Ươm “chồi xanh” nơi “rốn lũ”

Những ngày đầu tháng 10, ảnh hưởng của bão số 10 với những trận mưa, lũ lịch sử đã gây thiệt hại nặng nề cho sản xuất nông nghiệp của tỉnh. Nhiều khu vực bị ngập sâu, cây trồng, vật nuôi và hạ tầng sản xuất bị hư hỏng nghiêm trọng. Các địa phương đã hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả, ổn định cuộc sống, giữ vững nhịp điệu sản xuất để khi thiên tai đi qua, những “chồi xanh” đã nảy nở, mang lại hy vọng mới cho người dân vùng “rốn lũ".

Người dân xã Yên Phú chăm sóc cây trồng vụ đông sau mưa bão. Ảnh: Lê Thanh

Xã Nông Cống - một trong những địa phương chịu ảnh hưởng nặng nề của trận thiên tai vừa qua với tổng thiệt hại ước tính khoảng 236,2 tỷ đồng. Mưa lớn làm cho 327,09ha đất nông nghiệp bị ảnh hưởng. Trong đó, các loại ngô, rau màu và cây hàng năm chiếm 250ha, với mức thiệt hại dao động từ 30% đến trên 70%. Ngoài ra, có 2,99ha cây trồng hàng năm, 34,4ha cây ăn quả và 39,7ha cói cũng chịu ảnh hưởng nặng. Về chăn nuôi, xã thiệt hại 3 con trâu, bò; 109 con lợn, 22.873 con gia cầm, 57 con hươu sao và dê; 69ha diện tích nuôi trồng thủy sản bị tràn, mất trắng hoàn toàn. Song, qua cơn hoạn nạn, ý chí của mỗi người dân như được tiếp thêm sức mạnh, vượt qua thiên tai, gây dựng lại cuộc sống mới ngay trên đống đổ nát hoang tàn.

Đến những thôn từng bị ngập lụt sâu nhất của xã Nông Cống, như: Trường Loan, Trường Quang, Làng Trù, Tiền Châu... không khí lao động khẩn trương đang rộn ràng khắp làng trên, xóm dưới. Ở đâu, người dân cũng đang chạy đua với thời gian, khôi phục sản xuất mạnh mẽ và quyết liệt hơn. Trên thửa ruộng vừa được phủ một lượng phù sa tươi tốt, vợ chồng anh Hoàng Ngọc Nam, thôn Tiền Châu đang tất bật làm đất trồng lại rau màu vụ đông. Anh Nam chia sẻ: “Không thể ngồi mãi để chờ cứu trợ được nên ngay khi nước rút, chúng tôi lại bắt đầu ra đồng, sản xuất vụ đông. Chắc chắn là khó khăn nhưng đất sẽ không phụ công người. Giờ đây, những thửa ruộng ngập sâu trong nước lũ cách đây ít lâu đang dần trở thành những cánh đồng xanh mướt màu no ấm. Nước lũ đi qua để lại phù sa cho đất, hứa hẹn cây trồng sẽ phát triển tốt tươi, cho năng suất cao”.

Do ảnh hưởng của mưa bão, hơn 500ha/1.000ha nuôi trồng thủy sản tại xã Hoằng Châu bị thiệt hại hoàn toàn. Những ngày này, tranh thủ thời tiết thuận lợi, các hộ nuôi trồng thủy sản vừa tập trung khắc phục hậu quả sau bão vừa triển khai thực hiện các biện pháp xử lý môi trường vùng nuôi, tu bổ lại diện tích ao, hồ bị thiệt hại để tiếp tục bước vào vụ nuôi mới. Gia đình ông Lê Văn Phương ở thôn Châu Triều có hơn 40ha nuôi trồng thủy sản, trong đó có 15ha nuôi tôm công nghệ cao. Gia đình ông Phương là một trong những hộ chịu thiệt hại nặng nề bởi thiên tai. Mặc dù mất mát rất lớn, song ở thời điểm hiện tại, gia đình ông đang nỗ lực khắc phục thiệt hại, chăm sóc số ít ao tôm còn lại và chuẩn bị thả giống cho vụ nuôi qua đông. Ông Phương cho biết: “Bão số 10 đã làm toàn bộ diện tích ao nuôi tôm của gia đình bị ảnh hưởng. Khi bão số 10 đổ bộ, lứa tôm mới xuống giống được 15 ngày với hàng vạn con giống đã mất hoàn toàn, tổng thiệt hại khoảng 1,5 tỷ đồng. Sau bão, chúng tôi đã nhanh chóng tu sửa ao nuôi; đồng thời, nạo vét, khơi thông kênh mương, dọn vệ sinh ao, thu gom rác để đảm bảo môi trường. Bên cạnh đó, trong điều kiện thời tiết thất thường hiện nay, tôi còn thêm nỗi lo dịch bệnh phát sinh nên phải liên tục xử lý nguồn nước bằng vôi thường xuyên nhằm cân bằng môi trường, tránh những thay đổi bất lợi khiến tôm giảm sức đề kháng".

