Bác sĩ pháp y và những cống hiến thầm lặng

Không quản ngày hay đêm, thời tiết, địa hình và điều kiện làm việc có nhiều khó khăn, vất vả, môi trường độc hại... Đó là công việc phải làm hằng ngày của cán bộ, bác sĩ tại Trung tâm Pháp y tỉnh Thanh Hóa. Bằng tình yêu, trách nhiệm với nghề, họ thầm lặng làm việc, thực hiện tốt tôn chỉ của nghề “Đảm bảo khách quan, chính xác, kịp thời, đem đến sự công bằng cho xã hội”.

Kỹ thuật viên Trung tâm Pháp y tỉnh Thanh Hóa làm điện não đồ phục vụ hoạt động giám định pháp y về thương tích.

Trung tâm Pháp y tỉnh Thanh Hóa được thành lập năm 2013 từ tiền thân của Tổ chức Giám định pháp y Thanh Hóa, có chức năng tổ chức thực hiện giám định pháp y trên địa bàn tỉnh, nghiên cứu khoa học và tham gia đào tạo, bồi dưỡng trong lĩnh vực pháp y. Hiện nay, trung tâm có 15 cán bộ, viên chức, người lao động, trong đó có 1 bác sĩ chuyên khoa I, 5 đại học, 6 cao đẳng, 1 trung cấp, 1 lao động phổ thông. Mỗi năm, trung tâm thực hiện hàng nghìn ca giám định pháp y, cung cấp chứng cứ, tài liệu xác thực cho các cơ quan tiến hành tố tụng trong việc giải quyết vụ án hình sự.

Là một trong những cán bộ công tác lâu năm nhất, bác sĩ CKI Hà Minh Thắng, Giám đốc Trung tâm Pháp y tỉnh cho biết: Nhiệm vụ của cán bộ, bác sĩ pháp y là thực hiện giám định theo trưng cầu/yêu cầu giám định các loại hình: Giám định và giám định lại tổn thương cơ thể do chấn thương và các nguyên nhân khác; giám định sự xâm phạm thân thể phục vụ tố tụng, giám định giới tính; giám định và giám định lại tử thi, giám định hài cốt. Đơn vị còn có nhiệm vụ tham gia giám định các trường hợp chết do thiên tai thảm họa ở trong và ngoài nước theo sự chỉ đạo của Bộ Y tế và cơ quan có thẩm quyền; giám định và giám định lại trên hồ sơ; các trường hợp giám định khác theo quy định của pháp luật và trưng cầu của cơ quan tiến hành tố tụng. Nghề pháp y đối mặt với nhiều khó khăn, thử thách, bất kể ngày đêm, thời tiết, địa hình, luôn có mặt khi cơ quan chức năng cần. Trong quá trình làm việc, cán bộ, bác sĩ pháp y phải xác định được dấu vết tổn thương, các yếu tố ảnh hưởng đến biến đổi về dấu vết cũng như biến đổi về cơ thể nạn nhân, các yếu tố lý, hóa, độc chất; kiểm tra những dấu vết nhỏ nhất, tuyệt đối không bỏ sót dấu vết tổn thương nhằm tìm ra nguyên nhân dẫn đến nạn nhân tử vong, bị tổn thương, xâm hại... Những năm qua, trung tâm đã thực hiện tốt nhiệm vụ được giao. Trong năm 2022, trung tâm đã thực hiện giám định trên 2.350 ca, vượt trên 55% kế hoạch đề ra. 6 tháng đầu năm 2023, thực hiện giám định pháp y 969 ca, đạt tỷ lệ 64% so với số kế hoạch cả năm đề ra..., góp phần tích cực cho công tác điều tra, phá án, thực thi công lý, bảo vệ lẽ phải.

Thượng tá Nguyễn Tiến Thành, Phó Thủ trưởng Thường trực Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Thanh Hóa, cho biết: Trong 2 năm gần đây, lực lượng công an chúng tôi có rất nhiều kế hoạch, cao điểm tập trung đấu tranh với 2 loại tội phạm giết người và cố ý gây thương tích. Đây là 2 loại tội phạm mà chúng tôi cần nhất sự góp sức của Trung tâm Pháp y. Sự tận tình phối hợp bất kể ngày đêm, vượt qua thời tiết khắc nghiệt đã giúp cho cơ quan điều tra 2 cấp chúng tôi hoàn thành nhiệm vụ, đảm bảo nhanh chóng, kịp thời, đúng người, đúng tội, đem lại bình yên cho cuộc sống Nhân dân.

Là cơ quan chuyên môn của ngành y tế, đồng thời là cơ quan bổ trợ tư pháp Nhà nước, có nhiệm vụ thực hiện giám định pháp y theo quy định của pháp luật tố tụng, pháp luật giám định tư pháp và thực hiện các nhiệm vụ khác do ngành y tế phân công. Thế nhưng, hiện nay trang thiết bị phục vụ công tác chuyên môn còn thiếu thốn; phương tiện xe ô tô của đơn vị thường xuyên bị hỏng hóc dẫn tới nhiều hạn chế khi phát sinh công tác xa, ở vùng rừng núi, địa hình hiểm trở. Đặc biệt là công tác giám định pháp y về tử thi của các cơ quan trưng cầu trên địa bàn tỉnh. Trong khi đó, đây là một nghề rất đặc thù, nguy hiểm, đặc biệt trong việc giám định tử thi. Người làm công tác pháp y có khi vừa phải đối mặt với nguy hiểm từ công việc và chịu sức ép từ gia đình, người nhà của đối tượng giám định pháp y; nhận thức xã hội đối với nghề pháp y còn hạn chế, chưa đầy đủ, đang còn có cái nhìn kỳ thị về những người làm công tác pháp y; môi trường làm việc tiềm ẩn nhiều nguy cơ rủi ro, độc hại đối với các giám định viên và người giúp việc giám định viên. Bên cạnh đó, các chế độ ưu đãi cho nghề pháp y còn quá thấp chưa có sức hấp dẫn để thu hút nhân lực đặc biệt là thu hút bác sĩ, nhân viên y tế tham gia vào hoạt động giám định tư pháp của lĩnh vực pháp y.

Mặc dù còn nhiều khó khăn, vất vả và không ít những hy sinh khó nói hết thành lời nhưng các cán bộ, viên chức, người lao động Trung tâm Pháp y tỉnh Thanh Hóa vẫn vững tin vào con đường mình đã chọn, lặng lẽ cống hiến. Bởi, hơn ai hết, các y, bác sĩ nơi đây hiểu rằng, công việc họ đang làm, mỗi kết luận pháp y mà họ đưa ra sẽ là bằng chứng khoa học quan trọng, mang tính quyết định tới số phận một con người, một gia đình. Mỗi một ca giám định y khoa được thực hiện thành công đồng nghĩa với việc có thêm những nạn nhân được lấy lại công bằng và những kẻ thủ ác phải cúi đầu nhận sự trừng phạt thích đáng của pháp luật. Hiểu rõ điều này, các cán bộ, nhân viên của Trung tâm Pháp y tỉnh Thanh Hóa đã nỗ lực vượt qua khó khăn, luôn vững tin vào con đường mình đã chọn; tận tâm cống hiến với tinh thần “Thượng tôn pháp luật”, vì công bằng, lẽ phải, góp phần mang lại niềm tin, bình yên, hạnh phúc cho Nhân dân.

Bài và ảnh: Tô Hà