Hội thảo Giải pháp về sinh kế, ổn định đời sống và sản xuất cho người dân tại điểm bố trí ổn định dân cư thuộc các tỉnh miền Bắc

Sáng 17/10, tại TP Thanh Hóa, Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển Nông thôn (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) tổ chức hội thảo Giải pháp về sinh kế, ổn định đời sống và sản xuất cho người dân tại điểm bố trí ổn định dân cư thuộc các tỉnh miền Bắc.

Phó Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và PTNT Vũ Văn Tiến và Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT Thanh Hóa Nguyễn Đức Cường chủ trì hội nghị.

Các đồng chí: Vũ Văn Tiến, Phó Cục trưởng Cục Kinh tế Hợp tác và Phát triển nông thôn (PTNT); Nguyễn Đức Cường, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT Thanh Hóa chủ trì hội nghị.

Hội thảo có sự tham dự của đại diện một số cơ quan, đơn vị thuộc Bộ, ngành liên quan; lãnh đạo Sở Nông nghiệp và PTNT các tỉnh, Chi cục PTNT, cán bộ trực tiếp tham mưu công tác bố trí dân cư nông thôn, cơ điện nông nghiệp, nông thôn thuộc các tỉnh: Thanh Hóa, Cao Bằng, Điện Biên, Hòa Bình, Lạng Sơn, Lai Châu, Sơn La, Quảng Trị, Quảng Bình, Nghệ An, Thừa Thiên Huế, Hà Tĩnh, Ninh Bình, Thái Bình, Hưng Yên, Hà Nam, Nam Định...

Các đại biểu tham dự hội thảo.

Lãnh đạo Phòng Bố trí dân cư nông thôn, Cục Kinh tế hợp tác và PTNT báo cáo giải pháp về sinh kế, ổn định đời sống và sản xuất cho người dân tại điểm bố trí ổn định dân cư và tái định cư thủy lợi, thủy điện thuộc các tỉnh miền Bắc.

Theo tổng hợp báo cáo của các địa phương, giai đoạn 2013-2020, thực hiện bố trí dân cư theo Quyết định 1776/QĐ-TTg ngày 21/11/2012 của Thủ tướng Chính phủ, trên địa bàn cả nước đã bố trí, sắp xếp ổn định dân cư cho hơn 105.000 hộ.

Giai đoạn 2021-2025, thực hiện bố trí dân cư theo Quyết định số 590/QĐ-TTg ngày 18/5/2022 của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và PTNT đã ban hành Thông tư số 24/2023/TT-BNNPTNT hướng dẫn thực hiện một số nội dung Quyết định số 590/QĐ-TTg. Kết quả, giai đoạn 2021-2024, ước năm 2025 thực hiện bố trí, sắp xếp ổn định cho hơn 34.000 hộ, đạt khoảng 54% mục tiêu. Riêng dân di cư tự do, từ năm 2020, cả nước đã bố trí, sắp xếp ổn định cho khoảng 16.000 hộ.

Đặc biệt, do ảnh hưởng cơn bão số 3 (Yagi), các địa phương đã lên phương án bố trí, sắp xếp ổn định cho khoảng 9.000 hộ bị thiệt hại nặng nề bởi sạt lở đất, lũ, lũ quét, ngập lụt và có nguy cơ rất cao về lũ, lũ quét, sạt lở đất đến định cư nơi an toàn...

Các đại biểu tham dự hội thảo

Bộ Nông nghiệp và PTNT đã tổng hợp và trình Thủ tướng Chính phủ hỗ trợ thực hiện 141 dự án (trong đó, thiên tai 128 dự án, ổn định dân cư tự do 10 dự án và 3 dự án biên giới), với tổng nguồn vốn đề nghị hỗ trợ từ nguồn vốn dự phòng Ngân sách Trung ương năm 2024 là 4.500 tỷ đồng.

Tại các điểm bố trí dân cư được hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu và công trình phúc lợi công cộng phục vụ đời sống, sản xuất giúp các hộ dân tiếp cận với dịch vụ xã hội cơ bản, nhất là vùng có nguy cơ về thiên tai, vùng nghèo, vùng biên giới. Đời sống sản xuất, sinh hoạt của người dân tái định cư từng bước ổn định.

Quang cảnh hội thảo.

Bên cạnh những kết quả đạt được, nhận thức về vai trò, ý nghĩa công tác đảm bảo sinh kế, ổn định đời sống, hỗ trợ phát triển sản xuất cho các hộ dân của một số cấp ủy, chính quyền còn hạn chế, chưa đồng đều, việc triển khai còn chậm, nhất là huy động nguồn lực để thực hiện.

Tại một số địa phương, chủ yếu tập trung đầu tư hạ tầng tại điểm bố trí dân cư, ít quan tâm đến phát triển sản xuất, bảo đảm sinh kế, các dịch vụ xã hội cơ bản; chưa chủ động bố trí nguồn lực, huy động lồng ghép nguồn vốn của các chương trình, dự án trên địa bàn (đặc biệt là chương trình mục tiêu quốc gia) để thực hiện hỗ trợ sản xuất, vì vậy đời sống của một số hộ dân khó khăn, chưa thực sự bền vững.

