Động lực xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu

Để phù hợp với tình hình thực tiễn, nhiều xã đã xây dựng cơ chế hỗ trợ riêng trong lộ trình XDNTM kiểu mẫu (KM). Những nguồn lực đúng, trúng với đặc thù của từng địa phương đã phát huy tác dụng và trở thành động lực góp phần hoàn thiện những tiêu chí một cách thiết thực.

Nhà văn hóa đa năng xã Tế Lợi (Nông Cống) được xây dựng khang trang, đáp ứng nhu cầu hội họp, sinh hoạt cộng đồng cho Nhân dân.

Tháng cuối cùng của năm 2024 và những ngày đầu năm 2025, lần lượt gần chục xã của tỉnh được xét thẩm định và công nhận đạt chuẩn NTMKM. Để có được kết quả ấy là cả hành trình dài phấn đấu của chính quyền và Nhân dân các xã. Ở đa phần các xã này, ngoài các chính sách hỗ trợ của Trung ương và tỉnh, nguồn lực và cơ chế của chính cấp xã có vai trò quan trọng để các địa phương cán đích các nội dung của Chương trình Mục tiêu quốc gia XDNTM.

Ở huyện vùng chiêm trũng Nông Cống, xã Tế Lợi vừa được công nhận đạt chuẩn NTMKM. Trước đó, từ cuối năm 2022, HĐND xã đã ban hành Nghị quyết số 23/2022/NQ-HĐND về cơ chế, chính sách hỗ trợ xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển kinh tế, nhằm đẩy nhanh tiến độ, hoàn thành các tiêu chí NTMKM trên địa bàn xã Tế Lợi giai đoạn 2022–2025. Từ đó, nhiều cơ chế kích cầu hỗ trợ Nhân dân cải tạo, chỉnh trang đường điện chiếu sáng, đường làng, ngõ xóm, rãnh thoát nước, xây dựng tường rào ô thoáng... được ban hành. Trong thực hiện tiêu chí sản xuất và nâng cao thu nhập cho Nhân dân, cũng năm 2022, HĐND xã cũng có Nghị quyết số 08/NQ để ban hành cơ chế hỗ trợ các tổ chức, cá nhân có sản phẩm OCOP và sản phẩm áp dụng VietGAP trong nông nghiệp, xây dựng vườn mẫu; hỗ trợ cây giống cải tạo vườn tạp... Mỗi hộ xây dựng vườn mẫu thành công được xã kích cầu 10 triệu đồng. Hàng chục mô hình sản xuất hiệu quả ngay trong vườn nhà theo đó cũng dần được gây dựng từ những vườn tạp trước kia.

Đến Tế Lợi những ngày này, hệ thống giao thông trong xã là một trong những tiêu chí để lại nhiều ấn tượng. Cùng với sự hỗ trợ của Trung ương, tỉnh và huyện, cơ chế của xã đã kích cầu, trong năm 2022 và 2023, địa phương đã nâng cấp và mở rộng hơn 2 km đường xã đoạn từ giáp Quốc lộ 45 đến giáp đê sông Nhơm. Riêng đoạn từ trước công sở xã đến nhà văn hóa Côn Cương 2 dài 846m được mở rộng từ 7m lên 14m đến 16m. Ven đường được lắp đặt cột điện chiếu sáng; xây bồn hoa, trồng cây giáng hương và cây sao đen tạo cảnh quan. Đường hoa dọc tuyến được giao cho hội LHPN xã chăm sóc và quản lý.

Ở cấp thôn, xã đã chuyển tổng cộng 1.500 tấn xi măng cho các thôn và các xóm để thực hiện đổ mở rộng nền mặt đường thôn, mở rộng lề đường trục, xây dựng rãnh thoát nước khu dân cư, lắp đặt tấm đan tường rào đường trục chính và đường nhựa xã tạo cảnh quan môi trường sáng – xanh – sạch – đẹp. Từ đó, 7 thôn đã thực hiện đổ lại nền mặt đường chính của thôn với tổng chiều dài 8,2km; dọc 2 bên đường chỉnh trang hệ thống tường rào thoáng kết hợp trồng cây bóng mát. Từ sự kích cầu đó mà giai đoạn 2022–2024, 123 hộ dân trong xã đồng thuận hiến gần 4.000m2 đất các loại để mở rộng đường thôn, ngõ xóm. Ngoài ra, hệ thống thiết chế văn hóa từ cấp xã đến thôn, công sở xã, hạ tầng trường học, y tế... đều được xây dựng khang trang bậc nhất trong huyện.

