Duy trì lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hezbollah đặt ra thách thức lớn cho Hoa Kỳ

Lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hezbollah vừa đạt được là một thành tựu ngoại giao khó khăn, nhưng việc ngăn chặn lệnh ngừng bắn này sụp đổ có thể còn khó khăn hơn.

Lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hezbollah vừa đạt được là một thành tựu ngoại giao khó khăn, nhưng việc ngăn chặn lệnh ngừng bắn này sụp đổ có thể còn khó khăn hơn.

Tại sao điều này quan trọng và đặt ra thách thức lớn cho chính quyền Hoa Kỳ? Là bởi Washington sẽ được giao nhiệm vụ duy trì sự ổn định dọc theo một trong những đường biên giới bất ổn nhất Trung Đông, giữa Israel và Lebanon, trong bối cảnh chuyển giao quyền lực giữa Joe Biden và Donald Trump và các cuộc khủng hoảng khu vực vẫn chưa có hồi kết.

Bên cạnh đó, Hoa Kỳ còn có nhiệm vụ nặng nề là giám sát các hành vi vi phạm và có khả năng kìm hãm Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu - người đã tuyên bố ngay cả trước khi hoàn tất thỏa thuận rằng sẽ hủy bỏ thỏa thuận nếu Hezbollah vượt qua một trong nhiều ranh giới đỏ.

Trong quá khứ, một ngày sau khi sáng kiến ​​ngừng bắn giữa Hoa Kỳ và Pháp làm trung gian được công bố vào tháng 9, Israel đã khiến Nhà Trắng và thế giới bất ngờ khi ám sát thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah. Trong khi Tổng thống Joe Biden và các cố vấn cấp cao của ông hoan nghênh động thái này, nhưng quyết định hành động mà không cho Biden biết thông tin của Netanyahu đã gây ra căng thẳng giữa 2 nước.

Tuy nhiên, đến giữa tháng 10, cố vấn cấp cao của Biden là Amos Hochstein đã bắt đầu làm việc với cả Israel và Lebanon để soạn thảo các nội dung của thỏa thuận ngừng bắn.

5 ngày sau cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ, người bạn của Netanyahu là Ron Dermer đã gặp Trump tại Mar-a-Lago. Khi họ cùng nhau đi dạo trên sân golf của Trump, Dermer đã kể cho Trump nghe về các cuộc đàm phán ở Lebanon. Trump không phản đối, thậm chí còn ra tín hiệu ủng hộ Netanyahu hợp tác với Biden để đạt được thỏa thuận trước ngày 20 tháng 1.

Dermer đã thảo luận về thỏa thuận trong hai ngày tiếp theo với Hochsten, cố vấn an ninh quốc gia Jake Sullivan và cố vấn hàng đầu của Biden về Trung Đông, Brett McGurk.

Vào thời điểm đó, Hochstein đã nhìn thấy “ánh sáng cuối đường hầm” và quyết định thông báo với nhóm an ninh quốc gia của Trump rằng có khả năng sẽ đạt được thỏa thuận trong vòng vài ngày.

Một trong những điểm mấu chốt được các bên quan tâm là liệu Israel có quyền đáp trả những hành vi vi phạm của Hezbollah hay không.

Theo một quan chức Hoa Kỳ, Pháp đã khuyên các nhà lãnh đạo Lebanon không nên chấp nhận điều khoản này vì nó sẽ vi phạm chủ quyền của Lebanon. “Điều này có khả năng phá hỏng toàn bộ thỏa thuận”, vị quan chức này nói với truyền thông.

Ngoại trưởng Tony Blinken đã kéo Tổng thống Pháp Emmanuel Macron sang một bên tại hội nghị G20 ở Rio de Janeiro vào ngày 19 tháng 11 và nói với ông rằng lập trường của Pháp đang gây nguy hiểm cho thỏa thuận.

Tính đến thứ năm tuần trước, thỏa thuận đã gần hoàn tất. Nhưng trong khi Hochstein đang gặp Netanyahu, Tòa án Hình sự Quốc tế đã ban hành lệnh bắt giữ ông. Netanyahu vô cùng tức giận - đặc biệt là sau khi Pháp tuyên bố sẽ thực thi lệnh bắt giữ - và hoàn toàn mất tập trung vào các cuộc đàm phán ngừng bắn ở Lebanon.

Phải mất thêm ba ngày nữa, với sự trung gian của Biden giữa Netanyahu, Macron và lời đe dọa từ Hochstein về việc từ bỏ thì các cuộc đàm phán mới đi đúng hướng. Một thỏa thuận đã đạt được vào đêm Chủ Nhật. Nội các Israel đã phê duyệt 36 giờ sau đó.

Các quan chức Hoa Kỳ cho biết bước tiếp theo là quân đội Lebanon sẽ tiến vào miền nam Lebanon, một khu vực mà quân đội này thường bị Hezbollah đánh bại về mặt hỏa lực, đảm bảo rằng lực lượng dân quân này sẽ di chuyển về phía bắc và loại bỏ mọi vũ khí hạng nặng còn lại.

Quân đội Lebanon đã không thực hiện được thỏa thuận tương tự sau cuộc chiến năm 2006 giữa Israel và Hezbollah. Một quan chức Hoa Kỳ cho rằng lần này, quân đội Lebanon đang ở thế mạnh hơn, Hezbollah đã bị suy yếu về mặt quân sự và chính trị, và Hoa Kỳ sẽ can dự tích cực hơn.

Mặc dù sẽ không có quân đội Hoa Kỳ trên bộ ở miền Nam Lebanon, các sĩ quan quân đội Hoa Kỳ sẽ làm việc tại đại sứ quán ở Beirut phối hợp với các quan chức Pháp, Israel, Lebanon và Liên Hợp Quốc. Họ sẽ tiếp nhận khiếu nại và giải quyết các vi phạm.

Thỏa thuận này trao cho Israel quyền phản ứng với các mối đe dọa an ninh trực tiếp từ lãnh thổ Lebanon, nhưng các quan chức Hoa Kỳ hy vọng hệ thống giám sát sẽ giảm thiểu các nguy cơ tiềm ẩn.

Lệnh ngừng bắn có hiệu lực đã mở ra một chương mới cho hòa bình ở Trung Đông. Nhưng dư luận đang quan tâm nó sẽ được duy trì như thế nào, khi 8 tuần nữa, lệnh ngừng bắn mong manh này sẽ nằm trong tay Donald Trump.

TD-MD