Rằm tháng Giêng

Chủ nhật tuần này là rằm tháng Giêng. Từ lâu đã có câu: “Cúng cả năm không bằng cúng rằm tháng Giêng”. Điều đó cho thấy việc cúng lễ vào dịp rằm tháng Giêng rất quan trọng trong đời sống văn hóa tâm linh người Việt.

(Ảnh minh họa. Nguồn: Internet)

Người phương Đông nói chung, người Việt nói riêng quan niệm tháng Giêng là khởi đầu cho một năm mới, tháng đầu tiên của năm, đầu có xuôi thì đuôi mới lọt, vậy nên nhiều người cố gắng thông qua rằm tháng Giêng để tỏ bày lòng thành kính, chuyển tải ý chí của mình lên các đấng “bề trên”.

Dù có là vậy thì chúng ta cũng không nên quá câu nệ, cầu kỳ, lãng phí, tự mình làm khổ mình. Những năm gần đây, ghi nhận nhiều gia đình chuẩn bị những lễ vật cùng nghi thức cúng rằm tháng Giêng rất cầu kỳ. Không ít người quan niệm rằng, cúng rằm tháng Giêng càng to, ngày rằm tháng Giêng đi được càng nhiều chùa, đền, phủ, thì càng gặt hái nhiều thành công trong năm. Bởi lẽ ấy, “sức nóng” của phương tiện giao thông, giá cả các mặt hàng phục vụ cúng lễ, thực phẩm dịp tết chưa kịp hạ nhiệt, thì lại tiếp tục bị đẩy lên rất cao trong dịp rằm tháng Giêng.

Các hoạt động tín ngưỡng trong dịp rằm tháng Giêng là nét đẹp văn hóa tâm linh những ngày đầu xuân. Tuy nhiên, cách ứng xử như thế nào cho phù hợp có lẽ vẫn là điều cần bàn và góp ý để xây dựng văn hóa cộng đồng sao cho ngày một tốt đẹp hơn. Phật, thánh không dạy ta rằng cứ phải mâm cao, cỗ đầy, sớ sách đầy đủ, cúng rằm tháng Giêng long trọng hơn những ngày rằm khác trong năm mới là thành tâm, mới được “bề trên” chứng. Mà thực ra, lễ vật như thế nào là đầy đủ thì cũng chẳng có gì để kiểm chứng. Tất cả mọi nghi thức, lễ vật được xem là rườm rà, gây lãng phí, tốn kém và cả mê tín, dị đoan đều do chúng ta tự nghĩ ra, rồi lụy mình vào đó. Thay cho sự áp đặt trong việc cúng rằm tháng Giêng, mỗi người hãy tìm cho mình ánh trăng rằm đầu tiên trong năm bằng sự thanh thản và ấm áp với những việc làm mang tính giải phóng tâm hồn hơn là những việc làm có tính a dua.

Rằm tháng Giêng còn được gọi là tết nguyên tiêu, một ngày hội của những người làm thơ, yêu thơ trong cả nước. Những năm gần đây, đêm thơ nguyên tiêu trong khuôn khổ Ngày thơ Việt Nam được tổ chức ở nhiều nơi, tạo sân chơi tao nhã và trí tuệ của người Việt. Cùng với lên chùa lễ Phật, nhiều người chuẩn bị thơ để giao lưu trong ngày hội thơ lớn nhất trong năm. Đây là hoạt động văn hóa, nghệ thuật giúp con người thư thái, tái tạo tâm hồn sau một kỳ được xem là “kiệt sức vì tết”. Chúng ta nên chọn cách tận hưởng các giá trị tinh thần ấy hơn là sa đà vào những nghi thức rườm rà và tốn kém.

Hạnh Nhiên