Khám phá vùng đất tâm linh Vĩnh Lộc

Với nhiều di tích có giá trị lịch sử, văn hóa, xã Vĩnh Lộc có nhiều tiềm năng, lợi thế để phát triển loại hình du lịch văn hóa tâm linh. Những năm gần đây, nhờ đẩy mạnh công tác quảng bá; đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng; tu bổ, tôn tạo các di tích... nhiều điểm đến tâm linh trên địa bàn xã đã và đang có sức hút du khách đến tham quan, vãn cảnh.

Chùa Tường Vân thu hút nhiều du khách trong và ngoài tỉnh đến tham quan, chiêm bái.

Những ngày cuối tháng 10, chúng tôi có dịp về vùng đất tâm linh Vĩnh Lộc, điểm dừng chân đầu tiên là chùa Tường Vân (còn gọi là chùa Giáng). Chùa được xây dựng từ thế kỷ XIV - thời nhà Trần, tọa lạc dưới chân núi Đún (Đốn Sơn) thuộc khu phố III, xã Vĩnh Lộc, tựa lưng vào núi, hướng mặt ra sông Mã. Thuở sơ khai, chùa được xây dựng 4 gian, trải qua thời gian, chùa nhiều lần được tu bổ, tôn tạo nhưng vẫn giữ được nét cổ kính, kiến trúc ban đầu. Phía sau lưng chừng Đốn Sơn là nhà mẫu, đây là khu chính của chùa. Nhà phật điện được trùng tu năm Bảo Đại thứ 14, kết cấu kiến trúc theo kiểu chữ Đinh, bao gồm tiền điện 5 gian, thượng điện 2 gian.

Với vị thế đẹp, kiến trúc hoa văn trang trí độc đáo, cùng với sự linh thiêng, chùa Tường Vân không chỉ là điểm thu hút nhiều khách du lịch trong và ngoài tỉnh, mà còn là nơi sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng của người dân xứ Thanh. Năm 2009 Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã xếp hạng chùa Tường Vân là di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia.

Trên hành trình khám phá vùng đất Vĩnh Lộc, du khách còn được tham quan, chiêm bái chùa Du Anh tọa lạc dưới chân núi Xuân Đài. Chùa Du Anh gắn với sự tích Trần Nghệ Tông đưa công chúa Du Anh về lễ chùa và dưỡng bệnh. Công chúa được điều trị bằng cây thuốc ở động Hồ Công khỏi bệnh. Vua Trần phát tâm công đức cho nâng cấp chùa, công chúa Du Anh trực tiếp đốc công. Từ đó chùa mang tên là Du Anh.

Từ chùa Du Anh, đi theo các bậc đá nằm men theo sườn núi về phía Đông Nam đưa chúng ta đến động Hồ Công. Động có hình dáng giống như bầu đá khổng lồ nằm ở lưng chừng núi Xuân Đài. Trong động có nhiều nhũ thạch đá rũ xuống tạo nên nhiều hình thù đẹp mắt, với muôn sắc màu tạo nên một không gian vừa thực vừa hư. Năm 2009, động Hồ Công được công nhận là di tích danh lam thắng cảnh cấp quốc gia.

Hiện nay, trên địa bàn xã Vĩnh Lộc có 17 di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh, trong đó có 5 di tích được xếp hạng cấp quốc gia, như: Đền thờ Trần Khát Chân; chùa Tường Vân; động Hồ Công... Thời gian qua, được sự quan tâm của Nhà nước, các nhà hảo tâm và Nhân dân, nhiều di tích được tu bổ, tôn tạo trở nên khang trang, thu hút đông đảo du khách đến tham quan, vãn cảnh. Theo thống kê của Phòng Văn hóa - Xã hội, UBND xã Vĩnh Lộc, 9 tháng năm 2025, các di tích trên địa bàn xã đón khoảng hơn 10.000 lượt khách đến tham quan, vãn cảnh tại các di tích.

Qua tìm hiểu thực tế được biết, giai đoạn 2021-2025 trên địa bàn xã Vĩnh Lộc có 4 di tích, gồm: đình làng Hồ Nam; nghè Kỳ Ngãi, cụm di tích chùa, đình, đền Hà Lương; chùa Tường Vân, được tu bổ, phục hồi, tôn tạo, chống xuống cấp với tổng mức đầu tư gần 17,6 tỷ đồng. Hiện nay, xã Vĩnh Lộc đã có báo cáo đề xuất danh mục bảo quản, tu bổ, phục hồi và phát huy giá trị di tích trên địa bàn xã giai đoạn 2026-2030 đề nghị Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề xuất với UBND tỉnh Thanh Hóa hỗ trợ kinh phí tu bổ, tôn tạo các di tích, gồm: Di tích lịch sử cấp quốc gia đền thờ Trần Khát Chân; di tích lịch sử cấp tỉnh nghè Kỳ Ngãi; cụm di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh chùa, đình, đền Hà Lương; di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh đền thờ Cao Hiển, nghè Yên Lạc, chùa Còng (Linh Quang).

Ông Trịnh Ngọc Tuân, Chủ tịch UBND xã Vĩnh Lộc, cho biết: Thời gian tới, xã Vĩnh Lộc tập trung phát triển du lịch tâm linh, thu hút đông đảo du khách đến tham quan, chiêm bái tại các di tích. Để làm được điều này, xã chú trọng xây dựng các tour du lịch chùa Tường Vân - đền thờ Trần Khát Chân - Đàn tế Nam Giao - chùa Du Anh. Tổ chức các hoạt động lễ hội giàu bản sắc văn hóa truyền thống, như: lễ hội chùa Du Anh, lễ hội đền thờ Trần Khát Chân... để thu hút khách du lịch. Quy hoạch xây dựng các cơ sở dịch vụ, quản lý chặt chẽ các loại hình dịch vụ du lịch, xây dựng môi trường du lịch an toàn, văn minh, thu hút các nhà đầu tư và du khách. Đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông, trùng tu, tôn tạo các di tích lịch sử, văn hóa tâm linh gắn với phát huy các giá trị văn hóa truyền thống.

Bài và ảnh: Xuân Cường