Tại nhiều địa phương, sau bão số 3, nhiều diện tích đất canh tác bị xói lớp đất mặn, bị đất đá vùi lấp đòi hỏi mất nhiều thời gian, nhân lực, nguồn lực để bảo vệ môi trường, phục hồi đất canh tác; chuyển đổi cơ cấu giống cây trồng, chuyển đổi nghề...

Đại biểu tham luận tại hội thảo.

Tại hội thảo, đại biểu các địa phương, các ngành đã tập trung thảo luận, chia sẻ những kinh nghiệm, khó khăn và bàn giải pháp nhằm tiếp tục thực hiện có hiệu quả công tác bố trí dân cư gắn với xây dựng nông thôn mới, đặc biệt là đảm bảo sinh kế, ổn định đời sống, phát triển sản xuất cho các hộ dân tại điểm bố trí dân cư.

Đại diện lãnh đạo Chi cục PTNT (Sở Nông nghiệp và PTNT Thanh Hóa) phát biểu tham luận tại hội thảo.

Đối với tỉnh Thanh Hóa, để phòng, chống, giảm nhẹ thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu, khắc phục các nguy cơ sạt lở, đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản cho Nhân dân, Sở Nông nghiệp và PTNT đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành Quyết định số 4845/QĐ-UBND ngày 12/1/2021 về việc phê duyệt đề án sắp xếp, ổn định dân cư khu vực có nguy cơ cao xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở đất tại các huyện miền núi giai đoạn 2021-2025.

Tại hội thảo, đại diện Chi cục PTNT (Sở Nông nghiệp và PTNT Thanh Hóa) đã đề xuất các giải pháp về sinh kế, ổn định đời sống, sản xuất cho người dân tại các dự án bố trí dân cư. Đồng thời kiến nghị với Bộ, ngành trung ương liên quan, tham mưu Thủ tướng Chính phủ về việc điều chỉnh, bổ sung Quyết định số 590/QĐ-TTg, có chính sách hỗ trợ sau tái định cư cho người dân; hướng dẫn chi tiết Thông tư số 24/2023/TT-BNNPTNT về các hình thức bố trí dân cư để các địa phương dễ triển khai thực hiện...

Đồng chí Vũ Văn Tiến, Phó Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và PTNT phát biểu tại hội thảo.

Phát biểu tại hội thảo, Phó Cục trưởng Cục Kinh tế Hợp tác và PTNT Vũ Văn Tiến ghi nhận, đánh giá cao các tham luận của các đại biểu nhằm thực hiện hiệu quả việc hỗ trợ sinh kế, ổn định đời sống và sản xuất cho người dân tại điểm bố trí ổn định dân cư thuộc các tỉnh miền Bắc. Đồng thời, đề nghị các địa phương tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức về chủ trương của Đảng, chính sách Nhà nước; vị trí, vai trò của công tác bố trí dân cư, phát triển kinh tế - xã hội, phòng tránh thiên tai, củng cố quốc phòng - an ninh, để huy động mọi nguồn lực xã hội tham gia thực hiện bố trí dân cư.

Các địa phương rà soát, ưu tiên tổng hợp danh mục dự án bố trí dân cư vào kế hoạch đầu tư công trung hạn tỉnh giai đoạn 2026-2030. Huy động lồng ghép các nguồn vốn của các chương trình, dự án để hỗ trợ phát triển sản xuất. Hỗ trợ vùng dự án bố trí dân cư phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã, tổ hợp tác, xây dựng các mô hình, dự án phát triển sản xuất, vùng nguyên liệu, liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, chế biến, bảo quản... Nghiên cứu có biện pháp đảm bảo khoảng cách an toàn từ nơi ở các hộ dân đến điểm có nguy cơ sạt lở đất, đá, lũ, hành lang an toàn, công trình bảo vệ khu, điểm dân cư tránh bị sạt lở đất, ngập lụt. Nghiên cứu xây dựng nhà văn hóa cộng đồng kết hợp tránh trú bão, lũ sạt lở đất, tạo điều kiện cho các hộ tránh trú khi gặp điều kiện bất lợi bởi thiên tai.

Đặc biệt, đối với các tỉnh bị ảnh hưởng do bão số 3, cần tập trung khôi phục và chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, phù hợp điều kiện sản xuất từng vùng.

Trên cơ sở đề nghị của các địa phương, Cục Kinh tế hợp tác và PTNT tiếp thu, ghi nhận, nghiên cứu sửa đổi một số nội dung theo Quyết định số 590/QĐ-TTg và sẽ trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, bổ sung nguồn vốn từ Ngân sách Trung ương cho các địa phương thực hiện các dự án bố trí dân cư (đặc biệt là các dự án bố trí dân cư khẩn cấp, cấp bách..,), ưu tiên các tỉnh bị thiệt hại nặng nề cơn bão số 3, góp phần ổn định dân cư, khôi phục phát triển sản xuất, sớm ổn định cuộc sống.

Đoàn công tác khảo sát, học tập kinh nghiệm, tham quan điểm bố trí ổn định dân cư trên địa bàn xã Nam Động, huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa.

Trong khuôn khổ hội thảo, ngày 16/10, đoàn đã đi khảo sát, học tập kinh nghiệm, tham quan điểm bố trí ổn định dân cư trên địa bàn xã Nam Động, huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa.

Ngọc Huấn