Chẳng có bước lùi nào cả

Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa công bố thông tin chi tiết kỳ thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025, theo đó chỉ còn 2 môn bắt buộc là Toán và Ngữ văn, môn Ngoại ngữ đã trở thành môn tự chọn cùng với các môn học còn lại.

Ảnh minh họa.

Thông tin này đem lại niềm vui cho nhiều học sinh, phụ huynh bởi nhiều học sinh sẽ được giảm tải, tập trung cao nhất cho tương lai nghề nghiệp sau này. Tuy nhiên thông tin này cũng đem đến những lời bàn tán khác, trong đó có ý kiến lo ngại cho rằng quyết định này là một bước lùi đối với nỗ lực nâng cao chỉ số năng lực tiếng Anh của người Việt Nam.

Đây là vấn đề rất đáng lưu tâm, nhưng chưa hẳn đã đúng. Không bắt buộc thi tốt nghiệp THPT môn Ngoại ngữ trong đó có tiếng Anh, nhưng chúng ta vẫn có rất nhiều cách, nhiều yêu cầu để tiếng Anh tiếp tục được nhiều người học tập, thậm chí là học nhiều hơn, ở mức độ cao hơn nữa.

Rất nhiều phụ huynh từng phải cho con học thêm môn tiếng Anh chỉ với mục đích duy nhất là để vượt qua kỳ thi tốt nghiệp THPT. Sau khi tốt nghiệp nhiều học sinh đã chọn con đường làm thợ, làm nông nghiệp ở quê nhà, và tiếng Anh cũng chẳng sử dụng để làm gì cả. Với những học sinh chọn khối thi không có môn tiếng Anh cũng bắt buộc phải học thêm để mong muốn qua được “cửa ải” tốt nghiệp THPT. Môn tiếng Anh vì thế đã lấy đi một phần thời gian, mà lẽ ra các em đã có thêm những tiết học khác ở khối thi xét tuyển đại học của mình.

Nói như thế không có nghĩa tiếng Anh không quan trọng, mà là nó cần được chọn lựa một cách phù hợp, để phát huy tác dụng cao nhất, cũng ít tốn kém nhất.

Môn học Ngoại ngữ, trong đó phần lớn là tiếng Anh dù không còn là môn thi bắt buộc với những học sinh muốn tốt nghiệp THPT, nhưng nó vẫn là môn học quan trọng với nhiều em muốn học lên cao, và muốn chọn tiếng Anh làm phương tiện để lập thân, lập nghiệp sau này. Đó mới chính là sự lựa chọn môn học tiếng Anh một cách đích thực, chứ không còn là điều kiện, mà ai cũng biết rằng chỉ học cho có để vượt qua ngưỡng tốt nghiệp THPT. Những đối tượng đã dẫn ra ở trên là ví dụ.

Còn chắc chắn những học sinh chọn khối thi, khối xét tuyển vào trường đại học có môn tiếng Anh sẽ không bị ảnh hưởng bởi quyết định này. Các em là những người cần tiếng Anh thực sự, và chính là những nhân tố phát huy được vốn tiếng Anh trong đời sống, giúp nâng cao hơn năng lực tiếng Anh của người Việt Nam. Nhất là sẽ phát huy tác dụng rõ rệt khi các em hòa nhập vào môi trường sản xuất, kinh doanh toàn cầu, tham gia các liên doanh và làm những công việc đòi hỏi phải tiếp xúc với người nước ngoài hoặc công việc dịch thuật, tra cứu tài liệu...

Thực tế những năm gần đây tiếng Anh ngày càng được các cơ sở đào tạo đại học coi trọng với việc giảng dạy và đánh giá khắt khe hơn. Số trường đại học xét tuyển có sử dụng kết quả môn học tiếng Anh ở bậc THPT và các chứng chỉ tiếng Anh quốc tế ngày càng nhiều hơn. Đó là chưa kể gần như các trường đại học đều có khoa chất lượng cao giảng dạy kết hợp bằng tiếng Anh, chương trình đào tạo quốc tế, chương trình liên kết với nước ngoài đào tạo bằng tiếng Anh. Còn có nhiều học sinh chọn con đường du học cũng phải có trình độ tiếng Anh tốt. Đó là những lý do còn rất nhiều học sinh THPT không chỉ học tốt môn tiếng Anh trong trường học, mà các em còn phải học thêm bên ngoài trường học.

Điều mà nhiều người lo ngại khi môn tiếng Anh không còn là môn bắt buộc ở kỳ thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025 liệu có ảnh hưởng tới việc phát triển năng lực tiếng Anh của học sinh Việt Nam hay không, phải khẳng định là có. Nhưng chúng ta không nên quá lo lắng bởi thực chất việc học tiếng Anh không tụt lùi, mà nó vẫn phát triển rất mạnh mẽ theo xu hướng xét tuyển, đào tạo sinh viên và tuyển dụng nhân lực sau đào tạo của rất nhiều doanh nghiệp hiện nay. Một môi trường sản xuất, kinh doanh mang tính toàn cầu ngày càng sâu rộng chính là điều kiện quan trọng để thúc bách học sinh học môn tiếng Anh nếu muốn có một tương lai tốt đẹp hơn. Điều đó quan trọng hơn rất nhiều việc phải học tiếng Anh một cách khiên cưỡng cốt chỉ để qua kỳ thi tốt nghiệp THPT, mà như đã đề cập là sau khi thi xong nhiều học sinh chẳng có cơ may một lần dùng đến tiếng Anh.

Tiếng Anh dù bị đưa xuống tư thế môn thi tự chọn, nhưng số học sinh tự nguyện đến với tiếng Anh vẫn rất nhiều. Thay cho lo lắng về sự tụt lùi nào đó, hãy ủng hộ để việc dạy tiếng Anh và học tiếng Anh là sự hướng tới của người thực sự cần.

Lam Vũ