Thông tin từ Chủ tịch UBND xã Tế Lợi Nguyễn Văn Cường: “XDNTMKM cần phải có cách làm chủ động, sáng tạo, phù hợp với điều kiện đặc điểm của xã và thôn, không dập khuôn. Theo đó, phải bám sát Bộ tiêu chí Quốc gia để định hướng hành động và là thước đo để đánh giá kết quả. Tuy nhiên cần phải căn cứ vào đặc điểm, lợi thế và nhu cầu thiết thực của người dân để lựa chọn nội dung nào làm trước, nội dung nào làm sau, mức độ đến đâu cho phù hợp và phân bổ nguồn vốn cho hợp lý. Cơ chế kích cầu của địa phương chính là giải pháp để thực hiện điều đó”.

Chuẩn bị giá thể sản xuất dưa vàng công nghệ cao theo tiêu chí sản xuất trong XDNTMKM ở xã Nga Hải (Nga Sơn).

Những ngày đầu năm mới 2025 này, xã Nga Hải (Nga Sơn) cũng vừa hoàn thiện hồ sơ trình Văn phòng Điều phối Chương trình XDNTM tỉnh tổ chức thẩm định đạt chuẩn các tiêu chí kiểu mẫu. Để thực hiện mục tiêu này, Nga Hải đã chủ động xây dựng nhiều cơ chế hỗ trợ riêng trên cơ sở phù hợp với tình hình thực tiễn địa phương.

Ngay từ đầu năm 2021, Ban Chấp hành Đảng bộ xã Nga Hải đã ban hành Nghị quyết số 04-NQ/ĐU về thực hiện xây dựng xã NTM nâng cao, thôn NTMKM trên địa bàn giai đoạn 2021-2025. Tiếp đó, đến tháng 4/2022, Đảng ủy xã có Quyết định số 36-QĐ/ĐU để kiện toàn Ban chỉ đạo do đồng chí Bí thư Đảng ủy xã làm Trưởng ban; phân công nhiệm vụ cho từng thành viên phụ trách các thôn, các ngành, đoàn thể, đảm nhiệm từng công việc cụ thể. UBND xã cũng ban hành các kế hoạch và văn bản triển khai thực hiện.

Để tăng tốc chặng nước rút, tháng 6/2024 vừa qua, HĐND xã Nga Hải đã ban hành Nghị quyết số 100/NQ-HĐND để phê chuẩn kế hoạch hỗ trợ cho các thôn xây dựng nâng cấp, xây dựng mới đường thôn, đường ngõ xóm, với mức hỗ trợ 450 triệu đồng/km đường thôn. Nghị quyết cũng hỗ trợ 350 triệu đồng/km đường ngõ trong khu dân cư. Đồng thời cụ thể từng nhiệm vụ trong XDNTMKM trên địa bàn xã gắn với các nghị quyết về hỗ trợ các thôn chỉnh trang môi trường; xây dựng vườn mẫu...

“Trong Chương trình duy trì xã NTM nâng cao, XDNTMKM, xã Nga Hải đã xây dựng các kế hoạch hỗ trợ cho các thôn như: hỗ trợ đầu tư xây dựng nâng cấp đường giao thông nông thôn, các đường trục chính nội đồng, hỗ trợ đầu tư cơ sở vật chất trường học, trạm y tế; hỗ trợ xây dựng nhà ở cho hộ nghèo, hộ khó khăn về nhà ở; hỗ trợ phát triển nông nghiệp sản xuất vùng rau an toàn tập trung chuyên canh, khuyến khích Nhân dân nâng cao hiệu quả vườn hộ, cải tạo và áp dụng tiến bộ khoa học vào sản xuất... Từ đó, tạo hiệu ứng tốt để 7/7 thôn thi đua xây dựng kết cấu hạ tầng, phát triển kinh tế - xã hội, hoàn thiện các tiêu chí” – Chủ tịch UBND xã Nga Hải Mai Duy An thông tin.

Thống kê từ Văn phòng Điều phối Chương trình XDNTM tỉnh, năm 2024 và tháng 1/2025, toàn tỉnh có thêm 11 xã đạt chuẩn NTMKM. Lũy kế đến nay, toàn tỉnh có 27 xã NTMKM. Trên lộ trình cán đích, hầu hết các xã đều có các cơ chế, khuyến khích riêng để đẩy nhanh tiến độ thực hiện bộ tiêu chí.

Bài và ảnh: Lê Đồng