ chức thực hiện XDNTM thời gian qua, xã Đồng Lộc rút ra một số bài học kinh nghiệm, đó là:

XDNTM thành công cần có sự tập trung chỉ đạo cụ thể, liên tục, đồng bộ và huy động được sự tham gia của cả hệ thống chính trị. Ban chỉ đạo XDNTM phải xây dựng chương trình làm việc, phải phân công mỗi cá nhân, tập thể chịu trách nhiệm một loại việc và địa bàn cụ thể, tăng cường kiểm tra, sơ kết, tổng kết, thúc đẩy thực hiện chương trình. Ban chỉ đạo phải thường xuyên kiểm điểm việc thực hiện nhiệm vụ đã giao đối với từng thành viên và các tổ chức đoàn thể.

Cơ sở may Việt Tiến (xã Đồng Lộc) đã gải quyết việc làm cho hàng chục lao động.

Tiến hành XDNTM, trước tiên phải làm tốt công tác tuyên truyền sâu rộng để nâng cao nhận thức trong cộng đồng dân cư về nội dung, phương pháp, cách làm, cơ chế chính sách của Nhà nước về XDNTM để cả hệ thống chính trị ở cơ sở, người dân hiểu rõ: Đây là chương trình phát triển kinh tế - xã hội tổng thể, toàn diện, lâu dài trong nông thôn, không phải là một dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, XDNTM phải do cộng đồng dân cư làm chủ, người dân phải là chủ, làm chủ. Huy động nội lực là chính với sự hỗ trợ một phần của Nhà nước thì công cuộc XDNTM mới thành công và bền vững.

XDNTM cần phải có cách làm chủ động, sáng tạo, phù hợp với điều kiện đặc điểm của xã, không dập khuôn, máy móc, XDNTM phải dựa theo Bộ tiêu chí quốc gia để định hướng hành động và là thước đo để đánh giá kết quả. Tuy nhiên, xây dựng đề án và chỉ đạo thực hiện, xã cần phải căn cứ vào đặc điểm, lợi thế và nhu cầu thiết thực của người dân để lựa chọn nội dung nào làm trước, nội dung nào làm sau, cho phù hợp và phân bổ nguồn vốn cho hợp lý.

Đa dạng hóa huy động nguồn lực để XDNTM. Theo phương châm “Huy động nguồn lực từ cộng đồng là quyết định, sự tham gia của doanh nghiệp và xã hội là quan trọng, sự hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước là cần thiết”. Việc sử dụng nguồn lực vào các công trình công cộng phải được người dân bàn bạc dân chủ và thống nhất, có giám sát cộng đồng, đảm bảo công khai, minh bạch. Việc huy động nguồn lực trong dân theo nhiều hình thức. Đóng góp trực tiếp bằng công sức, tiền của vào các công trình cộng đồng, cải tạo nâng cấp nơi ở, công trình vệ sinh, cải tạo vườn, ao,....

Thời gian tới, xã Đồng Lộc tiếp tục huy động sức mạnh toàn dân, nỗ lực vượt qua khó khăn, tập trung nâng cao các tiêu chí NTM, phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập cho người dân, xây dựng xã NTM nâng cao, phát triển quê hương Đồng Lộc ngày càng giàu mạnh. Tiếp tục xây dựng đảng bộ trong sạch, vững mạnh đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Chăm lo phát triển giáo dục, y tế, văn hóa - xã hội, quốc phòng - an ninh vững mạnh, góp phần nâng cao chất lượng đời sống vật chất, tinh thần cho Nhân dân, làm cho nông thôn mới văn minh, đậm đà bản sắc dân tộc.

Lê Văn Lương

Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Đồng Lộc