Tháo “nút thắt” mặt bằng cho các dự án trọng điểm

Là địa bàn có nhiều dự án trọng điểm đang triển khai, tuy nhiên công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) tại thị xã Nghi Sơn đang gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Thị ủy, UBND thị xã Nghi Sơn đang nỗ lực huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc trong công tác vận động, tuyên truyền; đồng thời tập trung tiến hành kiểm kê, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, sớm tạo mặt bằng sạch cho các dự án thuận lợi triển khai.

Tuyến đường thuộc Dự án Phát triển tổng hợp các đô thị động lực - Tiểu dự án đô thị Tĩnh Gia chưa được kết nối do còn vướng mắc GPMB.

Dự án Khu Công nghiệp Đồng Vàng có diện tích 491,9ha, nằm trên địa bàn các xã: Tân Trường, Tùng Lâm, Phú Lâm của thị xã Nghi Sơn. Với tổng vốn đầu tư 2.400 tỷ đồng, đây là dự án kỳ vọng sẽ được đầu tư đồng bộ và kiểu mẫu, đáp ứng nhu cầu xây dựng các nhà máy có quy mô lớn, mang tính chất “mỏ neo” cho phát triển Khu Công nghiệp số 15 của Khu Kinh tế Nghi Sơn. Tuy nhiên, dự án này đang đứng trước nguy cơ chậm tiến độ do rất nhiều khó khăn.

Theo UBND thị xã Nghi Sơn, tổng diện tích phải GPMB dự án này lên tới 467,39ha, ảnh hưởng tới 413 hộ và 12 tổ chức. Tuy nhiên hiện nay, còn có tới 199,47ha chưa bàn giao được mặt bằng. Trong đó, một trong những khó khăn đáng kể là vướng mắc liên quan đến việc giao đất ở tái định cư thuộc trạm xử lý nước thải. Khu vực trạm xử lý nước thải có 12 hộ gia đình đủ điều kiện giao đất tái định cư, trong đó có 7 hộ đăng ký tại khu tái định cư Trúc Lâm và 5 hộ tại khu tái định cư Hải Bình. Tuy nhiên, UBND thị xã Nghi Sơn chưa có đủ cơ sở để ban hành quyết định giao đất và thu tiền sử dụng đất.

Cùng với đó là khó khăn trong việc xử lý chồng lấn với đất nhận giao khoán từ Ban Quản lý rừng phòng hộ thị xã Nghi Sơn. Theo đó, có 59,45ha đã ban hành quyết định thu hồi đất chủ yếu không được bồi thường về đất, chỉ bồi thường tiền cây trồng; tuy nhiên các hộ dân không thống nhất với các quyết định thu hồi.

Cũng liên quan đến Dự án Khu Công nghiệp Đồng Vàng, để triển khai dự án sẽ cần bố trí tái định cư cho 238 hộ dân đang sinh sống tại các xã Tùng Lâm và Phú Lâm. Hiện Dự án Đầu tư xây dựng các khu tái định cư tại các xã Tùng Lâm và Phú Lâm đang được triển khai thực hiện. Tuy nhiên, việc thực hiện 2 dự án này tiếp tục gặp khó khăn do vướng mắc khi GPMB đối với 10,26ha đất của các tổ chức, cá nhân.

Theo Ban GPMB và hỗ trợ tái định cư thị xã Nghi Sơn, đến nay 2 khu tái định cư này đã được ban hành thông báo thu hồi đất, hoàn thành kiểm kê, xét nguồn gốc đất, xác định giá đất cụ thể nhưng chưa có cơ sở bồi thường. Nguyên nhân là từ ngày 1/8, Luật Đất đai số 31/2024/QH15 và Nghị định 88/2024/NĐ-CP của Chính phủ quy định về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất có hiệu lực thi hành; theo đó Quyết định số 16/2023/QĐ-UBND ngày 20/4/2024 của UBND tỉnh Thanh Hóa quy định về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đã hết hiệu lực. Đến nay, UBND tỉnh chưa ban hành quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất thay thế Quyết định 16/2023/QĐ-UBND ngày 20/4/2024 nên UBND thị xã Nghi Sơn chưa có cơ sở ban hành quyết định phê duyệt phương án bồi thường đối với các khu vực còn lại của dự án.

Một trong những dự án nữa mà thị xã Nghi Sơn đang dồn lực vào cuộc để GPMB là Dự án Phát triển tổng hợp các đô thị động lực - Tiểu dự án đô thị Tĩnh Gia. Dự án này sử dụng nguồn vốn vay của Ngân hàng Thế giới và Hiệp định tài trợ sẽ đóng vào ngày 30/6/2025. Tuy nhiên, dự án vẫn còn vướng mắc khi triển khai GPMB đối với nhiều hạng mục như: Xây dựng khu tái định cư phường Xuân Lâm, cải tạo kênh cầu Trắng (phường Hải Hòa), kênh Than, tuyến đường Bình Minh và đường từ Quốc lộ 1A đi bãi biển Ninh Hải.

Cũng theo Ban GPMB và hỗ trợ tái định cư thị xã Nghi Sơn, hiện nay đơn vị đang tập trung giải quyết dứt điểm các vướng mắc để bàn giao hạng mục sông Kênh than trước 30/9; đồng thời đẩy nhanh tiến độ giao đất tái định cư cho các hộ còn lại chưa được xét duyệt bố trí tái định cư, hoàn thành bàn giao trong tháng 10/2024 để có nguồn thu phục vụ trở lại công tác bồi thường, GPMB các hạng mục còn lại.

Theo Kế hoạch số 06/KH-UBND ngày 5/1/2024 của UBND tỉnh, thị xã Nghi Sơn được giao GPMB 59 dự án, với tổng diện tích gần 386,7ha. Trong số đó, có 42 dự án đầu tư công và 17 dự án do doanh nghiệp làm chủ đầu tư. Tính đến hết tháng 8/2024, tỷ lệ GPMB đối với các dự án đầu tư trực tiếp đã đạt 85,8%; tuy nhiên GPMB đối với các dự án đầu tư công mới đạt 36,8%.

Hiện nay, Ban Thường vụ Thị ủy Nghi Sơn đang tập trung chỉ đạo, gắn trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, trưởng các đơn vị, phòng, ban, đội trong công tác GPMB để tiếp tục tuyên truyền cho Nhân dân đồng thuận với công tác GPMB. UBND thị xã cũng đã yêu cầu UBND các xã, phường có dự án tập trung giải quyết các tranh chấp, kiến nghị của Nhân dân về đất đai, tài sản gắn liền trên đất; thực hiện nhiệm vụ xét nguồn gốc, thời điểm, quá trình sử dụng đất, xét đối tượng đủ điều kiện tái định cư, điều kiện được hưởng các chính sách hỗ trợ theo đúng quy định của pháp luật, đảm bảo đúng thời hạn theo yêu cầu.

Để tạo hành lang pháp lý cho việc giải quyết cơ bản các vướng mắc về GPMB trong thời gian tới, thị xã đang đề nghị UBND tỉnh sớm ban hành các quyết định điều chỉnh Quyết định số 16/2023/QĐ-UBND ngày 20/4/2023 quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa. Từ đó, UBND thị xã Nghi Sơn có căn cứ phê duyệt phương án bồi thường, tạo mặt bằng cho các dự án tiếp tục được triển khai đúng kế hoạch.

Bài và ảnh: Tùng Lâm