Phục dựng, phát huy giá trị các lễ hội tiêu biểu và các loại hình văn hóa dân gian đặc sắc phục vụ phát triển du lịch

Là địa phương giàu tiềm năng phát triển du lịch. Phát huy lợi thế đó, những năm gần đây với sự quan tâm đầu tư cơ sở hạ tầng của tỉnh và các địa phương, du lịch Thanh Hóa liên tục có bước phát triển, đóng góp vào sự phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh và sự phát triển du lịch chung của cả nước. Tuy nhiên, kết quả đạt được của ngành du lịch vẫn chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế cũng như yêu cầu phát triển. Trong đó sản phẩm du lịch còn nghèo nàn, chủ yếu là phát triển du lịch biển; việc phát triển loại hình du lịch dựa trên các lễ hội truyền thống tiêu biểu và các loại hình văn hóa dân gian đặc sắc, chưa nhiều... Do vậy, việc xây dựng, làm phong phú thêm các sản phẩm du lịch nhằm phục vụ, thu hút khách du lịch đến với Thanh Hóa là việc làm cần thiết.

Lễ hội Bà Triệu năm 2018.

Trước thực trạng trên, các sở, ngành chức năng của tỉnh đã nghiên cứu xây dựng Đề án “Nghiên cứu phục dựng, phát huy giá trị các lễ hội tiêu biểu và các loại hình văn hóa dân gian đặc sắc trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, phục vụ phát triển du lịch”. Đề án đã được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 4924/QĐ-UBND ngày 10-12-2018. Đây được xem là tiền đề quan trọng, tạo cơ sở cho việc quản lý, khai thác có hiệu quả những tiềm năng du lịch đặc sắc, thu hút đầu tư cho phát triển du lịch của tỉnh trở thành ngành kinh tế mũi nhọn; đồng thời nâng cao năng lực bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa phục vụ phát triển du lịch. Đề án đã đề xuất nghiên cứu, xây dựng lễ hội mới mang sắc thái đặc trưng của tỉnh Thanh Hóa trở thành sản phẩm du lịch; lựa chọn, tập trung đầu tư khai thác, phát huy một số lễ hội tiêu biểu, loại hình văn hóa dân gian đặc sắc trở thành sản phẩm du lịch, hoặc hỗ trợ làm phong phú thêm các sản phẩm du lịch nhằm phục vụ, thu hút khách du lịch đến với Thanh Hóa; đồng thời kết hợp cùng các giá trị văn hóa của địa phương để góp phần xây dựng thương hiệu du lịch tỉnh Thanh Hóa. Theo đó, đề án đã lựa chọn 3 lễ hội tiêu biểu cấp tỉnh để từng bước hình thành và bổ trợ cho sản phẩm, thương hiệu du lịch tỉnh Thanh Hóa (Lễ hội Lam Kinh, Lễ hội Bà Triệu và Lễ hội Lê Hoàn); 5 lễ hội tiêu biểu cấp huyện (Lễ hội Mẫu Tam phủ; Lễ hội Am Tiên - phủ Nưa; Lễ hội đền Đồng Cổ; Lễ hội Mai An Tiêm và Lễ hội Cầu Ngư của cư dân vùng ven biển). Nghiên cứu, phục dựng, xây dựng mới lễ hội tại các khu di tích trọng điểm của tỉnh, phục vụ phát triển du lịch tại: Phủ Trịnh; Lăng Miếu Triệu Tường; Lễ hội Tình yêu - Hòn Trống Mái (Sầm Sơn)... Ngoài ra, lựa chọn các loại hình văn hóa dân gian đặc sắc, phát triển thành sản phẩm du lịch như: Trò diễn Xuân Phả; hò Sông Mã; Trò Chiềng; Dân ca - Dân vũ Đông Anh; Trò diễn Pồn Pôông; Kin chiêng Boọc Mạy, Khua luống.

Để thực hiện thành công đề án, UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành và địa phương liên quan tập trung xây dựng cơ chế, chính sách bảo tồn, đầu tư cơ sở vật chất, hạ tầng, trang thiết bị phục vụ tại khu điểm du lịch, nơi diễn ra lễ hội; kêu gọi xã hội hóa các hoạt động bảo tồn, tổ chức lễ hội; xây dựng cơ chế quản lý, tổ chức lễ hội mang tính đặc thù cho các loại hình lễ hội định hướng trở thành sản phẩm du lịch; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, chấn chỉnh các hoạt động lễ hội, từng bước thực hiện tốt nếp sống văn minh, ứng xử văn hóa trong lễ hội, trong kinh doanh dịch vụ, tạo tiền đề xây dựng thương hiệu, hình ảnh người Thanh Hóa thông qua các hoạt động tín ngưỡng tâm linh. Đặc biệt, cần phát huy vai trò quan trọng của các nghệ nhân dân gian, khai thác vốn hiểu biết về văn hóa dân gian và truyền dạy cho các thế hệ kế tiếp; tăng cường đào tạo, bồi dưỡng, phát triển nguồn nhân lực về các mặt như quản lý văn hóa, tổ chức sự kiện, hướng dẫn viên, thuyết minh viên... Ngoài ra, chú trọng tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành, các tổ chức chính trị - xã hội và cộng đồng dân cư hiểu rõ hơn về vai trò và ý nghĩa của việc giữ gìn bản sắc văn hóa; tăng cường công tác xúc tiến quảng bá các giá trị văn hóa và lễ hội tại tỉnh Thanh Hóa cũng như tại các sự kiện, hội chợ du lịch trong và ngoài nước, từ đó nâng cao năng lực bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa phục vụ phát triển du lịch...

Bài và ảnh: Duy Sơn