Hòa giải cơ sở - “cầu nối” đưa pháp luật đến với người dân huyện Hà Trung

Bằng việc vận dụng kỹ năng tuyên truyền, dân vận khéo, gắn với các quy định của pháp luật và phong tục, tập quán tốt đẹp của địa phương, đội ngũ hòa giải viên của huyện Hà Trung đã và đang trở thành “cánh tay nối dài” của chính quyền đưa các quy định, pháp luật đến đông đảo người dân.

Phòng Tư pháp huyện Hà Trung thường xuyên tổ chức các hội nghị, tập huấn PBGDPL cho các hòa giải viên cơ sở.

Giữa năm 2023, gia đình các ông Hoàng Văn Hùng và Vũ Văn Hải ở thôn Thành Môn, xã Hà Đông xảy ra mâu thuẫn, xô xát. Sự việc được khởi nguồn từ việc bò của gia đình ông Hoàng Văn Hùng vào phá vườn cây của gia đình ông Vũ Văn Hải. Sự việc được đẩy lên cao trào khi cả hai bên không tìm được tiếng nói chung, ông Hải đã mang gậy đuổi đánh ông Hùng, rất may được người dân can ngăn kịp thời nên không xảy ra thương tích. Nhận thấy sự việc có chiều hướng diễn biến phức tạp, tổ hòa giải thôn Thành Môn do bà Hoàng Thị Liên, bí thư chi bộ, trưởng ban công tác mặt trận, tổ trưởng tổ hòa giải đã xuống 2 gia đình nắm bắt tình hình. Qua phân tích, nguyên nhân của sự việc, bà Liên cùng các thành viên tổ hòa giải thôn đã gặp gỡ trò chuyện, đồng thời mời hai người ra nhà văn hóa thôn để gặp gỡ, tìm hướng tháo gỡ “nút thắt” trong mâu thuẫn. Quá trình hòa giải, bà Liên vừa dẫn căn cứ pháp luật, vừa lấy đạo lý, tình cảm để thuyết phục các bên. Từ những phân tích của tổ hòa giải, cả hai người đã cùng ngồi lại giãi bày nỗi lòng của mình và nhận thấy những sai phạm của mình. Hiện nay, hai gia đình đã làm hòa với nhau, tình làng, nghĩa xóm được thắt chặt hơn.

Ông Hải cho biết: “Trước đây, tôi ít quan tâm, tìm hiểu pháp luật vì nghĩ đây là vấn đề rộng lớn, khó hiểu và điều kiện tiếp cận còn hạn chế, dẫn đến những hành vi manh động, bộc phát. Sau khi nghe cán bộ trong tổ hòa giải phân tích, phổ biến kiến thức pháp luật tôi nhìn nhận vấn đề thấu đáo, bình tĩnh hơn”.

Nhiều năm qua, bà Hoàng Thị Liên, bí thư chi bộ, tổ trưởng tổ hòa giải thôn Thành Môn, xã Hà Đông đã cùng với cán bộ tư pháp và các hòa giải viên địa phương tích cực hóa giải các tranh chấp, bất hòa trong dân cư. Đặc biệt là công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL) luôn được triển khai đa dạng, linh hoạt dưới nhiều hình thức, qua đó, góp phần nâng cao kỷ luật, kỷ cương trong bộ máy Nhà nước và đời sống xã hội. Theo bà Liên, người làm công tác hòa giải cần phải hết sức nhẹ nhàng, bình tĩnh, khách quan, công tâm để tìm ra nguyên nhân sự việc. Có như vậy mới có thể giải quyết vấn đề thấu tình đạt lý, các kiến thức pháp luật khô khan được truyền tải mềm mại đi vào lòng người, từ đó hạn chế tình trạng người dân vi phạm pháp luật, khiếu kiện vượt cấp, nhất là tranh chấp đất đai, giữ gìn hòa khí xóm làng.

Nhận thức rõ tầm quan trọng của các tổ hòa giải ở cơ sở và vai trò của các hòa giải viên trong công tác tuyên truyền PBGDPL, cán bộ tư pháp xã đã tích cực tham mưu giúp UBND xã phối hợp với Ủy ban MTTQ xã hướng dẫn củng cố, kiện toàn các tổ hòa giải và hòa giải viên đảm bảo đúng quy định. Đến nay, trên địa bàn xã có 4 tổ hòa giải với 28 hòa giải viên. Thành viên các tổ hòa giải cơ sở được cơ cấu gồm: bí thư chi bộ, trưởng ban công tác mặt trận thôn; chi hội trưởng các hội: phụ nữ, nông dân, cựu chiến binh, bí thư chi đoàn thanh niên; những người có uy tín trong thôn, khu dân cư và các dòng họ.

Bà Nguyễn Thị Hường cán bộ tư pháp xã Hà Đông, cho biết: “Để tuyên truyền PBGDPL đến với người dân, chúng tôi đã triển khai các văn bản pháp luật bằng nhiều hình thức, trong đó đẩy mạnh hình thức tuyên truyền miệng. Tiếp tục duy trì và nâng cao chất lượng tuyên truyền PBGDPL trên các phương tiện thông tin đại chúng. Phát huy hiệu quả công tác PBGDPL thông qua hoạt động hòa giải ở cơ sở. Nhờ thấm sâu các quy định của pháp luật, ý thức chấp hành của người dân nơi đây đã tăng lên rõ rệt”.

Để công tác hòa giải ở cơ sở là kênh hữu hiệu đưa pháp luật đi vào cuộc sống, góp phần xây dựng, nâng cao ý thức thượng tôn pháp luật trong xã hội, Phòng Tư pháp huyện Hà Trung đã tích cực đổi mới, nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền PBGDPL, phù hợp với từng đối tượng, lĩnh vực, địa bàn và điều kiện của các đơn vị, địa phương... Trong năm 2023, Phòng Tư pháp đã tích cực phối hợp với các phòng, ban, ngành, đoàn thể trên địa bàn, thực hiện 12 hội nghị PBGDPL trực tiếp với hàng nghìn lượt người tham gia, phối hợp với Trung tâm Văn hóa thể thao và Du lịch huyện đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật trên đài truyền thanh với các nội dung phong phú đa dạng, duy trì đều đặn 2 lần/tuần...

Bên cạnh đó, Phòng Tư pháp đang tiếp tục củng cố, kiện toàn đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật và hòa giải viên ở cơ sở. Đồng thời, thường xuyên bồi dưỡng, bổ sung, nâng cao kiến thức pháp luật, kỹ năng, nghiệp vụ trong PBGDPL cho đội ngũ này. Đặc biệt, tận dụng tối đa nguồn nhân lực địa phương, phát huy vai trò của người có uy tín ở địa phương trong công tác PBGDPL góp phần đưa chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến với Nhân dân...

Trưởng Phòng Tư pháp huyện Hà Trung Lê Thị Hân, cho hay: “Công tác tuyên truyền PBGDPL là cầu nối để đưa các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến với người dân, góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật trong toàn xã hội, giữ vững an ninh chính trị... Thời gian tới, đơn vị tiếp tục đa dạng hóa các kênh tuyên truyền PBGDPL; không ngừng đổi mới về nội dung và hình thức thực hiện; kết hợp nhuần nhuyễn giữa tuyên truyền và vận động Nhân dân chấp hành pháp luật, từng bước nâng cao hiểu biết và ý thức chấp hành pháp luật của Nhân dân trên địa bàn”.

Bài và ảnh: Minh Khanh