Dự phòng, phát hiện sớm và điều trị bệnh không lây nhiễm ở Hà Trung

Bệnh không lây nhiễm (KLN) gồm các bệnh tim mạch, ung thư, huyết áp, đái tháo đường và bệnh mãn tính về đường hô hấp... Số người mắc bệnh này đang có xu hướng gia tăng và trẻ hóa. Nhằm nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống các bệnh KLN, Trung tâm Y tế huyện Hà Trung xác định công tác dự phòng, phát hiện sớm, quản lý điều trị các bệnh KLN ngay tại tuyến y tế cơ sở là một trong những nhiệm vụ trọng tâm.

Nhân viên y tế tại Trạm Y tế xã Hà Bình đo huyết áp cho người dân.

Tăng huyết áp là một trong những bệnh KLN nguy hiểm và phổ biến trong cộng đồng, được xem là “sát thủ” thầm lặng gây ra nhiều biến chứng ảnh hưởng đến não, tim, mắt, các mạch máu lớn... thậm chí gây tử vong cho người bệnh. Hiện nay, bệnh tăng huyết áp có thể được chẩn đoán và quản lý dễ dàng ở tuyến y tế cơ sở. Gần 2 năm nay, bà Lê Thị Hoan (xã Hà Bình) đều đặn đến khám, lấy thuốc huyết áp hằng tháng tại trạm y tế xã. Bà Hoan cho biết, bà bị mắc bệnh cao huyết áp gần 10 năm nay, phải lên bệnh viện huyện thăm khám. Gần đây, được biết trạm y tế xã có bác sĩ điều trị và cấp thuốc tăng huyết áp. Sự tiện lợi này đã giúp bà có điều kiện tốt hơn trong công tác khám bệnh và uống thuốc đều đặn nên huyết áp của bà duy trì ổn định, sức khỏe ngày càng tiến triển.

Tại Trạm Y tế xã Hà Bình hiện đang quản lý 123 người mắc các bệnh KLN, trong đó có 86 người mắc bệnh tăng huyết áp. Qua theo dõi bệnh nhân, các y, bác sĩ tại trạm y tế nhận thấy, hiện nay, ngoài yếu tố tuổi tác, di truyền thì lối sống, sinh hoạt thiếu khoa học, lười vận động, hút nhiều thuốc lá, lạm dụng rượu, bia, ăn quá nhiều muối, thức khuya nhiều... cũng là những nguyên nhân khiến bệnh tăng huyết áp gia tăng. Để làm tốt công tác dự phòng và quản lý các bệnh KLN, Trạm Y tế xã Hà Bình đã chú trọng tư vấn, lập danh sách quản lý các trường hợp mắc bệnh KLN và các trường hợp nguy cơ cao. Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục sức khỏe cho Nhân dân về mối nguy hiểm của các bệnh này. Quan tâm, nâng cao năng lực, chất lượng đội ngũ nhân viên y tế trong công tác dự phòng, phát hiện sớm và quản lý các bệnh KLN.

Để làm tốt công tác dự phòng và quản lý, điều trị bệnh KLN tại cơ sở, hằng năm Trung tâm Y tế huyện Hà Trung đã xây dựng kế hoạch để các xã, thị trấn thực hiện. Chỉ đạo, đôn đốc 20/20 trạm y tế thực hiện dự phòng, giám sát, theo dõi và quản lý bệnh. Phát sổ theo dõi, ghi chép tình hình sức khỏe trong quá trình khám, điều trị. Thường xuyên củng cố mạng lưới quản lý bệnh KLN tại cơ sở. Phân công cán bộ xuống xã giám sát các hoạt động tư vấn sức khỏe, khám sàng lọc và quản lý bệnh KLN và hỗ trợ kỹ thuật cho các trạm y tế trong chẩn đoán, điều trị, quản lý bệnh. Ngoài ra, trung tâm y tế huyện đã chỉ đạo các trạm y tế tạo điều kiện và cử cán bộ y tế tham gia các lớp tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ thuật xét nghiệm, đo huyết áp, đo chiều cao, vòng eo tính chỉ số cơ thể, nâng cao năng lực cho cán bộ làm công tác điều trị, quản lý bệnh KLN. Ngoài ra, trung tâm y tế huyện cũng đẩy mạnh công tác tuyên truyền về cách phòng, tránh và điều trị bệnh KLN qua nhiều hình thức như: Thông qua loa truyền thanh, tờ rơi, tài liệu, lồng ghép vào các hội nghị, buổi sinh hoạt thôn, tư vấn sức khỏe trực tiếp tại cộng đồng, hướng dẫn người dân biết cách phát hiện, kiểm tra sức khỏe, chế độ dinh dưỡng hợp lý, giảm muối trong khẩu phần ăn để phòng chống tăng huyết áp, đột quỵ; tổ chức các đợt cao điểm tuyên truyền nhân Ngày thế giới phòng, chống thuốc lá; Tuần lễ dinh dưỡng và phát triển; Ngày phòng, chống bệnh đái tháo đường... Qua đó, nâng cao nhận thức của người dân về các yếu tố nguy cơ gây bệnh, biểu hiện của bệnh, cách phòng, chống các bệnh cũng như cách chăm sóc sức khỏe bản thân và gia đình, hình thành lối sống, thói quen sinh hoạt lành mạnh.

Đến nay 100% trạm y tế xã, thị trấn đã chủ động dự phòng, quản lý, điều trị bệnh KLN; quản lý và chăm sóc sức khỏe cho 10.697 đối tượng mắc bệnh KLN, trong đó có 4.408 đối tượng tăng huyết áp, 3.610 đối tượng đái tháo đường... Phần lớn người trưởng thành hiểu biết cơ bản về bệnh ung thư, tim mạch, đái tháo đường, bệnh phổi mãn tính, hen phế quản. Học sinh các trường THCS, THPT hiểu biết về tác hại của lạm dụng rượu, bia, dinh dưỡng không hợp lý và ít hoạt động thể lực.

Tuy nhiên, công tác dự phòng và quản lý, điều trị bệnh KLN tại cơ sở đang gặp không ít bất cập như: Thuốc điều trị bệnh đái tháo đường chưa được phân bổ về trạm; các quy định của bảo hiểm về nhân lực kê đơn cho người bệnh đái tháo đường khiến cho các y, bác sĩ tại trạm y tế hầu hết không đủ điều kiện kê đơn; cơ sở hạ tầng và trang thiết bị y tế phục vụ việc theo dõi, quản lý bệnh KLN còn hạn chế.

Để nâng cao hiệu quả dự phòng và quản lý bệnh KLN, Trung tâm Y tế huyện Hà Trung tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nhằm nâng cao trách nhiệm của các cấp chính quyền và nhận thức của người dân về phòng, chống bệnh. Tích cực triển khai các hoạt động phát hiện sớm, quản lý tư vấn, dự phòng đối với người dân, đặc biệt là những người thừa cân béo phì, rối loạn mỡ máu tại Trung tâm Y tế huyện và trạm y tế xã. Chú trọng nâng cao năng lực và hiệu quả dự phòng, giám sát, phát hiện, chẩn đoán, quản lý và điều trị cho đội ngũ cán bộ, nhân viên y tế...

Bài và ảnh: Thế Sơn