Ngoại trưởng Mỹ họp báo tổng kết các ưu tiên đối ngoại

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio ngày 19/12 đã có buổi họp báo cuối năm kéo dài hơn hai giờ đồng hồ, cung cấp cái nhìn tổng quan về các ưu tiên chính sách đối ngoại của chính quyền Tổng thống Donald Trump, từ áp lực quân sự với Venezuela, vai trò trung gian hòa bình tại Ukraine, thúc đẩy thỏa thuận ngừng bắn Gaza đến cam kết “Nước Mỹ trên hết” trong viện trợ nước ngoài. Ông nhấn mạnh Mỹ sẽ sử dụng mọi sức mạnh để bảo vệ lợi ích quốc gia và định hướng các cuộc đàm phán quốc tế quan trọng.

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio tổ chức cuộc họp báo cuối năm tại Bộ Ngoại giao ở Washington, DC, ngày 19/12. Ảnh: Reuters

Về căng thẳng thời gian qua với Venezuela, ngoại trưởng nhấn mạnh rằng các cuộc đàm phán thêm với Tổng thống Venezuela Nicolás Maduro là vô ích. Ông Rubio khẳng định: “Chúng tôi có quyền sử dụng mọi yếu tố sức mạnh quốc gia để bảo vệ lợi ích Mỹ. Không quốc gia nào bị hạn chế điều đó, chỉ là chúng tôi có nhiều sức mạnh hơn một số nước khác.”

Người đứng đầu ngành ngoại giao Mỹ cũng là người ủng hộ mạnh mẽ các chiến dịch quân sự nhằm vào tàu nghi vận chuyển ma túy tại Caribe và Thái Bình Dương từ đầu tháng 9, gia tăng áp lực lên Tổng thống Maduro, vốn bị Mỹ truy tố về tội khủng bố ma túy. Tuy nhiên, ông tránh trả lời trực tiếp câu hỏi liệu Mỹ có tìm cách “thay đổi chế độ” tại Venezuela vào năm 2026 hay không.

Đề cập đến cuộc xung đột Nga-Ukraine, ngoại trưởng Rubio khẳng định rằng chiến tranh ở Ukraine “không phải chiến tranh của chúng ta”, nhưng Mỹ vẫn đóng vai trò trung gian nhằm thúc đẩy thỏa thuận hòa bình. Ông giải thích: “Chúng ta cần xác định những gì Ukraine và Nga có thể chấp nhận, từ đó tìm cách đưa hai bên đến một thỏa thuận chung”. Ông Rubio cũng nói rõ rằng mục tiêu của Mỹ không phải là áp đặt giải pháp, mà là “khéo léo hướng cả hai bên tới một điểm chung”. Ông nhấn mạnh: “Không có thỏa thuận hòa bình nếu Ukraine không đồng ý. Nhưng cũng không có thỏa thuận nếu Nga không đồng ý”. Ngoại trưởng Mỹ cũng nhấn mạnh rằng dù cuộc xung đột Nga-Ukraine không phải ưu tiên số một của Mỹ so với các vấn đề trong khu vực Tây Bán cầu, Washington vẫn quan tâm sâu sắc đến diễn biến chiến sự, vì ổn định châu Âu và quan hệ với Nga có tác động trực tiếp đến lợi ích quốc gia.

Ngoại trưởng Marco Rubio khẳng định Mỹ vẫn giữ cam kết với NATO Ảnh: Reuters

Về tình hình Trung Đông, ngoại trưởng Mỹ cho biết Washington đang thúc đẩy hoàn tất giai đoạn một của thỏa thuận ngừng bắn Gaza, gồm ba yếu tố chính: thành lập ủy ban kỹ trị người Palestine quản lý Gaza, triển khai “Hội đồng Hòa bình” quốc tế giám sát khu vực, và thiết lập lực lượng cảnh sát quốc tế. Ông nhấn mạnh: “Không ai cho rằng hiện trạng có thể kéo dài hay bền vững. Chúng tôi tập trung hoàn thành giai đoạn một càng sớm càng tốt.” Hiện Mỹ đang tổ chức các cuộc thảo luận với Ai Cập, Qatar và Thổ Nhĩ Kỳ để tiến tới giai đoạn tiếp theo.

Đề cập tới quan hệ với Trung Quốc, ông Rubio cho thấy thái độ mềm mỏng hơn khi nói: “Nếu có vấn đề toàn cầu mà Mỹ và Trung Quốc có thể hợp tác, chúng ta có thể giải quyết.” Ông nhấn mạnh cân bằng giữa hợp tác và căng thẳng là nhiệm vụ chính của Mỹ, đồng thời ghi nhận tiến triển tích cực sau một năm đóng băng thuế quan và thỏa thuận tạm thời với Bắc Kinh.

Mặc dù chính quyền tổng thống Donald Trump từng chỉ trích các đồng minh châu Âu, ông Rubio khẳng định Mỹ vẫn giữ cam kết với NATO. Ông cho biết: “Chúng ta ở NATO để đảm bảo phòng thủ chung, và Điều 5 là nền tảng răn đe bất kỳ chiến dịch quân sự nào của Nga ngoài Ukraine.” Ngoại trưởng Rubio chỉ yêu cầu các đồng minh tăng chi tiêu quốc phòng, đồng thời trấn an rằng cam kết của Mỹ không chỉ mang tính khẩu hiệu, mà thể hiện qua binh lực, ngân sách và năng lực hợp tác trên thực tế.

Kể từ khi đảm nhiệm Bộ Ngoại giao, ông Rubio nhanh chóng triển khai chương trình “Nước Mỹ trên hết” của tổng thống Trump: giải thể Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID), cắt giảm quy mô ngoại giao và ưu tiên sử dụng ngân sách viện trợ nước ngoài theo lợi ích quốc gia. Ông nhấn mạnh: “Chúng tôi có nguồn lực hạn chế cho viện trợ nước ngoài và nhân đạo, và cần sử dụng nó theo cách phục vụ lợi ích quốc gia.”

Bích Hồng

Nguồn: ABCNews, Aljazeera