Hỗ trợ thành viên phát triển vùng nguyên liệu dứa bền vững

Là vùng đất bán sơn địa, xã Hà Long có tiềm năng về đất đai, khí hậu để phát triển nông nghiệp. Tận dụng lợi thế đó, HTX Dịch vụ nông nghiệp (DVNN) Hà Long đã hỗ trợ nông dân địa phương tìm thấy hướng mới với những loại cây trồng phục vụ chế biến.

Vùng nguyên liệu dứa của thành viên HTX Dịch vụ nông nghiệp Hà Long.

Xã Hà Long được thành lập trên cơ sở sáp nhập các xã Hà Bắc, Hà Giang và thị trấn Hà Long. Với lợi thế về đất đai rộng, chất đất tốt, phù hợp với những loại cây trồng làm nguyên liệu cho công nghiệp chế biến như mía, dứa... Hàng chục năm nay, người dân địa phương đã đưa nhiều loại cây trồng nguyên liệu như sắn, mía... vào sản xuất, song hiệu quả kinh tế chưa được như kỳ vọng. Từ năm 2011, với sự ra đời của HTX DVNN Hà Long, người dân địa phương có “điểm tựa” để phát triển nông nghiệp theo hướng bền vững.

Bắt đầu trồng dứa kinh doanh từ hơn 10 năm trước, đến nay gia đình ông Trần Văn Phong ở thôn Đồng Hậu đã có tổng diện tích trồng dứa lên tới 3ha, trong đó có 2ha dứa cho thu hoạch và 1ha mới được trồng. Trung bình thu nhập hằng năm của gia đình đạt từ 400 - 600 triệu đồng/ha/năm, cao gấp hàng chục lần so với những cây trồng truyền thống. Để đạt được thành công như hiện nay, ông Phong đã không ngừng học hỏi kinh nghiệm, từ việc lựa chọn giống dứa chất lượng đến việc áp dụng các kỹ thuật canh tác. Ông Phong cho biết: “Được sự hỗ trợ của chính quyền địa phương và HTX DVNN Hà Long, gia đình tôi được tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc cây dứa. Nhờ đó, năng suất, chất lượng cải thiện rõ rệt”.

Nhờ sự hỗ trợ của HTX DVNN Hà Long đã có hàng chục thành viên thành công chuyển đổi diện tích trồng lúa, mía, ngô kém hiệu quả sang trồng dứa. Giám đốc HTX DVNN Hà Long Lê Minh Công cho biết: “HTX hiện có 86 thành viên với diện tích trồng dứa khoảng 500ha, chiếm hơn 75% tổng diện tích trồng dứa của toàn xã. HTX đã hướng dẫn thành viên, người dân địa phương trồng giống dứa Queen và áp dụng quy trình sản xuất sạch để nâng cao giá trị sản phẩm. Để đảm bảo đầu ra cho sản phẩm, HTX đã liên kết với một số thương lái có mối tiêu thụ lớn nhằm bao tiêu sản lượng dứa cho người dân. Nhờ đó, thành viên HTX và bà con đã yên tâm hơn rất nhiều, không còn lo được mùa mất giá”.

Sau nhiều năm phát triển, cây dứa phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng. Dứa không chỉ cho quả to mà còn có mùi thơm, vị ngọt hơn nhiều nơi khác, được người tiêu dùng ưa chuộng. Tại “vựa dứa” xã Hà Long, người dân không chỉ sản xuất theo kinh nghiệm mà còn tích cực áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất dứa để mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn. Bà Nguyễn Thị Cúc ở thôn Đồng Hậu cho biết: “Bây giờ người dân Hà Long còn biết cách trồng dứa chín lệch mùa để phục vụ nhu cầu của khách trong dịp tết nguyên đán hay các ngày lễ, nhu cầu hằng ngày của các quán ăn. Bình thường, dứa nguyên liệu đạt 7.000 đến 10.000 đồng/kg thì dứa bán làm thực phẩm, phục vụ nhu cầu của khách có thể đạt 15.000 đồng/quả. Ngoài ra, người dân địa phương còn tích cực sản xuất chồi dứa để làm giống sản xuất”.

Theo thống kê trên địa bàn xã Hà Long có 570 hộ dân tham gia trồng dứa với tổng diện tích khoảng 650ha. Tuy nhiên, hạ tầng giao thông phục vụ vận chuyển nông sản ở một số thôn, vùng trồng dứa chưa được nâng cấp đồng bộ, gây khó khăn trong khâu tiêu thụ, đặc biệt vào mùa mưa. Ngoài ra, việc thiếu liên kết chuỗi giá trị bền vững khiến nông dân chủ yếu bán dứa thô với giá trị chưa cao. Trong khi đó, giá bán theo thị trường lại do thương lái thu mua quyết định, vì vậy khi giá dứa xuống thấp, người dân thường bị ép giá. Để xây dựng vùng nguyên liệu dứa bền vững, đạt chất lượng cao, đòi hỏi UBND xã Hà Long và HTX DVNN xã Hà Long cần tận dụng các chương trình, dự án của Liên minh HTX như: Chương trình hỗ trợ bảo quản kho lạnh thuộc Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, do các đơn vị trực thuộc Liên minh HTX Việt Nam thực hiện, hay như các chương trình xúc tiến thương mại, chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất...

Trưởng phòng Chính sách và Phong trào, Liên minh HTX tỉnh Hà Thị Thúy cho biết: Trên địa bàn tỉnh hiện có hàng chục HTX, tổ hợp tác tham gia phát triển dứa nguyên liệu. Để phát triển bền vững diện tích trồng dứa nguyên liệu, tỉnh Thanh Hóa đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách để hỗ trợ phát triển vùng sản xuất tập trung như chính sách tích tụ, tập trung đất; hỗ trợ tái cơ cấu nông nghiệp, hỗ trợ phát triển cây ăn quả tập trung (trong đó có cây dứa)... Các “trợ lực” đó sẽ là cơ sở để UBND xã Hà Long và HTX DVNN Hà Long hỗ trợ, hướng dẫn người dân phát triển cây dứa một cách bền vững. Cùng với đó, Liên minh HTX tỉnh đang hướng dẫn HTX DVNN Hà Long mở rộng diện tích trồng dứa theo tiêu chuẩn VietGAP, chú trọng xây dựng thương hiệu cho cây dứa ở địa phương. Với việc khẳng định được chất lượng, thương hiệu, tin rằng sẽ có nhiều doanh nghiệp uy tín trong lĩnh vực chế biến dứa tìm đến liên kết, bảo đảm ổn định đầu ra cho sản phẩm dứa nguyên liệu của Hà Long.

Bài và ảnh: Lê Hòa - Hải Yến (CTV)