Phát triển diện tích liên kết trồng khoai tây vụ đông xuân

Nhằm ổn định đầu ra cho sản phẩm, các địa phương trong tỉnh đang tích cực tạo điều kiện thuận lợi cho HTX, doanh nghiệp liên kết mở rộng diện tích trồng cây khoai tây với người dân.

Người dân xã Hoằng Châu chăm sóc khoai tây vụ đông xuân.

Anh Trương Văn Dũng ở thôn Thái Tượng, xã Tượng Lĩnh là một trong những người sớm mạnh dạn gắn bó với cây khoai tây chế biến thông qua hình thức liên kết với doanh nghiệp. Những năm trước đây, khi phần lớn người dân còn dè dặt, thậm chí e ngại vì lo rủi ro đầu ra, anh đã lặn lội đi khắp các xã Công Chính, Tượng Lĩnh và các phường Tân Dân, Tĩnh Gia để hỏi thuê lại những diện tích đất nông nghiệp bị bỏ hoang. Có thửa ruộng cỏ mọc um tùm, có nơi đất đã bạc màu do nhiều năm không canh tác, nhưng với suy nghĩ “để đất hoang thì phí”, anh vẫn quyết tâm thuê với giá 5 triệu đồng/ha/năm để cải tạo sản xuất.

Nhớ lại những ngày đầu, anh Dũng cho biết: “Đất bỏ hoang lâu ngày, phải đầu tư cải tạo, thuê máy móc, giống, phân bón, trong khi chưa biết hiệu quả thế nào nên cũng lo lắm. Nhưng thấy doanh nghiệp có nhu cầu lớn về khoai tây chế biến, lại cam kết cung ứng giống, vật tư và bao tiêu sản phẩm nên tôi quyết định làm”.

Từ những vụ đầu tiên diện tích còn hạn chế, đến vụ đông xuân 2025-2026, anh Dũng mạnh dạn thuê hơn 30ha đất để liên kết với Công ty TNHH Thực phẩm PepsiCo Việt Nam trồng khoai tây nguyên liệu. Hiện nay, toàn bộ diện tích đã và đang được tổ chức trồng đồng loạt, sinh trưởng tốt, dự kiến năng suất đạt khoảng 24 tấn/ha, mang lại nguồn thu ổn định, bền vững cho gia đình và tạo việc làm thời vụ cho nhiều lao động địa phương.

Không chỉ dừng lại ở những cá nhân tiên phong, các HTX nông nghiệp trên địa bàn tỉnh đang ngày càng thể hiện rõ vai trò “cầu nối” trong liên kết sản xuất, tiêu thụ khoai tây. Vụ đông xuân 2025-2026, HTX dịch vụ nông nghiệp Hoằng Thành, xã Hoằng Lộc đã chủ động tích tụ, tập trung đất đai, liên kết trồng nhiều loại cây trồng, trong đó khoai tây là cây chủ lực. Riêng đối với khoai tây, HTX đã phối hợp với Công ty TNHH Thực phẩm PepsiCo Việt Nam tổ chức sản xuất 40ha tại các xã Hoằng Thanh, Hoằng Lộc và Nguyệt Ấn.

Theo Chủ tịch HĐQT HTX dịch vụ nông nghiệp Hoằng Thành Lương Quốc Đạt, "khó khăn lớn nhất của người dân khi tham gia sản xuất hàng hóa là thiếu vốn đầu tư, hạn chế về kỹ thuật và đặc biệt là nỗi lo đầu ra cho sản phẩm. Chính vì vậy, HTX đứng ra làm đầu mối liên kết, cung ứng giống, phân bón, vật tư nông nghiệp, đồng thời hướng dẫn kỹ thuật canh tác theo đúng quy trình của doanh nghiệp. Không dừng lại ở đó, HTX còn huy động nhân lực, máy móc để làm đất, lên luống, gieo trồng tập trung, giúp giảm chi phí, công lao động cho các hộ tham gia. Đến cuối vụ, doanh nghiệp trực tiếp thu mua sản phẩm, trừ chi phí đầu tư ban đầu, phần còn lại được thanh toán đầy đủ cho người dân. Nhờ cơ chế liên kết chặt chẽ này, bà con yên tâm sản xuất, không còn cảnh “được mùa mất giá” như trước”.

Từ những mô hình nhỏ lẻ ban đầu, đến nay diện tích khoai tây liên kết trên địa bàn tỉnh đã không ngừng mở rộng. Hiện các doanh nghiệp lớn như Công ty CP Nông nghiệp quốc tế An Việt, Công ty Orion Vina - Viện Sinh học Nông nghiệp, Công ty CP GVA, Công ty TNHH Thực phẩm PepsiCo Việt Nam... đang liên kết sản xuất khoai tây với nhiều HTX tại khu vực Yên Định, Thiệu Hóa, Quảng Xương, Hoằng Hóa, Hậu Lộc, Nga Sơn, Thọ Xuân trước đây, với tổng diện tích hơn 900ha. Giá trị sản xuất đạt từ 100 - 120 triệu đồng/ha, lợi nhuận từ 50 - 70 triệu đồng/ha - là mức thu nhập mà trước đây nhiều nông dân khó có thể đạt được khi canh tác các cây trồng truyền thống.

Theo đại diện Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, vụ đông xuân 2025-2026 toàn tỉnh có kế hoạch trồng hơn 1.000ha khoai tây theo hình thức liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm. Các giống khoai tây chế biến chủ lực gồm Atlantic, Bliss; khoai tây ăn tươi như Marabel, Diamant, Eben, Aladin, Actrice... Năng suất bình quân đạt 18 - 20 tấn/ha, sản lượng ước đạt 20.000 - 25.000 tấn/năm. Với thời gian sinh trưởng ngắn, chỉ khoảng 90 - 100 ngày, cây khoai tây cho thu nhập từ 120 - 150 triệu đồng/ha, lợi nhuận 60 - 80 triệu đồng/ha, rất phù hợp với điều kiện canh tác vụ đông xuân và định hướng chuyển đổi cơ cấu cây trồng ở nhiều địa phương.

Theo đánh giá của ngành nông nghiệp, trên địa bàn tỉnh có khoảng 2.500 - 3.000ha đất có thể trồng khoai tây vụ đông xuân, tập trung ở các huyện ven biển có đất cát pha và các vùng đất bãi ven sông. Nếu được tổ chức sản xuất bài bản, xây dựng chuỗi liên kết chặt chẽ giữa nông dân, HTX, doanh nghiệp, đây sẽ là dư địa lớn để phát triển cây khoai tây hàng hóa, nâng cao thu nhập cho người dân.

Bài và ảnh: Lê Hợi