Không chỉ ở xã Hoằng Châu mà tại các vùng nuôi trồng thủy sản ven biển khác, như: xã Hoằng Thanh, Tiên Trang, Vạn Lộc, Tân Tiến... bà con cũng khẩn trương khắc phục hậu quả, tập trung xử lý môi trường nước, cải tạo lại ao hồ, tìm nguồn giống phù hợp để tái sản xuất. Chính quyền địa phương và các cơ quan chuyên môn đã cử cán bộ xuống tận nơi hướng dẫn người dân kỹ thuật khử trùng, ổn định môi trường nuôi nhằm tránh dịch bệnh sau bão. Ông Lê Bá Quyết, Trưởng Phòng Kinh tế, UBND xã Hoằng Châu, cho biết: Toàn xã có trên 978ha với hơn 550 hộ nuôi. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của các đợt mưa bão, có 500ha bị vỡ bờ bao, tốc mái che, nhiều ao nuôi bị mất trắng... tổng thiệt hại trên 30 tỷ đồng. Để giúp người dân Hoằng Châu nhanh chóng khôi phục sản xuất, Trung tâm Khuyến nông quốc gia đã phối hợp với Trung tâm Khuyến nông tỉnh Thanh Hóa và UBND xã Hoằng Châu hỗ trợ người nuôi trồng thủy sản 140 lít chế phẩm sinh học xử lý môi trường nước, 5 tạ thức ăn cho tôm. Đồng thời, cán bộ kỹ thuật hướng dẫn trực tiếp các chủ ao đầm biện pháp gia cố, vệ sinh ao, khử trùng nước, xử lý khí độc, chất thải, đảm bảo yêu cầu kỹ thuật trước khi thả tiếp vụ mới”.

Gia đình ông Lê Văn Phương, thôn Châu Triều, xã Hoằng Châu được cán bộ khuyến nông hướng dẫn xử lý ao đầm sau bão lũ.

Chăn nuôi là một trong những lĩnh vực chịu thiệt hại nặng nề trong đợt mưa, bão vừa qua. Song, chỉ thời gian ngắn sau bão lũ, người dân đã và đang khôi phục sản xuất, sẵn sàng nguồn cung thực phẩm cho thị trường dịp cuối năm. Tại vùng chăn nuôi ngoại đê Lợi Hà, xã Nga Thắng, không khí sản xuất cũng rộn ràng hơn bao giờ hết. Theo người dân, khi bão đổ bộ, nước dâng cao ngập chuồng trại, hàng chục hộ dân phải nhờ chính quyền huy động lực lượng chuyển đàn vật nuôi đi “gửi” ở nơi khác. Tuy nhiên, ngay khi nước rút, các hộ đã bắt tay tu sửa chuồng trại, vệ sinh môi trường để đưa đàn vật nuôi trở về. Đồng thời, thực hiện tái đàn để bù đắp sự thiếu hụt nguồn cung thực phẩm dịp cuối năm. Ông Mã Văn Khánh, khu Lợi Hà, xã Nga Thắng, cho biết: "Gia đình tôi bị sập 1 khu chuồng trại, chết hàng trăm con gà và phải di chuyển gần 100 con lợn đến nơi khác để tránh ngập, thiệt hại hàng trăm triệu đồng. Dịp cuối năm là cơ hội tiêu thụ thực phẩm, thịt gia súc, gia cầm lớn nên ngay khi nước rút, gia đình đã bắt tay xây sửa chuồng trại, thực hiện tiêu độc, khử trùng và chuẩn bị tái đàn, hy vọng có thể khôi phục lại một phần kinh tế”.

Ông Vũ Văn Luyện, Phó Chủ tịch UBND xã Nga Thắng, cho biết: Để hỗ trợ người dân phục hồi sản xuất sau bão lũ, UBND xã đã phân công cán bộ hướng dẫn người dân tiêu độc, khử trùng, dọn vệ sinh khu chuồng trại; bổ sung vitamin, khoáng chất để tăng sức đề kháng cho đàn vật nuôi. Đồng thời, khi đủ điều kiện tái đàn nên lựa chọn nguồn con giống bảo đảm, thực hiện tiêm vắc-xin theo quy định để đàn vật nuôi phát triển tốt, bổ sung nguồn cung thực phẩm cho thị trường dịp cuối năm và khôi phục kinh tế”.

Theo thống kê của ngành nông nghiệp, đợt mưa lũ vừa qua làm ảnh hưởng và thiệt hại gần 20.000ha cây trồng, hoa màu; hư hỏng hơn 13ha nhà màng, nhà lưới; làm chết hơn 72.000 con gia súc, gia cầm, hư hại 61 khu chuồng trại chăn nuôi. Đồng thời, làm 4.102ha, 231m3 lồng bè nuôi trồng thủy, hải sản thiệt hại, 72 thuyền, bè mảng chìm, hư hỏng (8 tàu thuyền, 64 bè mảng); 7km bờ bao nuôi trồng thủy sản bị sạt lở... Trước những thiệt hại nặng nề này, ngành nông nghiệp đã có công văn hướng dẫn các địa phương thống kê thiệt hại và xây dựng phương án hỗ trợ hơn 1.600 tấn lúa giống từ nguồn dự trữ quốc gia cho người dân phục hồi sản xuất. Đồng thời, Trung tâm Khuyến nông quốc gia đã phối hợp với Trung tâm Khuyến nông tỉnh và một số địa phương hỗ trợ, hướng dẫn, khuyến cáo người dân thực hiện các giải pháp khôi phục sản xuất nông nghiệp hiệu quả, bền vững.

2 tuần sau mưa, lũ, ở hầu hết các địa phương trong tỉnh, người dân đã và đang tập trung bám đồng ruộng, cải tạo chuồng trại, ao đầm. Nhờ vào tinh thần tự lực, tự cường cùng sự hỗ trợ kịp thời từ ngành nông nghiệp và chính quyền địa phương, nông dân Thanh Hóa đang từng bước khôi phục lại sản xuất sau bão, lũ. Tất cả sự hối hả, khẩn trương phục hồi sản xuất của người dân đã tạo nên một khí thế lao động sôi nổi và ươm mầm cho “chồi xanh” nảy nở trên chính những vùng “rốn lũ", góp phần giúp người dân ổn định cuộc sống, từng bước vượt qua khó khăn.

Lê Hòa - Khánh Phương