Làng biển Ngư Lộc hối hả chuẩn bị hàng phục vụ tết

Những ngày cận tết, không khí ở xã Ngư Lộc (Hậu Lộc) trở nên nhộn nhịp khi các cơ sở chế biến hải sản của người dân đang tất bật chuẩn bị hàng hóa.

Làng biển Ngư Lộc những ngày cuối năm hối hả, rộn ràng.

Là một xã thuần ngư, người dân Ngư Lộc có truyền thống lâu đời với nghề chế biến hải sản. Đây không chỉ đơn thuần là mưu sinh mà còn là nét đẹp văn hóa của làng biển. Mỗi dịp tết, sản lượng tiêu thụ hàng hoá tăng vọt, khiến các gia đình phải làm việc “cật lực” hơn bình thường.

Nhanh nhẹn xếp từng lát cá thu tươi ngon lên giàn chuẩn bị nướng, chị Nguyễn Thị Thủy, chủ cơ sở cá thu nướng Quân Thủy - sản phẩm OCOP 3 sao của huyện Hậu Lộc, chia sẻ: “Trước và trong tết, nhu cầu về mặt hàng này rất cao, gấp 2-3 lần thông thường. Vì thế, ngoài lao động chính, gia đình tôi còn phải thuê thêm 3 lao động thời vụ mới sản xuất đủ lượng hàng.

Cá thu sau khi rửa sạch được xẻ thành lát, phơi nắng cho ráo nước, sau đó được xếp ngay ngắn lên các giàn và đưa lên lò nướng dưới than hoa. Một mẻ cá nướng từ lúc đưa lên lò đến khi chín mất khoảng 25 đến 30 phút đối với cá lớn và chỉ khoảng 10 đến 15 phút đối với cá nhỏ. Việc lật trở cá sao cho đều tay là rất quan trọng, nếu không cá sẽ bị cháy, không còn giữ được hương vị thơm ngon. Điều đặc biệt, cá thu nướng ở đây không hề tẩm gia vị hay phụ gia nhằm giữ nguyên hương vị tự nhiên từ thịt cá và lớp da vàng óng, thơm lừng.

Và để có sự thơm ngon tự nhiên đó, độ tươi của cá đóng một vai trò rất quan trọng. Hàng năm từ tháng 11 đến khoảng tháng 2 âm lịch - thời điểm con cá béo nhất, nhiều thịt nhất, tiểu thương bắt đầu thu mua và cấp đông trong kho lạnh để xẻ thịt nướng và bán quanh năm. Sở dĩ họ không thu mua cá vào mùa hè vì là mua sinh sản của cá nên cá thường gầy, ít thịt, đánh bắt lên bờ gặp thời tiết nắng nóng cũng không giữ được độ tươi ngon. Do vậy, để chủ động nguồn nguyên liệu tốt nhất, nhiều hộ đã đầu tư kho lạnh với trữ lượng vài chục tấn cá.

“Được công nhận là sản phẩm OCOP, cá thu nướng Quân Thủy không chỉ đảm bảo chất lượng tốt, bao bì cũng được đầu tư đẹp mắt, rất phù hợp để làm quà tặng. Vì thế không chỉ khách hàng trong tỉnh, mà rất nhiều khách từ Hà Nội và các tỉnh phía Bắc cũng đã đặt hàng từ rất sớm”, chỉ Thủy cho biết và tiết lộ thêm: “Giá hiện tại của cá thu nướng đang giao động từ 210 - 280 nghìn đồng/kg, tùy thuộc loại 1 hay loại 2. Dự kiến, dịp Tết Nguyên đán này, giá sẽ không tăng vì năm nay cá thu được mùa, gia đình dự trữ đủ nguồn nguyên liệu, đảm bảo nhu cầu của khách hàng”.

Ngoài cá nướng, tôm khô cũng là một sản phẩm đặc sản không thể thiếu trong những ngày giáp tết. Tôm khô xã Ngư Lộc nổi tiếng vì được làm từ những con tôm tươi, được tuyển chọn kỹ lưỡng, sau đó chế biến qua nhiều công đoạn.

Theo chị Triệu Tuyết Mai, chủ cơ sở chế biến hải sản Mai Hường, ở thôn Chiến Thắng, tôm khô xã Ngư Lộc luôn có hương vị đặc biệt, nhờ vào cách làm truyền thống và nguồn nguyên liệu tôm tươi ngon. Trong khâu luộc tôm để bóc vỏ, yêu cầu đầu tiên là tôm phải được rửa sạch và để ráo nước trước khi cho vào nước luộc. Nước luộc cũng phải được pha chế theo công thức riêng biệt, đảm bảo giữ được hương vị tự nhiên và độ tươi ngon của tôm. Quá trình luộc tôm đòi hỏi sự chính xác về thời gian và nhiệt độ lửa để tôm chín vừa tới. Nếu tôm không chín đủ, việc bóc vỏ sẽ trở nên khó khăn, tôm dễ bị hư hỏng và mất đi mùi thơm đặc trưng; ngược lại, nếu luộc quá lâu, tôm sẽ mất đi độ ngọt và độ dai, khiến hương vị không còn giữ nguyên.

Sau khi luộc, công đoạn phơi hoặc sấy cũng rất quan trọng, vì nếu không đạt đủ độ khô, tôm sẽ dễ bị hư, mốc. Tuy nhiên, nếu phơi hoặc sấy quá lâu, tôm sẽ trở nên cứng giòn, dễ vỡ và bạc màu, từ đó làm giảm giá trị kinh tế. Khi thời tiết không thuận lợi, phải dùng củi đước hoặc than đước để sấy, bởi vì nếu sử dụng than khác, lượng khói nhiều sẽ làm tôm bị ám khói, ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm.

Trước và trong tết, nhu cầu tôm khô tăng vọt, gia đình chị Mai phải chuẩn bị từ tháng 10 - 11 để có đủ hàng cung cấp cho các thị trường, các chợ tết trong tỉnh và những đơn hàng gửi ra ngoài tỉnh. Tôm khô có thể ăn trực tiếp như một món ăn vặt, món nhậu hoặc dùng làm nguyên liệu trong chết biến món ăn: kho quẹt, kho thịt, nấu canh... đều rất ngọt và ngon.

“Mỗi năm, gia đình tôi chế biến và bán ra từ 2 đến 3 tấn tôm khô, đặc biệt là dịp cuối năm. Giá tôm khô năm nay cao hơn năm ngoái vì bão gió, mất mùa, ngư dân không khai thác được nhiều. Hiện tại, giá đang giao động từ 800-1.500 ngàn đồng, tùy thuộc vào từng loại tôm và kích cỡ. Dự kiến càng gần Tết giá sẽ càng cao vì lượng dự trữ đang vơi dần, các cơ sở ít có hàng để làm”, chị Mai tiết lộ.

Dù tết đến, công việc nướng cá và chế biến tôm khô vẫn rất vất vả, nhưng bà con ở xã Ngư Lộc đều làm việc với niềm vui, mong muốn mang lại những sản phẩm tốt nhất để phục vụ nhu cầu của người tiêu dùng. Những sản phẩm cá nướng và tôm khô từ Ngư Lộc không chỉ phục vụ thị trường trong tỉnh mà còn được xuất đi khắp nơi, mang đến cho người dân nơi đây một mùa tết đủ đầy và ấm no.

Tăng Thuý - Hoàng Phương