Mỹ, EU siết trừng phạt “hạm đội bóng tối” của Iran và Nga

Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) vừa đồng loạt công bố các biện pháp trừng phạt mới nhằm vào mạng lưới tàu chở dầu bị cáo buộc giúp Iran và Nga né tránh các lệnh cấm vận năng lượng, trong động thái cho thấy nỗ lực phối hợp ngày càng chặt chẽ của phương Tây nhằm cắt giảm nguồn thu từ dầu mỏ của hai quốc gia này.

Mỹ áp lệnh trừng phạt lên “hạm đội bóng tối” vận chuyển dầu của Iran. Ảnh: Wion.

Tại Washington, Bộ Tài chính Mỹ ngày 18/12 thông báo áp đặt trừng phạt đối với 29 tàu chở dầu và các công ty quản lý liên quan mà Mỹ cho rằng đang vận chuyển dầu thô và các sản phẩm dầu mỏ của Iran thông qua các biện pháp che giấu nguồn gốc và hành trình. Theo phía Mỹ, các tàu này đã tham gia vận chuyển hàng trăm triệu USD dầu và sản phẩm dầu mỏ của Iran, qua đó tạo nguồn tài chính cho các chương trình quân sự và vũ khí của Tehran.

Gói trừng phạt mới của Mỹ cũng nhắm tới một doanh nhân Ai Cập cùng mạng lưới công ty vận tải biển hoạt động tại nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó có UAE, Ấn Độ, quần đảo Marshall và Panama. Washington cho biết sẽ tiếp tục gia tăng sức ép nhằm làm gián đoạn các dòng doanh thu dầu mỏ mà Iran sử dụng cho các chương trình hạt nhân và tên lửa, trong bối cảnh căng thẳng giữa hai bên vẫn ở mức cao.

Cùng ngày, tại Brussels, Hội đồng châu Âu thông báo EU đã quyết định áp đặt các biện pháp trừng phạt bổ sung đối với hàng chục tàu chở dầu của Nga, với mục tiêu ngăn chặn các tàu này lách cơ chế áp trần giá dầu, hỗ trợ xuất khẩu năng lượng của Moscow, cũng như tham gia vận chuyển trang thiết bị quân sự và hàng hóa bị cáo buộc chiếm đoạt từ Ukraine. Theo tuyên bố chính thức, 41 tàu bị trừng phạt thuộc “hạm đội bóng tối” của Nga, nâng tổng số tàu Nga bị EU đưa vào danh sách trừng phạt lên gần 600 chiếc. Các tàu này sẽ bị cấm cập cảng tại EU và không được sử dụng các dịch vụ hàng hải then chốt như bảo hiểm, môi giới và hỗ trợ kỹ thuật.

Một tàu chở dầu của Iran, ngày 17/7/2019. Ảnh:Nachoman-au/Wikipedia.

Hội đồng châu Âu nhấn mạnh EU và các quốc gia thành viên đang tận dụng khuôn khổ luật biển quốc tế để đối phó với những rủi ro an ninh do hoạt động của “hạm đội bóng tối” gây ra, đồng thời bảo vệ các cơ sở hạ tầng ngầm dưới biển có ý nghĩa chiến lược, trong bối cảnh các tuyến cáp và đường ống năng lượng ngày càng dễ bị tổn thương.

Các động thái trừng phạt song song của Mỹ và EU cho thấy xu hướng gia tăng kiểm soát hoạt động vận tải dầu mỏ ngoài luồng, nhằm thu hẹp không gian né tránh trừng phạt và gây sức ép kinh tế lớn hơn đối với Iran và Nga.

Thanh Hằng

Nguồn: Wion, Reuters.