Nhiều khó khăn trong cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở Hà Trung

Thực hiện Kết luận số 251/KL-HĐND, ngày 2-6-2022 của Thường trực HĐND tỉnh về tình hình cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất trên địa bàn tỉnh (gọi tắt là Kết luận 251- PV) và Kế hoạch số 182/KH-UBND, ngày 18-7-2022 của UBND tỉnh thực hiện Kết luận số 251/KL-HĐND (gọi tắt là Kế hoạch 182 - PV), huyện Hà Trung đã triển khai đồng bộ, quyết liệt nhiều giải pháp. Song trong quá trình thực hiện vẫn gặp không ít khó khăn, vướng mắc phát sinh.

Xã Hà Long cưỡng chế công trình xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp.

Theo UBND huyện Hà Trung, trước khi thực hiện Kết luận số 251 và Kế hoạch 182, trên địa bàn huyện có trên 4.000 thửa đất được giao trái thẩm quyền, chưa được cấp GCNQSDĐ, trong đó có 3.630 thửa đất phù hợp với quy hoạch đất ở, tập trung chủ yếu ở các xã: Hà Vinh, Hà Tiến, Hà Giang, Yên Dương, Yến Sơn, Hoạt Giang... Đa phần các thửa đất này được giao trước ngày 1-7-2004 (trước khi Luật Đất đai 2003 có hiệu lực), 745 thửa đất giao từ thời điểm sau ngày 1-7-2004 đến 1-7-2014 (trước thời điểm Luật Đất đai 2013 có hiệu lực), 1 thửa đất được giao sau ngày 1-7-2014.

Sau khi rà soát, huyện đã thành lập ban chỉ đạo, ban hành kế hoạch, phân công trách nhiệm cụ thể cho từng phòng, ban, UBND xã, thị trấn và cá nhân người đứng đầu. Đồng thời đẩy mạnh công tác tuyên truyền các quy định của pháp luật, nhất là pháp luật về đất đai đến các tầng lớp Nhân dân. Ban Chỉ đạo huyện cũng yêu cầu các xã, thị trấn, các phòng, ban báo cáo tiến độ hàng tháng để bám nắm tình hình, làm cơ sở cho công tác chỉ đạo, điều hành.

Thực hiện Thông báo số 149/TB-UBND, ngày 3-10-2022 của Văn phòng UBND tỉnh thông báo kết luận của Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Đức Giang tại hội nghị nghe báo cáo kết quả tổng hợp, giải quyết vướng mắc về thủ tục cấp GCNQSDĐ ở đối với các hộ gia đình, cá nhân được giao đất không đúng thẩm quyền trên địa bàn tỉnh, UBND huyện Hà Trung đã thành lập các đoàn thanh tra, tiến hành thanh tra đột xuất việc giao đất không đúng thẩm quyền tại các xã Hoạt Giang và Hà Châu. Đoàn đã tiến hành thanh tra đối với 20 hộ, trong tổng số 301 hộ của 2 xã này để làm căn cứ xem xét thực hiện các bước thủ tục, trình tự cấp GCNQSDĐ.

Dù có nhiều nỗ lực, cố gắng, nhưng do gặp nhiều vướng mắc, nên trong 6 tháng đầu năm 2023 huyện Hà Trung mới hoàn thành cấp GCNQSDĐ cho 28 thửa đất và hiện có 13 thửa đất đã có quyết định công nhận QSDĐ, hộ gia đình đang thực hiện nghĩa vụ tài chính và các bước thủ tục. Các xã cấp được nhiều GCNQSDĐ trong số trên là Yến Sơn, Hà Long, Hoạt Giang, Hà Thái... Hiện huyện vẫn còn 3.602 thửa đất giao trái thẩm quyền chưa được cấp GCNQSDĐ.

Nói về những khó khăn gặp phải trong quá trình cấp GCNQSDĐ ở cho các hộ gia đình, Trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Hà Trung Đặng Văn Thiện, cho biết: Đối với các thửa đất chưa được cấp GCNQSDĐ được giao trái thẩm quyền sau ngày 18-12-1980 đến trước 1-7-2014, quá trình kiểm tra, xác minh, hầu hết các hộ gia đình cung cấp phiếu thu, nhưng trên phiếu không ghi nội dung nộp tiền sử dụng đất. Những phiếu này lại ghi các nội dung, như: Thu quỹ đất ngân sách, thu tiền đất chuyển ngân sách, thu tiền thuê đất lâu dài, chuyển nhượng đất chuyên dùng, cho thuê đất dịch vụ, giao thầu dài hạn, tạm thu tiền đất thầu dài hạn... Đối chiếu với các quy định của pháp luật thì những phiếu thu này chưa đủ cơ sở để xem là giấy tờ chứng minh đã nộp tiền sử dụng đất ở do cơ quan, tổ chức giao đất không đúng thẩm quyền khi xác định tiền sử dụng đất của các hộ. Cụ thể, theo Nghị định 45/NĐ-CP, ngày 15-5-2014 của Chính phủ quy định về thu tiền sử dụng đất và Thông tư số 10/TT-BTC, ngày 30-1-2018 của Bộ Tài chính về sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 76/2014/TT-BTC, ngày 16-6-2014 hướng dẫn một số điều của Nghị định số 45/2014/NĐ-CP, ngày 15-5-2014 của Chính phủ quy định về thu tiền sử dụng đất. Trong khi hồ sơ lưu ở UBND các xã, thị trấn không còn, hoặc nếu còn thì không thể hiện hộ gia đình nộp tiền sử dụng đất.

Trước thực trạng này, UBND huyện Hà Trung đã báo cáo UBND tỉnh, sau đó Sở Tài nguyên và Môi trường đã có văn bản xin ý kiến của Bộ Tài chính về việc công nhận những phiếu thu trên có thuộc trường hợp đã nộp tiền để được sử dụng đất hay không. Tuy nhiên, cho đến nay Bộ Tài chính vẫn chưa có văn bản hướng dẫn các địa phương trong cả nước nói chung và tỉnh Thanh Hóa nói riêng về nội dung này. Vậy nên, công tác cấp GCNQSDĐ trên địa bàn huyện Hà Trung hiện còn chững lại.

Bên cạnh đó, đối với những trường hợp giao đất trái thẩm quyền trước ngày 18-12-1980 với 540 thửa đất, thì phần xảy ra tình trạng tranh chấp về ranh giới, hoặc các thành viên trong gia đình đi làm ăn xa, chưa trở về hoàn thiện các thủ tục hồ sơ theo quy định, nên chưa thể cấp GCNQSDĐ.

Cũng theo Trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Hà Trung Đặng Văn Thiện, huyện đang tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý Nhà nước về đất đai; thành lập các tổ công tác kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn các xã, thị trấn trên địa bàn đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động và hướng dẫn Nhân dân thực hiện các quy định của pháp luật về đất đai. Đồng thời tập trung làm tốt công tác giải quyết khiếu nại của công dân, nhằm đẩy nhanh tiến độ công tác cấp GCNQSDĐ như đã đề ra.

Bài và ảnh: Đồng Thành