Thực hiện đồng bộ các giải pháp chống khai thác IUU

Nhằm thực hiện chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), thời gian qua, tỉnh Thanh Hóa đã thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, từ chỉ đạo điều hành, đến tuyên truyền, kiểm tra, kiểm soát và giám sát hành trình tàu cá... Nhờ đó, việc thực hiện các khuyến nghị của Ủy ban Châu Âu (EC) trên địa bàn tỉnh đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận.

Lực lượng chức năng phối hợp với các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội tuyên truyền về Luật Thủy sản và quy định chống khai thác IUU cho ngư dân huyện Hậu Lộc.

Tính đến ngày 24/2/2023, tỉnh ta có 5.993 tàu thuyền tham gia khai thác thủy, hải sản. Trong đó, có 4.163 tàu cá ven bờ, 716 chiếc vùng lộng và 1.114 chiếc vùng khơi. Tổng số lao động tham gia làm việc trực tiếp trên biển khoảng 24.500 người. Để nâng cao nhận thức về chống khai thác IUU và hiểu biết về pháp luật liên quan đến Luật Thủy sản cho ngư dân, cùng với những văn bản chỉ đạo của Trung ương, Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, lãnh đạo thực hiện công tác chống khai thác IUU. Đồng thời, chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh chủ động làm việc với các địa phương có vùng biển giáp ranh với nước ngoài hỗ trợ ngăn chặn tàu cá của tỉnh vi phạm vùng biển nước ngoài để khai thác hải sản bất hợp pháp; tổ chức triển khai thực hiện nghiêm túc, đầy đủ các nội dung của Luật Thủy sản, đặc biệt là các nội dung liên quan đến chống khai thác IUU.

Bên cạnh việc xử phạt nghiêm các trường hợp vi phạm IUU, tỉnh Thanh Hóa luôn chú trọng đến công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật. Trong đó, các địa phương và ngành chức năng đã tuyên truyền qua các phương tiện truyền thông, phát hành sổ tay, tờ rơi đến các chủ tàu, thuyền trưởng, ngư dân, doanh nghiệp chế biến thủy sản trên địa bàn tỉnh. Vận động cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên, Nhân dân tăng cường tuyên truyền, chia sẻ những thông tin tích cực, chính thống trên internet, mạng xã hội. Ngành nông nghiệp đã chỉ đạo các địa phương ven biển vận động ngư dân không thực hiện hành vi vi phạm khai thác IUU. Đồng thời, giao nhiệm vụ cho chính quyền trong việc tuyên truyền, vận động người dân tuân thủ pháp luật, phát hiện, ngăn chặn kịp thời các tàu cá đi khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài.

Với sự chủ động, quyết tâm cao và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, đến nay ngư dân tỉnh ta cơ bản đều có sự hiểu biết nhất định về chống khai thác IUU và có ý thức cao trong bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc. Đặc biệt, ngư dân đã chủ động thông báo trước khi tàu cập, rời cảng cá; ghi, nộp nhật ký khai thác thủy sản theo quy định. Theo thống kê, trong năm 2023, tại 3 cảng cá chỉ định của tỉnh có 2.179 lượt tàu rời cảng, 1.291 lượt tàu cập cảng, thu nhật ký khai thác của 1.081 lượt tàu. Tổng lượng thủy sản qua cảng khoảng 9.910 tấn.

Để nâng cao năng lực quản lý, trách nhiệm trong việc kiểm tra, kiểm soát tàu cá, sản lượng thủy sản khi ra vào các cảng cá, lực lượng chức năng và ban quản lý các cảng cá đã đẩy mạnh tuyên truyền, vận động các chủ phương tiện, thuyền trưởng ký cam kết không vi phạm vùng biển nước ngoài, thường xuyên tuần tra trên biển, phối hợp trực 24/24 giờ để theo dõi hệ thống giám sát hành trình hoạt động trên biển, bảo đảm 100% tàu cá ra khơi có đầy đủ giấy tờ, trang thiết bị an toàn kỹ thuật. Bố trí, quy định các khu vực cập bến, neo đậu tàu thuyền thuận lợi cho việc kiểm tra, kiểm soát trong công tác chống khai thác IUU...

Tại buổi làm việc với đoàn công tác của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về tình hình chống khai thác IUU, ông Cao Văn Cường, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cho biết: Nhờ triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp, đến nay công tác chống khai thác IUU trên địa bàn tỉnh có những chuyển biến tích cực. Qua rà soát, đến nay toàn tỉnh có 1.114 tàu đã lắp đặt và sử dụng thiết bị giám sát hành trình, đạt 100%. 2.715/2.715 tàu cá đã nhập vào hệ thống dữ liệu nghề cá quốc gia Vnfishbase, 100% tàu cá được đánh dấu. Việc đăng ký, đăng kiểm tàu cá và cấp giấy phép khai thác thủy sản cũng được thực hiện tốt, với 2.477/2.715 tàu được cấp giấy phép khai thác thủy sản vùng khơi, đạt 91,2% và hơn 94,1% tàu cá được chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, việc triển khai các giải pháp chống khai thác IUU còn gặp phải một số hạn chế, khó khăn, đó là: Nhiều tàu cá chưa ghi đầy đủ nhật ký khai thác, thông báo trước 1 giờ trước khi cập, rời cảng với ban quản lý cảng cá theo quy định; một số tàu trên 15m không vào cảng cá chỉ định bốc dỡ sản phẩm hàng hóa theo quy định và chưa thường xuyên duy trì kết nối thiết bị giám sát hành trình khi hoạt động trên biển...

Để tiếp tục triển khai thực hiện nghiêm chỉ đạo của Thường trực Ban Bí thư, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương về chống khai thác IUU, trong thời gian tới, ngoài việc làm tốt công tác tuyên truyền, tỉnh còn tăng cường lực lượng chức năng tuần tra, kiểm soát hoạt động khai thác trên biển, cửa lạch, bãi ngang, cảng cá, kiên quyết không cho tàu cá hoạt động khi không đủ thủ tục, giấy tờ, trang thiết bị theo quy định và xử lý triệt để tàu cá “3 không” (không đăng ký, không đăng kiểm, không cấp phép). Đồng thời, lập danh sách các tàu cá có nguy cơ vi phạm quy định IUU gửi lực lượng chức năng trong tỉnh và 27 tỉnh, thành phố ven biển phối hợp kiểm soát, theo dõi và xử lý khi có vi phạm.

Với những giải pháp trên, tỉnh Thanh Hóa đã và đang quyết liệt xử lý, hoàn thiện những tồn tại khuyến nghị của EC trong lần thanh tra thứ 4, góp phần cùng cả nước tháo gỡ “thẻ vàng” của EC trong lĩnh vực thủy sản.

Lê Hòa