Nền tảng “Bình dân học vụ số” - hành trình khai mở tri thức số

Kế thừa những giá trị ưu việt từ phong trào “Bình dân học vụ” (BDHV) được Chủ tịch Hồ Chí Minh phát động cách đây 80 năm, mới đây, Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (CĐS) đã phát động phong trào và ra mắt nền tảng “Bình dân học vụ số” (BDHVS). Nền tảng này hướng đến mục tiêu phổ cập tri thức số để mọi công dân có thể thích ứng với CĐS cũng như góp phần xây dựng Chính phủ số, xã hội số, kinh tế số và công dân số trong thời đại số.

Công dân thực hiện thủ tục hành chính trên nền tảng số tại bộ phận “một cửa” huyện Quảng Xương.

Nhìn lại phong trào BDHV được Chủ tịch Hồ Chính phát động cách đây 80 năm về trước cho thấy, cùng với cả nước, phong trào này ở tỉnh ta đã có bước phát triển mạnh từ những năm đầu phát động phong trào. Công tác xóa mù chữ đã trở thành một bộ phận của cách mạng và gắn với các sự kiện lịch sử trọng đại của đất nước, của tỉnh. Đặc biệt, tháng 2/1947, Chủ tịch Hồ Chí Minh lần đầu tiên vào thăm Thanh Hóa, Người giao nhiệm vụ cho Đảng bộ, Nhân dân trong tỉnh xây dựng Thanh Hóa thành tỉnh kiểu mẫu, một trong những hậu phương vững mạnh toàn diện; giao nhiệm vụ cho Thanh Hóa thành lập Ban văn hóa với trách nhiệm làm sao cho đến tháng 6/1947 số người mù chữ phải bớt 50%... Lúc này, phong trào BDHV càng được Nhân dân hăng hái, tích cực hưởng ứng tham gia. Đồng bào các dân tộc trong tỉnh nô nức đi học các lớp xóa mù chữ với phương châm người biết chữ dạy người không biết chữ, không có giấy thì viết vào cát, không có bút thì dùng cành tre nhỏ,... Kết quả, ngày 24/1/1951, Bác Hồ gửi thư cho lãnh đạo ngành BDHV của tỉnh, hoan nghênh thành quả “diệt dốt”, thanh toán nạn mù chữ đã đạt được của tỉnh, đồng thời động viên mọi người, mọi tầng lớp, cơ quan đoàn thể tích cực tham gia thanh toán nạn mù chữ hơn nữa.

Bước sang thời kỳ mới, nhằm thực hiện chủ trương xây dựng cả nước trở thành một xã hội học tập, Thanh Hóa tiếp tục phát triển giáo dục thường xuyên mà tiền thân là phong trào BDHV. Theo đó, cùng với việc củng cố và mở rộng hệ thống giáo dục chính quy, tỉnh đã tập trung xây dựng và phát triển mạnh mẽ các trung tâm học tập cộng đồng tạo cơ sở, tiền đề để người dân được học tập ở mọi lúc, mọi nơi. Và, hiện nay khi đất nước đang tiến vào “kỷ nguyên số”, toàn Đảng, toàn dân, toàn quân lại hăng hái thi đua thực hiện phong trào BDHVS trên nền tảng BDHVS vừa được Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và CĐS phát động và ra mắt.

Nền tảng BDHVS là một hệ thống trực tuyến được xây dựng nhằm hỗ trợ nâng cao năng lực số và khả năng sử dụng công nghệ, thiết bị, ứng dụng số cho người dân. Nền tảng này chính thức đi vào hoạt động từ 1/4/2025 với địa chỉ: https://binhdanhocvuso.gov.vn. Mục tiêu đặt ra là hỗ trợ phổ cập kiến thức, kỹ năng số cơ bản cho người dân; tổ chức các khóa học trực tuyến về kỹ năng số thiết yếu; hướng dẫn sử dụng máy tính, thiết bị thông minh, mạng xã hội và dịch vụ công trực tuyến; hỗ trợ người dân tương tác với chính quyền qua nền tảng số. Đồng thời tuyên truyền về an toàn thông tin, phòng tránh lừa đảo số, nhận diện tin giả, bảo mật dữ liệu cá nhân trên không gian mạng...

Một giờ học tin học của thầy, trò Trường Tiểu học Hà Long 2 (Hà Trung).

Được biết, nền tảng BDHVS được thiết kế trên cơ sở ứng dụng các chuẩn công nghệ tiên tiến hàng đầu trong lĩnh vực đào tạo trực tuyến, bảo đảm khả năng mở rộng linh hoạt và đáp ứng quy mô lớn phục vụ người học. Với sự hỗ trợ từ Bộ Công an và các đơn vị công nghệ, nền tảng BDHVS được nâng cấp với nhiều tính năng như: tích hợp đăng nhập qua VNeID, sử dụng AI giám sát học tập, cấp chứng nhận qua blockchain... Đặc biệt, nền tảng BDHVS được thiết kế nhằm kết nối với các hệ thống số khác, phục vụ hiệu quả công cuộc CĐS quốc gia. Đây là hành động nhằm cụ thể hóa Nghị quyết số 57-NQ/TW, ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và CĐS quốc gia; hưởng ứng và thực hiện chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về học tập suốt đời và triển khai phong trào BHDVS.

Tại lễ ra mắt nền tảng BDHVS diễn ra cuối tháng 3 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có bài phát biểu và nhấn mạnh: “Đất nước đang đứng trước cơ hội lịch sử để bước vào kỷ nguyên mới, phát triển mạnh mẽ với động lực chính đến từ khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và CĐS. Chúng ta phải thực hiện một nhiệm vụ đặc biệt quan trọng và cấp bách, đó là phổ cập tri thức, công nghệ về CĐS, kỹ năng số cho toàn dân, tức là “xóa mù” về CĐS”. Điều này cho thấy, phong trào BDHVS và nền tảng BDHVS đóng vai trò hết sức quan trọng trong “kỷ nguyên số”. Đây được xem là “đòn bẩy” tạo đột phá về phổ cập tri thức số của mọi tầng lớp Nhân dân. Người đứng đầu Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam từng khẳng định: “Nếu chúng ta nhận thức khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và CĐS là yêu cầu khách quan, là lựa chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu trong giai đoạn cách mạng hiện nay thì không thể không nói đến xã hội số, quốc gia số và công dân số toàn diện, toàn trình; từ đó, không thể không có phong trào BDHVS”.

Như vậy, từ yêu cầu thực tiễn có thể thấy, trong “kỷ nguyên số”, nền tảng BDHVS chính là hành trình khai mở dân trí bằng ánh sáng của thời đại - ánh sáng của dữ liệu, của mạng kết nối, của công nghệ thông minh. Đó là hành trình không của riêng ai, mỗi người dân đều là chủ thể; người học, người dạy là người chia sẻ, người kiến tạo và lĩnh hội tri thức số.

Bài và ảnh: Phong Sắc