Hiểu đúng về đối tượng, điều kiện mua nhà ở xã hội

Đối với những gia đình trẻ mới lập nghiệp, công nhân, cán bộ, công chức, viên chức... có thu nhập còn hạn chế, thì việc tích lũy đủ tài chính để mua một căn nhà đất, căn chung cư thương mại tại khu vực trung tâm thành phố là một thách thức lớn. Vì vậy, nhà ở xã hội (NƠXH) trở thành lựa chọn an toàn, hợp lý về tài chính để các gia đình có thể “an cư”.

Dự án chung cư Tân Thành Eco 3 tại phường Quảng Thắng, TP Thanh Hóa (ảnh minh họa).

Tại Thanh Hóa, những năm gần đây nhiều dự án NƠXH được triển khai với số lượng căn hộ lớn, đáp ứng nhu cầu của thị trường, góp phần hoàn thành mục tiêu của Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NƠXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030” của Chính phủ. Thông tin từ Sở Xây dựng, đến nay trên địa bàn tỉnh đã có 13 dự án đã và đang được triển khai xây dựng, với tổng số 12.248 căn hộ (1 dự án đã hoàn thành, 12 dự án đang triển khai); 14 dự án đang hoàn thiện thủ tục đầu tư dự kiến xây dựng khoảng 7.596 căn hộ.

Các dự án NƠXH đang triển khai xây dựng với số lượng các căn hộ lớn, phong phú ở nhiều phân khúc, làm cho thị trường NƠXH trên địa bàn tỉnh trở nên sôi động hơn. Trước thực tế nhu cầu tăng cao, tại một số dự án NƠXH đang xây dựng, việc đặt cọc giữ chỗ đã diễn ra khá phổ biến. Một số người làm trong nghề bất động sản còn sử dụng chiêu trò thúc khách hàng đặt cọc giữ chỗ và thu tiền chênh. Theo ông Lê H.Đ., quê ở huyện Thường Xuân, đang làm việc tại TP Thanh Hóa, ông muốn mua 1 căn NƠXH tại một dự án đang triển khai trên địa bàn thành phố. Tòa nhà này chưa xây xong phần móng nhưng khi ông hỏi để nộp hồ sơ mua nhà, phía chủ đầu tư thông báo đã hết hàng. Tuy nhiên, thông tin về các căn hộ, đặt cọc “suất mua nhà” lại được “cò đất” rao tràn lan trên mạng xã hội và đòi phí chênh lệch vài chục triệu đồng, thậm chí cả trăm triệu đồng, khiến những người có nhu cầu nhà ở như ông thực sự bức xúc khi giá bị “đội” lên cao.

Trao đổi về các nội dung liên quan đến đối tượng mua NƠXH, quyền lợi và trách nhiệm liên quan, luật sư Vũ Văn Trà, Công ty Luật TNHH Sơn Trà thuộc Đoàn Luật sư tỉnh Thanh Hóa, cho biết: Hiện nay, theo quy định tại Chương VI, Luật Nhà ở năm 2023 và Điều 29 Nghị định 100/2024/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở về phát triển và quản lý NƠXH, người dân có thể được mua NƠXH khi đáp ứng được những điều kiện là thuộc đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về NƠXH; đáp ứng được các điều kiện về nhà ở và thu nhập.

Về đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về NƠXH, Điều 76, Luật Nhà ở năm 2023 quy định 12 nhóm đối tượng. Về điều kiện, người dân có thể được mua NƠXH cần phải đáp ứng về nhà ở: Phải chưa có nhà ở thuộc sở hữu của mình tại tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nơi có dự án đầu tư xây dựng NƠXH đó; chưa được mua NƠXH; chưa được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở dưới mọi hình thức tại tỉnh, thành phố nơi có dự án đầu tư xây dựng NƠXH đó.

Có nhà ở thuộc sở hữu của mình tại nơi có dự án NƠXH nhưng diện tích nhà ở bình quân đầu người thấp hơn mức diện tích nhà ở tối thiểu (thấp hơn 15m2 sàn/người). Diện tích nhà ở bình quân đầu người được xác định trên cơ sở bao gồm: người đứng đơn, vợ (chồng) của người đó, cha, mẹ (nếu có) và các con của người đó (nếu có) đăng ký thường trú tại căn nhà đó. Trường hợp là công chức, viên chức, lực lượng vũ trang thì hiện không ở trong nhà công vụ.

Về điều kiện về thu nhập, đối với các đối tượng là người thu nhập thấp tại khu vực đô thị; công nhân, người lao động đang làm việc tại doanh nghiệp, HTX, liên hiệp HTX trong và ngoài khu công nghiệp; cán bộ, công chức, viên chức thì phải đảm bảo điều kiện về thu nhập, như sau: Trường hợp người đứng đơn là người độc thân thì có thu nhập hàng tháng thực nhận không quá 15 triệu đồng (tính theo bảng tiền công, tiền lương do cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp nơi đối tượng làm việc xác nhận); trường hợp người đứng đơn đã kết hôn thì người đứng đơn và vợ (chồng) của người đó có tổng thu nhập hàng tháng thực nhận không quá 30 triệu đồng (tính theo Bảng tiền công, tiền lương do cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp nơi đối tượng làm việc xác nhận). Thời gian xác định điều kiện về thu nhập trong 1 năm liền kề, tính từ thời điểm đối tượng nộp hồ sơ hợp lệ cho chủ đầu tư để đăng ký mua NƠXH.

Đối với trường hợp người thu nhập thấp tại khu vực đô thị không có hợp đồng lao động thì trong thời hạn 7 ngày, kể từ ngày nhận được đơn đề nghị xác nhận, UBND cấp xã thực hiện việc xác nhận điều kiện về thu nhập trong 1 năm liền kề tính từ thời điểm nộp hồ sơ hợp lệ cho chủ đầu tư để đăng ký mua NƠXH.

Đối với đối tượng là hộ gia đình nghèo, cận nghèo tại khu vực nông thôn; hộ gia đình nghèo, cận nghèo tại khu vực nông thôn thuộc vùng thường xuyên bị ảnh hưởng bởi thiên tai, biến đổi khí hậu; hộ gia đình nghèo, cận nghèo tại khu vực đô thị thì phải thuộc trường hợp hộ gia đình nghèo, cận nghèo theo chuẩn nghèo của Chính phủ.

Đối với đối tượng là sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, hạ sĩ quan thuộc lực lượng vũ trang Nhân dân, công nhân, công chức, công nhân và viên chức quốc phòng đang phục vụ tại ngũ; người làm công tác cơ yếu, người làm công tác khác trong tổ chức cơ yếu hưởng lương từ ngân sách Nhà nước đang công tác thì áp dụng điều kiện thu nhập theo quy định tại Điều 67 Nghị định 100/2024/NĐ-CP.

Để thực hiện hiệu quả các quy định của pháp luật về NƠXH, cần thực hiện tốt các khâu cung cấp, minh bạch thông tin dự án NƠXH; việc đăng ký, tiếp nhận hồ sơ, xét duyệt đối tượng, ký hợp đồng mua bán căn hộ; tăng cường trách nhiệm của UBND các phường, xã, thị trấn khi xác nhận hồ sơ của người dân liên quan đến việc mua NƠXH; thực hiện chặt chẽ khâu “hậu kiểm” để đảm bảo chính xác những người có nhu cầu về nhà ở thực sự mới được mua NƠXH. Có như vậy, người thu nhập thấp mới có nhiều cơ hội tiếp cận chính sách NƠXH.

Bài và ảnh: Việt Hương